Bundan önceki iki yazým, Taksim Gezi Parký’nda baþlayýp tüm ülkeye yayýlan büyük halk hareketine ve pasif direniþe genel bakýþý ve ülkemize ne getireceðini kavramaya yönelikti.

Bu yazýda ise 1990 kuþaðýnýn lokomotif iþlevi gördüðü, kendiliðindenlikle baþlayan, yaygýnlaþan bu olaðanüstü direniþle (Ayaklanma, isyan deðil) ülkemizde, toplumumuzda nelerin aþýldýðýný, nelerin gönderildiðini irdelemeye çalýþacaðýz. Elbette dillendirilen bu saptamalar, þimdilik kurgusal varsayýmlar ya da öngörüler olmaktan öteye geçmeyecek. Ancak, akademik formasyon olmasa da kýsa sayýlmayacak bir ömürde yaþananlara, biriktirilenlere dayanarak ve tarihe sýradan bir yurttaþýn notunu düþmek adýna yazmayý görev
sayýyorum.

Giden Olarak Fark Ettiklerimiz

. 12 Eylül faþist darbesinin, on yýllar boyunca toplumda oluþturduðu yýlgýnlýk, korku, sinme, politikadan uzaklaþma, o yapýþkan vurdum duymazlýk aþýldý. Bu direniþle halk, kendi gücünü gösterdiðinde korku sýrasýnýn yönetici güçlere geldiðini ve bu nedenle þiddete sarýldýðýný fark etti ve direniþi sürdürme gücünü buradan aldý.

. Toplum, on yýllar boyunca, sömürücü emperyalist güçler

ve iþbirlikçilerinin yarattýðý öcüleri, düþmanlaþtýrmalarý, bölüp vuruþturma taktiklerini artýk yutmadýðýný gösterdi. Bundan böyle, vatansever-komünist, sünni-alevi, vatansever-bölücü, vatansever-terörist biçimde yýllarca gençliði ve halký birbirine düþüren, kardeþ kavgasýna iten yapay ayrýþtýrmalarýn özgürlük, demokrasi ve her türlü hak arayýþýnýn önünü kesmeye, sömürüyü gizlemeye yönelik olduðunu kavradý. Bu taktikler asla eskisi kadar etkili olmayacak. Çünkü bu silahlarýn en güçlüsü, dinsel argümanlardý, onun da bu iktidar sayesinde cýlký çýktý.

. Yukarda söz ettiðimiz “böl-çarpýþtýr-güçten düþür-yönet” taktiðinin özellikle halkýn deðer verdiði sembol ve inançlar üzerinden yapýldýðý da toplumsal bilince çýktý. Bayraðýn, ulusal marþýn, bir deðer olmaktan nasýl çýkartýldýðý, insanlarý ayrýþtýrmada bir dayatma öðesi, hatta halklarý birbirine düþürmek için bir zorbalýk sembolü olarak kullanýldýðý, özellikle direniþin lokomotifi olan genç kuþaklar tarafýndan fark edildi. Dayatanlarýn da reddedenlerin de ayný kulvarda bilerek ya da bilmeyerek nasýl buluþtuklarýný sezdi gençlik.

Hititler, kaç koldan Hattuþa’ya Anadolu’nun ilk büyük devletini kurmak için gelirlerken her kabile, kendi Tanrýsýný da alýp gelmiþti. Farklý Hitit boylarý birleþip Tanrýlarýyla birlikte bir güç oluþturmuþlar, o çaðda Anadolu’da uygar bir devlet kurmuþlardý. Gezi direniþlerinde de Ýstanbul’da ve ülkenin pek çok yerinde, sembollerin kardeþçe kullanýmýný gördük. Tomalardan ve gazdan, elinde Atatürk portresi taþýyan genç bir Türk kýzýyla, BDP bayraðý taþýyan Kürt delikanlýsýnýn el ele kaçarken çekilmiþ fotoðrafý ve benzeri fotoðraflar, sosyal paylaþým sitelerinde olaðanüstü bir sevgi ve heyecan yarattý.

