Çevrenin kuantum düzleme göre çok çok kýsýtlý bir üssel açýlýmý vardý. Ama çevre yine de kendi olgu ve olaylarýnýn, kendi üssel açýlýmlarýyla; yeni eylemlerin giriþmesine sahne oluyordu. Bu açýlýmlarýn içinde kýsýtlý ve belirsizle olan eþanlý süreçler vardý.

Çevre içerenle olgu ve olaylar içinde üs seli belirsizler vardý. Üsteli olaylar birbirine dönüþen enerjiden kaynaklý olgu ve olaylar olmakla iþlerge ya da tahrik kuvvetiydiler.

Tahrik kuvveti çevrenin baský basýnç etkisiydiler. Çevrenin baský basýnç etkisi de kolektif iþlerge kuvvet nedenle, kolektif tahrik gücüydü.

Tahrik gücü üssel belirsizler içinde vardý. Kolektif iþlerge gücü (kolektif motor tahrik gücü) ilk sel dönem içinde yoktu. Bu nedenle ortam içinde kendi kendisine kendi eylemini baþlatacak olan tahrik gücü imgeler, groteski anlayýþlara dönüþen mana anlayýþýydýlar.

Demek ki ilksel dönem içindeki groteski anlayýþ, köleci sistem gibi kurban sunusu ve öte dünya anlayýþý olan teoloji deðildi. Aksine üssel tahrik gücü, kiþideki groteski imgeydi. Groteski imge kiþiyi harekete geçiren sanallýktý.

Ve bu groteski sanallýk kolektif tahrik gücünün olmadýðý dönemlerde, kiþi tahrikli bu imgeler; özne nesnel neden yerine konan bir "eylem-neden" olmanýn gücüydüler.

Kolektif kuvvetin olduðu günümüz konjonktür elliði içinde yine çevrenin bize uçma tahriki veren bir çevre etkisi vardýr. Çevrenin uçma tahriki veren bu kuvveti, artýk teolojik anlama olmayýp kolektif iþlerge kuvvet içinde kolektif kapasite ve kolektif akýl ile uçaða, piste vs.ye dönüþecekti.

Groteskilik, çevresel etkiyle insanýn akýl oyunlarýydý. Kendi üssel açýlýmýný veren bir ortam içinde, groteskilik kendi belirme koþullarýný bulursa iþte o zaman groteskilik; teolojiyle ve Yüce Tanrý anlayýþýna, öte dünya fikrine dönüþecek olan bir özne eylemselidirler.

Ýlk sel atalar teolojikti, dediðimiz zaman; teolojik söylemini bugünkü anlamýyla geçmiþe gönderiyoruz demektir. Bu da geçmiþe hiç açýklama getirmez. Geçmiþteki anlamý çok farklý olan teolojin anlayýþ, bugünkü teolojik anlam ile eþleþir. Bu nedenle bugünün teoloji söylemi "geçmiþin teolojisini anlaþýlmaz" kýlar.

Týpký "yaratýlma" söylemi gibi. Eski anlatým ve yazýmlarda "yaratýlma" söylemi sadece ve sadece yerin gökten ayrýlmasý ile "bir ayrýþtýrma" anlamýný bir de "ad verme" anlamýný ifade ediyordu.

Yer ve gök te bugünkü anlamýyla yer ve gök söylemi deðildi. O güne kadar tanýmayýp avladýðý grup; þimdi üreten iliþki ve üreten temaslarýyla karþýsýna çýkýyordu. Ýlk temaslar içinde onlardan üreten iliþki önemleriyle; gördükleri iþlerin önemiyle bahsedilmektedir.

Temas gruplarý söylenilirken aþaðý gruplar (yer de oturan gruplar, yer gruplarý) ile yukarý gruplar (gök topraklarýn gruplarý, gök topraklarda oturan gruplar) diye bahsediliyordu. Daha sonrada bunlara birer isim veriliyordu. Ýlk sözlü yazýlý kaynaklar "yaratýlmayý" söylemekle geçmiþin ittifak eden somut iliþkilerini birbirinden ayrýþtýrýyordu.

Tekrarlarsam ilk sel atalar ilerleyen süreçte "üreten kolektif yapýlarýn özne nesnel kapasiteyle giriþtiler. Bu nedenle ilk sel atalar önceden beri doða içinde karþýlaþtýklarý çevrenin tahrikti üssel belirsizlerini kolektif iþlerge kuvveti ile þimdiki anlamla teolojiye kaçmadan belirli kýlacaktýlar.

Geçmiþin teolojisi üreten iliþki içinde iþlerge bir kolektif kuvvetle hem de üreten kolektif kuvvetle karþýlaþacaktý. Geçmiþin groteski-canlýcý teoloji anlayýþý üreten bir kolektif kuvvet ile giriþtikten sonra anlayýþlar anlatýþlar da deðiþecekti.

