Yaþanýlan hayatýn iniþ-çýkýþlarý ve yaptýðýmýz davranýþlara binaen, kutsiliðine inandýðýmýz bir zat huzurunda kendimizi hesaba çekme iþlemine ibadet deriz. Bu eylem, her cemiyet veya her din mensubu için farklý þekillerle icra edilmektedir. Ama neticede gaye hep aynýdýr. Yani amaç, ilah olarak kabul edilen zata ibadet etmektir. Ýbadette ki asýl amaç ise insanýn kendisini hesaba çekmesi ve olgunlaþmaya çalýþmasýdýr.

Yeryüzünde yaþayan insanlarýn büyük çoðunluðu Allah’ýn ilahlýðýný kabul etmiþ ve ne mutlu onlara ki doðruyu fark edip, ona ibadet etmenin gururunu yaþamaktadýrlar. Zira Hýristiyanlar, Yahudiler ve Müslümanlar hepside farklý þekillerde de olsa Allah’a ibadet etmektedirler. Zaten yapýlan ibadette doðru olan þey; þekilden ziyade aþk, þevk, samimiyet, tevazu ve ihlâs gibi deðerlerdir.

Fiiliyat ve hissiyatlarýmýzý, her zaman Allah’ýn denetiminde tutuyor ve de oluþturacaðýmýz bütün davranýþ ve düþüncelerimizi onun istediði bir hayat tarzýnda þekillendirebiliyorsak ibadetimizi doðru yapýyoruz demektir. Ýbadetin bir diðer açýlýmý kulluktur. Zira tüm insanlar olarak, her birimiz kesinlikle birer kuluz. Yaþadýðýmýz hayatýn her anýný da, ona yani Allah’a baðýmlý olarak yaþamak durumundayýz. Eðer her hareketimiz onun istediði doðrultuda ise hayatýmýzýn her anýný ibadet tadýnda ve doðru bir kulluk süzgecinden geçirerek yaþýyoruz demektir. Ýbadetin ve kulluðun gerçek manasý ya da gerçek ibadet ve kulluk þekli iþte budur.

Zira hayatýnýn çoðu bölümünü, kötülükler içinde geçirerek yaþayan ve ayný zamanda da adeta kendini affettirircesine belirli dönemlere sýkýþtýrdýðý ibadet anlayýþý ile sýnýrlandýrýlmýþ bir kulluk tarzý asla doðru deðildir. Yani insan hem çevresindekilere zarar verecek ve hem de malýndan infak edecek ya da hem zina yapacak ve hem de oruç tutacak… Bu ne kadar anlamlý ve ne derece doðru bir kulluk tarzý olabilir ki.

Hülasa ilahi kitaplarda zikredilen ve büyük günahlardan olduðunu bildiðimiz Allah’a þirk koþmak, adam öldürmek, zina yapmak gibi hatalardan birini veya bir kaçýný iþlemiþ bile olsak, bundan sonrasý için düzenli bir hayat yaþamak istiyorsak; hiç vakit kaybetmeden Allah’a sýðýnýp ondan af dilemeli, daha sonra da hayatýmýzýn her anýný gözlemlediðini bildiðimiz o Allah’ýn istediði þekilde yaþamaya çalýþmalýyýz. Yani Allah’ýn gözetiminde ve onun belirleyiciliðinde bir hayat yaþamak. Ýþte bütün mesele bu…

Bu anlamda bakýnca, bir yetimin baþýný okþamak ibadettir. Dua etmek ibadettir. Sorumlusu olduðun ailenin rýzkýný temin etme amacýyla doðru ve düzenli bir iþte çalýþmak ibadettir. Tanýdýk veya tanýmadýk herhangi bir insana Allah’ý ve onun esaslarýný anlatmak ibadettir. Ýnsanlarýn gelip geçtiði yerdeki zararlý bir maddeyi kaldýrýp kenara koymak ibadettir. Ýnsanýn eþiyle olan cinsi münasebeti bile, bir ibadettir. Kýsaca ne þekilde olursa olsun iyi ve doðru davranýþta bulunmak bir ibadettir. Ama yapýlan iyiliðe de dikkat edilmelidir. Ýyilik bile hassasiyetle ve abartmadan yapýlmalýdýr. Zira Allah sürekli olarak, iyiliklerinizi orta bir iyilik vasfýyla kontrol altýnda tutun diye buyurmaktadýr.

Biraz daha özlüce tanýmlamak gerekirse ibadet için þöyle diyebiliriz ki, Allah’ýn gözüne girebilme ya da sempatisini yani sevgisini kazanabilme adýna yapýlan her hangi bir davranýþ þeklidir. O nedenle attýðýnýz her adýma dikkat edin. Zira hiç umulmadýk bir anda Allah’ýn çok hoþuna giden bir davranýþ sergilersiniz de onun sempatisini kazanýrsýnýz. Onun sempatisini kazanan ise zaten bu âlemin de, öbür âleminde en mesut ve en bahtiyar insaný demektir.

Hayatýmýzýn tamamýný ve de yaptýðýmýz her hareketi ibadet atmosferine dâhil edebilmek için yapmamýz gereken tek þey; her hareketimizle kötülüklerden olabildiðince uzak durarak, en doðru ve en iyi davranýþ þeklini sergilemeye çalýþmak olmalýdýr.


Mehmet Akif UÇAR