Futbol endüstrisi yoluyla insanlarý fanatikleþtirip kanlý býçaklý hale getirenlerin de foyasý meydana çýktý. En fanatik taraftarlar amigolar kolkola girdi diktatörlüðe tepki ve özgürlük için.

Mutluluk göz yaþlarýyla alkýþladý yüreðimiz hepsini. Gençler, hem ders verdiler hem örnek oldular.
Namaz kýlanlarý, namaz kýlmayan, ateist, agnostik, sosyalist, komünist, demokrat ya da baþka inançlardan gençler kolladý. Onlar da diðerlerinin bira içmesine, davranýþlarýna karýþmadý. Tesettürlülerle tesettürsüzler kaynaþtý. Sýð bir laiklik anlayýþý aþýldýðý gibi direniþe katýlan dindarlarca da Tanrý’yla iliþkinin giyim kuþamla ölçülemeyeceði anlaþýldý. Ýnançlarýn ve sembollerin de gerçek deðerlerine kavuþacaðý günleri muþtuladý gençler bize. Artýk kimse, eskisi gibi kandýramayacak onlarý. Darýsý büyüklerin baþýna diyelim. Aslýnda büyükler, gölge etmesin, gençler baþka ihsan istemez diyorum ben.

. Çevreye çok duyarlý, rant için talana karþý bir gençlik geliyor. Ülkeyi babalarýnýn çiftliði sanmak, eskisi gibi gözü kapalý tarumar ve talan etmek de gidici.

. Gençler, yaþamýn her alanýnda özgürlük ve kendilerine saygý bekliyor. Kendi kararlarýný vermek istiyorlar. Kiþi, sembol, inanç… Her konuda… “Bize güzellikle anlatmanýza itirazýmýz yok. Ama dünya öyle küçüldü ki… Bizim de bilgilenme olanaklarýmýz var. Toplumsal bellekte yer etmiþ nice acýyý, tam bilmesek de çoðunu fark ediyoruz. Yaþamýmýza nasýl yön vereceðimizi, neye nasýl inanacaðýmýzý, neyi ne kadar seveceðimizi bize dikte etmeyin, bize dayatmayýn, bize buyurmayýn, bize zor kullanmayýn” diyorlar. Böylece, “Yaþamýn her alanýnda, diktatörce eðilimler de gidiþ yoluna girdi” dersem neden yanýlayým?

. Kaç kuþaðýn, darbelerle sindirildiði, umutsuzluða gark edildiði bu ülkede, iþkencehanelerde, hapisanelerde çile çekmiþ milyonlarca insanda, onlarýn çocuklarýnda ve yakýnlarýnda oluþmuþ “Bu millet adam olmaz çekilen bunca acý boþa gitti, çekenler enayi yerine kondu.” yargýsý, gençlerin içine düþtüðü nihilizm(Hiççilik) de gidenler arasýnda. On yýllarca en dinamik güçlerinden yoksun býrakýlmamýza, kuþaklar arasý baðýn koparýlmasýna raðmen.

Halk, “Üç aðaç için kýyamet kopartýlýyor” propagandasýna karþýn, bir kývýlcýmla toplumsal belleðin, kötülüklerin yanýsýra, özveriyi, çýkar gütmeksizin savaþým vermiþ nice insanýn kahramanlýðýnýn, özverisinin, yurtseverliðinin unutulmadýðýný, verilen emeðin boþa gitmediðini gördü. Ve bütün bunlarýn on yýllarca yýl, bin bir çeþit toplumsal mühendislik oyunuyla toplumun belleðinden kazýnmasý çabasýna karþýn. Bu olaðanüstü toplumsal bir moraldir. Toplumsal moralsizlik, çöküntü de gidenler arasýnda.

Çýkar gütmeksizin, yurt sevgisi ve üretenlerin emeðine saygý adýna yaþamýný hiçe sayanlara bir kez daha selam ve sevgimizi yollayalým. Bu direniþlerde diktatörce zorbalýk nedeniyle canýný veren beþ canýmýza, yaralýlarýmýza, nerede olduðu belli olmayan kayýplarýmýza da selam ve sevgilerimizi yollayalým, kayýplarýmýzýn aramýza dönmeleri için gücümüzü kullanalým. Çünkü diktatörler ve diktatörlükler de gidici. Gidiþi hýzlandýralým.

