Gel çaðrýsý genel ve öz itibariyle iki bölümden müteþekkildir. Bu ikili mýknatýsýn kutuplarý gibi birbirlerinden farklýdýr. Aradaki mesafe alný rahmet yüklü bulutlara deðen daðlar ile vadinin derinliklerinden nazlý nazlý süzülen nehirler arasýndaki mesafeden daha aralýdýr.
Bu ara asla kapanmamaktadýr. Bu ilahi adalette bu þekilde þekillendirilmiþ bir durumdur.
Çaðrýnýn bir yönü rahmet, bereket, letafet, saadet ve selamet yüklüdür. Diðer yönünde ise zahmet, zulmet, sefalet ve nefsaniyet yüklüdür.
Birinci yolu birincil kullar (resuller, nebiler, veliler, âlimler) temsil etmektedirler. Onlarýn gel çaðrýlarýnýn anlamý iki cihan boyutundadýr. Gel çaðrýsý felahadýr ki, refah getirir.
Ýkinci yolu ise kincil kullar (kulluðun bilincinde olmayýp hem kendini hem de kendisini örnek ve önder kabul eden þeytan ve avenesi) temsil etmektedir. Veyl olsun bunlara ki, mumu söndürmeye çalýþmakla aydýnlýða ulaþacaklarýný zannetmektedirler.
Birincil yola 750–800 yýl önce gönül sultanlarýndan Mevlâna Hazretleri girizgâh yapanlardandýr.
Ýþte Mevlâna’nýn:
"Gel, gel, ne olursan ol gel
Ýster kâfir, ister mecûsî, ister puta tapan ol gel
Bizim dergâhýmýz ümitsizlik dergâhý deðildir
Yüz kere tövbeni bozmuþ olsan da yine gel" çaðrýsýný bu cihetten düþünmek ve sonucunu da bu minvalden yorumlamak icap eder ki Mevlâna ve onun öðretisinin anlamý kavranmýþ olsun.
Burada Mevlâna diyor ki, bana göre, çaðdaþ mütefekkir Sezai Karakoç’a göre, bize ve bizim anlayýþýmýza göre; ister Nemrut ol, ister cehaletin babasý Ebu Cehil ol, ister kral, ister hizmetçi ol gel teslim ol (Ýslam) ki kurtuluþa eresin.
Yalanda, yanlýþta, haramda, küfürde ýsrar etme…
Ömrünü felsefe yapmakla telef etme… Telef olanlardan deðil de telafi edenlerden olmak için tefekkür et…
Göçmen kuþlar bile her mevsim yolunu bulurken, seni yoldan çýkarmak için sunulan yollara meyil etme…
Yüz kere tövbeni bozmuþ olsan da “benden adam olmaz” deme, senin ümitsizliðin, Allah’ýn rahmetinin yanýnda zerre miktarýndadýr. Gel de son piþmanlýðýn seni berrak bir pýnarýn billur suyu ile buluþtursun ki, susuzluðunu bataklýktaki bulanýklýktan gidermeye çalýþma.
Güneþi balçýkla sývamak isteyenlere gülüp geçmek varken sen onlara acý, gam yükünü yüklen, dertlerle dertlen ve gönlünü geniþ tut…
…
Mevlâna’nýn gel çaðrýsýný “gel ve geliþinle git” þeklinde anlamak ve algýlamak onu anlamamak ya da art niyetli olmak anlamýna gelmektedir. Çünkü onun hayatý, eserleri ve felsefesi gel ve olduðun gibi git anlayýþýný yansýtmamaktadýr.
Bunun delili ise þu meþhur sözünde aþikârdýr:
"Ya olduðun gibi görün
Ya göründüðün gibi ol"
Bu sözde de derin anlamlar var:
“Ya olduðun gibi görün” demekle, senin aslýn ve esasýn doðruluk hamuruyla mayalanmýþ, yamuk olmak için kendini koyuverme, esasýn gibi ol ki, öyle görünesin ve bu görüntü ile aslýný yansýtasýn. Böylelikle göründüðün gibi olursun, manasýna ulaþmak doðru bir yorum olur kanaatindeyiz. Yani iþin en açýk boyutu; Ýslam fýtratý üzerine yaratýldýn, öyle görün. Müslüman gibi görünüyorsun öyle yaþa.
Gel çaðrýsýnýn gönülden çýkýþýnýn kuvveti küre-i arzda öyle bir yanký oluþturmaktadýr ki, bugün bu çaðrýya koþanlarýn ruhuna mesneviden naðmeler ve ney eþliðindeki semadan huzur meltemi dolmaktadýr.
…
“Dere gibi akýyorum saða sola
Ayrýlýk her yanýmda pusuda
Sabahlarý yalvarýrým,
Yakarýrým rüzgârlarýn karþýsýnda
Baþýn kille ýslaksa da
Ayaðýna diken batmýþsa da
Durma gel Allah aþkýna
Gel’ demeden kurtar beni
Gel gör beni, gel artýk!” diyen Mevlâna’nýn çaðrýsýna her yýl milyonlar yanýt vermekteler. Ýþte bu çaðrýya en son Ýngiltere Veliaht Prensi Charles icabet etti ve Mevlâna’ya hoþ bulduk konuþmasýnda ayet ve hadis-i þerifleri arz eyledi. Bakalým veliaht prens Mevlâna’nýn çaðrýsýný “gel ve geliþinle git” þeklinde mi anlamýþ, yoksa “gel ve ol” þeklinde mi? Bunu zaman gösterecek, inþallah zaman hayýrlýsýný gösterir.
Selam ve muhabbetle.