Acýsý Dinmemiþ Bir Yolculuðun
Geç Kalmýþ Notlarý

O köprüde bir baþkalýk vardý diye aðlýyor yaþlý adam. O köprüde bir baþkalýk vardý, bu benim Mostar’ým deðil! Teselli sözcükleri aramak içimden gelmiyor. Çünkü biliyorum ki karþýmdakinin acýsýnýn üzerinde her teselli sözcüðü eðreti duracak. Yeri doldurulamayacak bir çok þeyini yitirmiþ, vakarý acýsýyla bütünleþmiþ, sarsýlmýþ ama yýkýlmamýþ bir çýnar gibi karþýmda duran adam için ne söylesem yavan. Susuyorum, aðlayarak ve yumruk yaptýðým parmaklarýmý gizliden gizliye diþleyerek eþlik ediyorum acýsýna. 12 yakýný katledilmiþliðin acýsýný içimde nereye yerleþtireceðimi bilemeden.

Gariptir ki; saat 15:52 de Mostar yerle bir edildikten sonra; köprüyü yakýndan gördüðüm, ayak bastýðým ilk anda, yani “tamir” edildikten sonra, ben de bu köprüde bir baþkalýk olduðunu hissetmiþtim. Eskiden de bir baþkaydý elbet. Fakat artýk yalancý bir edayla, hiçbir þey olmamýþ gibi, akan onca kanýn ardýndan olaðanca beyazlýðýyla gerçeklikten uzak öylesine bir yeri doldurulmuþluk, kanýma dokunmuþtu gördüðümde.

O köprüde bir baþkalýk vardý! Artýk eskisinin yerini alamayacak bir farklýlýkla, geçmiþi ve yerinden edilenleri, yaþananlarý tarihin, þimdinin ve geleceðin yüzüne vurup duracak. Harici tarihin kitaplarda anlatamadýklarýný en yalýn ve okunaklý haliyle anlatacak. Yaþanan onca acýya, katliama, tecavüze, vahþete raðmen turistik bir sýrýtýþýn yerleþtirildiði çehresiyle örtülmek istenenden daha da gür bir sesle gün be gün içimizi kanatmaya, yaralarýmýzý deþmeye, zamanýn atacaðý cilalarý pürüzleþtirmeye, aklýmýzdaki ýrmaklarý pýhtýlaþtýrmaya devam edecek. Etmeli de... Umulur ki nisyanýn varlýðýmýzdaki mayasýný silkeler bu köprü.

Mostar’ýn giriþinde iki ayrý taþa kazýnmýþ ‘Unutma!’ uyarýsý içimize kazýnýr belki böylelikle!

* * *

12 akrabasý Sýrp ve Hýrvatlar tarafýndan, belki de en yakýn komþularý tarafýndan katledilen Sadýk amca köprünün üzerinden boðazlarý kesilip atýlan cesetlerin yýðýldýklarý yerde nehrin kana bulandýðýný daha doðru bir ifadeyle kandan bir nehrin aktýðýný anlatýyor.

Dima Simaviç; kahrýn eskitme verniði gibi yüzünde çatladýðý nene, 75 yaþýnda. Ailesinin tamamýný tüm torunlarý da dahil kaybetmiþ. Beþ yýldýr yerle bir edilen, haritadan silinen bu köyde yalnýz baþýna yaþýyor. “Evet” diyor, “beþ yýldýr burada yalnýz yaþýyorum ama her gün bu yýkýlan camiye geliyorum. Hem de her gün. Ezan sesi duyuyorum burada, Osmanlýyý bekliyorum, eskiden nasýl yaptýlarsa yine yapsýnlar, siz yapýn…” Ellerini aðlayarak kah yüzüne götürüyor, kah baþýný göðe kaldýrýp tekbir getiriyor… Aðlýyorum…

Yardým beklediklerinin halinden haberdar olan biri olarak daha da sarsýlarak aðlýyorum. Camilere doldurulup yakýlan Müslümanlarýn sesi hakkýyla yankýlanmadý, yankýlanmýyor diye aðlýyorum. Miþigrat’ta silahlandýrýlmýþ komþularý tarafýndan katledilen insanlar için aðlýyorum! Elimden daha fazlasý gelmiyor diye aðlýyorum. Dünyanýn her yerinden bu seslere kulak verip, yürek verip; eþlerini, çocuklarýný, ülkelerini býrakýp gelen, dillerini dahi bilmedikleri bu kardeþleriyle omuzlarýný ve yüreklerini birleþtiren gazilerin þimdilerde bu fedakarlýðý yaptýklarý ülkeden, Bosna’dan sýnýr dýþý edilmelerinin görmezden gelinmesine, Bosna’nýn onca mücadeleden sonra, Aliya'dan sonra, soðuk savaþta bu noktaya gelinmesine aðlýyorum. Her þeyin uzaktan görüldüðü kadar kolay olmadýðý açýklamasýyla öfkemi susturmaya çalýþanlar karþýsýnda aðlýyorum. Göz yaþlarým þehitlikteki mezar taþlarýný seven teyzemin anlamadýðým dualarýna amin olsun diye aðlýyorum!

Mostar’da hala namaz vakitleri dýþýnda camileri kundaklayanlar yüzünden namaz kýlacak açýk bir cami bulamadýðýma ve bunu yapan insanlýða aðlýyorum! Ýnsaný sevebilme istidadýný yitirmiþ olanlarýn insanlýðý sevme palavralarýna aðlýyorum! Mostar’ýn belediye seçimlerini Hýrvatlarýn %51’le kazanýyor olmalarýna þaþýramadýðýma aðlýyorum! Hýrvatlar sayýca daha azken sýrf seçimleri kazanmak için farklý köylerden evlerine insanlar yerleþtirip birlik oluyorken, Müslümanlarýn hala bin bir parçaya bölünmelerine aðlýyorum. Minareleri ezansýz býrakma mýsrasý dillerimizdeyken, Mostar yolunda, Foça'da camisi yerle bir olmuþ bir minareyi görüp, minareleri camisiz býrakma Allah’ým diye aðlýyorum!

Dilsizmütercim: Meryem Rabia Taþbilek