. Kollektif yönetimlerin oluþturulmaya çalýþýldýðýný gözlediðimiz yazmýþtýk daha önce. Katý merkeziyetçiliðin, demokratikliðe zarar verdiðini de öðrenmiþ genç kuþaklar. Þeflere biat edildiði, þeflerin çýkar ve hýrslarýna göre soran, sorgulayan bireylerin harcandýðý örgütlenme modelleri de gidiyor bana göre.

. Buna baðlý olarak, dar gruplarla, paramparça yapýlarla sürdürülen devrimci mücadele tarzý, yýðýnlarýn peþlerinden sürükleyeceðini sanan bu tür örgütlenme modelleri de gidici. Bunlarýn yerine ne gelecek? Bunu, savaþýmýn içeriði, niteliði, evrileceði yön belirleyecek. Gideni ve geleni görebilen, deðiþimi doðru çözümleyen parti, hareket, örgüt, bireylerin çokluðu ya da azlýðý ise en belirleyici etkenler arasýnda. Bu yapýlabilirse, kuþaklar arasý açýklýk kapanacak, deneyim alýþveriþi yapýlacak, halk hareketi doðru yönde ivme kazanacaktýr.

. Yandaþ medyanýn, kurum ve kuruluþlarýn güce tapýnma alýþkanlýðýný, saygýnlýðýný da gidenler arasýnda görüyorum. Böyle sürerse ya yok olacaklar ya da kendilerine çekidüzen verecekler. Onlar da demokratik bir düzeni kendileri için yaþamsal saymak zorundalar. Örneðin, tüm darbelerin destekçisi Koç Holding, kaz gelecek yerden tavuðu onun için esirgemiyor bence. Benden daha vicanlý olmadýðýna eminim Koç’un. Onun elindeki verilerin ya da öngörülerinin benden daha güçsüz olduðunu düþünmek ise olanaksýz. Elbette onun istediði demokrasi, ile bizim istediðimiz demokrasi arasýnda fark var. Hedeflenecek demokrasinin halkýn çýkarlarýna mý hizmet edeceði yoksa yine dünya egemenlerinin ve onlarla baðlý Türk, Kürt kapitalistlerinin demokrasisi mi olacaðýný da dinsel, mezhepsel ayrýlýklarýn, Kürt-Kürt çatýþmasýnýn aþýlmasý belirleyecek. Týpký barýþ sürecinin kimin barýþý olacaðýndaki ikilem gibi.

Sevgili okur, gidiþ yoluna koyulanlardan ilk gözüme çarpanlar bunlar. Elbette, toplumsal olgular, þýppadak oluþmuyor. Kendi kýsacýk ömrümüzü ölçüt alýp ivecen beklentiler içine giriyoruz.

Çok mu iyimserim? Bilmiyorum. En baþta belirttiðim gibi yazdýklarým þimdilik kurgusal varsayým ya da en fazla öngörü. Ama ben de diyorum ki yüzdeki bu çizgiler altmýþ yýldýr boþuna çizilmedi, saçlar boþuna aðarýp dökülmedi. Bunlarýn da bir anlamý vardýr herhalde.

Kuþkum yok, ben göremezsem de gençlerimiz yaratacak ve görecek güzel günleri… Çocuklarýmýz, torunlarýmýz görecek…

Ýnsanlýk tarihini, her zaman, yine insanlýðýn kadim erdemleri, özlemleri çaðýrdý. Çaðýrýyor… çaðýracak…
Ulaþamasa da henüz insanlýk, hep özledi özgürlüðü, eþitliði, adil ve güvenli bir dünyayý… Hep özledi…

Canlar pahasýna, kanlar pahasýna özledi… Hep oraya koþtu, koþuyor , koþacak…

Düþe kalka, öle dirile… Ama hep oraya koþtu, koþuyor, koþacak…

Zorbalar ergeç yenildi, yeniliyor, yenilecek…

Tarih baþka bir yol bilmiyor ki..

04.07.2013
Vildan Sevil