Ýlk sel dönem içinde uygulamaya dönüþemeyen "uçmak" gibi kýsýtlý üssel teolojik durumun belirsizleri bir yanýyla þimdiki kolektif tahrik kuvvetinin; kolektif kapasitesiyle uçak, pist gibi gerçekliðine dönüþtü. Diðer yanýyla þimdiki özelleþen mülk kavramcý söylem içinde de teoloji harama, helale ve öte dünya anlayýþlý teolojilere dönüþecekti.

Ýlk sel teolojiyi oluþan söylem ve anlamlar, neden sel süreçleri bilmiyordu. Ýlk sellerin neden sel oluþu bilmemeleri yüzünden nedeni kendilerinden baþlatýyorlardý. Kendilerini baz almakla çevrelerinde olup biteni söylüyorlardý.

Ýlk sel atalar kendilerinden dýþ dünyaya doðru baþlattýklarý nedence söylem, anlam ve eylemleri de groteski bir erekle belirtip kendi tahrik eylemlerini baþlatýyordular.

Teoloji bu nedenle kiþi erekliydi. Teoloji neden sel eylem olmak yerine, erekli söylemlere yanýlgý kaynaðý oluyordu.

Ýlk sel dönemdeki teolojik yorum, dünyanýn ve evrenin yorumu olmayýp; çevreye olan yönelimlerini kendisine göre kendisinden baþlatmakla çevreyi anlaþýlýr ve eðlenceli kýlan groteski söylemdi. Kendi erekli bir söylemdi.

Oysa dýþ dünyanýn erek sel olmayan ve ilk sel atalardan baðýmsýz bir giriþme ve geliþmesi vardý. Dýþ dünyanýn dýþ dünyaya göre açýklanacak baðýntýlar olmakla, ilk sel atalardan baðýmsýz bir davranýþý vardý (teolojisi olmalýydý).

Teoloji bu tür eylemli erek sel nedenle ayaklarý olmayan yaþama, çevrenin üssel etki ile verdiði imgelerden ötürü ayaksýz kiþilere maraton koþusunu vaat eden bir kategorize edicindi.

Oysa ilk sel teoloji kiþinin, uçma imgeli hevesine (kiþinin pozitifliðine dek), kiþinin metafiziðine dek uygulamaya dönüþemeyen eksiklerini, yapabilirliðe tamamlayan umut, öngörü ve vaatti.

Bu haliyle ilk sel dönemli teoloji kolektif kuvvet öncesinin açýklamasýydý. Oysa þimdiki teolojik söylemler de özel mülk sahipli anlayýþý temel almakla, kolektif iþlergeli kuvvet içindeki kolektif iþlergeyi teolojiye atfeden söylem ve anlatýmlardý.

Ýlk sel dönem teolojisi kiþide groteski anlama üzerine oturan tahrik gücü oldu. Oysa kolektif süreç içindeki teoloji de kolektif iþlergeli (kolektif tahrikle olan) kolektif organize oluþun üzerine oturup, kolektif tahrik gücü gibi davrandý.

Ýlk sel kiþi çevresindeki havanýn bir kaldýrma kuvveti olsa bile (dýþ neden) teoloji, havada uçan bir tüy görüntüsünü, havada uçan bir yaprak görüntüsünü uçak gibi "enerji dönüþümlü (iþlerge) imgeyi", hiç bir zaman gerçeðe dönüþemeyecekti.

Neden? Ýlk sel dönem içinde kolektif tahrik gücünün olmamasý nedenden ötürüydü. Nasýl çevrede uçma belirlisi var diye her fizyoloji kanat çýkaramýyorsa; çevrede teolojik baský ve basýnç var diye de, kolektif ortamýyla oluþamayan süreç içinde ilk sel atalar sunu yapan bir teolojiyi ortaya koyamazdýlar.

Ortamda mal paylaþýmlý bir köleci süreç olmadan çevrenin etkisi içindeki Güneþ, çevredeki kuru otlarý tutuþturuyor diye ilksel atalar öte dünyada cayýr-cayýr yanmanýn teolojisini ortaya koyamazdýlar. Cayýr-cayýr yanmanýn ortam tahriki, ezen ezilenler hesaplaþmasý içinde, öte dünya algýsýna baðlam yapýlacaktý

Tahriki bir eylemi baþlatma isteði nedenle tekkeyi kendisine çevre edinen teolojin tutumlu bir derviþ te uçmak istese de uçamazdý. Çünkü derviþin anlamasýna göre "derviþin uçmasý için" derviþin "teoloji gücü derviþe uçma izin vermeliydi".

Oysa siz makro dünyada "iþlerge bir kuvvet yasalarý fiziðini bildiðiniz ve ona uygun davrandýðýnýzda" öznel amaçlý iþler yaparken toplum bilinci dýþýnda izin alacaðýnýz bir dýþ kuvvet yoktu.

Ýþte uçak bugün bu anlayýþ nedenle ortam içindeydi. Derviþe göre teoloji isterse derviþ uçardý! Teoloji istemezse derviþ uçamayacaktý! Teolojinin mantýðý bu tür kiþi canlýcýlýktý. Güncel uygarlýða göre toplum bilinci uçmak isterse uçardý. Toplum teolojisinin mantýðý kolektif iþlerge kuvveti olan kolektif kapasiteye göreydi.