Behiye’nin yüksek düzeyli dertleri gençken başladı. Çocuk yaşta evlendi. 24 yaşında dul kaldı. Kocası sığır çiftliğinde elektrik çarpması sonucu öldü. Orada işçiydi. Sigortası yoktu. Ölümü onun kendi hatasından kaynaklı gibi gösterdiler. İçmiş, yanlış kabloyu kesmiş dediler, çiftlik sahibinin bir elemanı zarfla eline para ulaştırdı. Ses çıkarmaması için telkinlerde bulundu üstü kapalı laflarla, sonra birkaç adam eve gelip gidip, çaktırmadan gözdağı verdiler, bellerinde silahlar vardı, biri emekli polis, diğeri görevdeki, bir diğeri ise polislikten atılan. Eve erzak alıp durdular bir süre ve sonra çılgın devasa bir çukur gibi sessizlik çöktü ruhuna dul kadının, gelen giden yoktu ve yapayalnızdı. Zaman ne çabuk geçmişti. Parası ve yiyecek kuru bir ekmeği yoktu. Kendini keriz yerine konmuş gibi hissetti. “Onlara inandım! Kafasızın tekiyim” diye düşündü. Avanak kafasıyla; “çalışanım yok, ev kira, yüz üstü bırakmazlar, yine para verirler, erzak getirirler” diye düşünmüştü, o zamanlar çok saftı, köylü zihniyetliydi, eve gelen erkeklerle konuşmaya çekinirdi, konu komşuyla. Gerçeği çok sonra fark etti: Kocasının ölümü ört bas edilmişti. Geriye bakmanın faydası yoktu ve ileriye bakmalıydı, başının çaresine…
Genç ve cahil Behiye önüne koyulan bariyerleri aşacak güçte ve kapasitede değildi. Bilgisizdi. Çok tecrübesizdi. O gerici ve baskıcı kasabadan taşındı kafası attığında.
Büyük şehir onu sarstı, fena korkuttu, her anlamda büyüledi. Cazibeler arasında ürkek ve korkak bir çiçek gibiydi. Yaz gecesiydi, komşu kadınları perde arkasında seyretti, uzaylıları izliyormuş gibi.
Çok geçmedi hepsiyle içli dışlı oldu. Eski yaşadığı yerde edindiği (çevre baskısı ve otoritesiyle) ve ruhunu kara bir örtü gibi kaplayan sapça saçan ahlakçılığı yavaş yavaş paramparça edip attı üstünden. Tertemiz yürekliydi, çözüm bekleyen derdi çoktu, onca çocuk… aşması gereken çok engel vardı önünde ve sessizdi yeni evinde.
Ona saray gibi gelen pis kokulu bodrum katta. O iyi bakışları hissedildi, çok içerde, derinlerde kendini, ruhunu saklayan Behiye insanları kendine çekti, ürkekti; ama soğuk değildi, cana yakındı, yüzü gülünce inanılmaz bir ışık saçardı, doğuştan sahip olduğu o mıknatıs çok dost bulmasına yardım etti, o tılsımı kadınlar iyi bilir; iyi insana, mert insana herkes hasrettir, evine gelenleri çok içten karşılardı, sofraya koyacak birkaç şeyi varken bile “aç mısınız, yemek vereyim, çay yapayım hemen” derdi, sevinirdi. “Bunlarla misafir ağırlanmaz, eyvah! Ne yapacağım?” diye telaşlanıp üzülmezdi. Ruhunda sıcaklık vardı. Onu paylaşırdı.
Malzeme varsa bir basit pasta yapardı, hiçbir şey yoksa pişi yapardı, zeytin, peynir ve çay, başka şeyi yoktu. Bu tutumu taktirle karşılayan ilk misafirlerle kaynaşması çabuk oldu. Ve onlar kalan yemekleri çöpe atardı, ekmekleri. Behiye bayat ekmeği ısıtırdı, fırından yeni çıkmış gibi sıcak hale getirirdi kaynayan tencere buharıyla. Behiye’nin yöntemlerini şaşırarak öğreniyorlardı. Onlar ailelerine yemek beğendiremezlerdi, her gün başka yemek yaparlardı, ev halkı kalan yemeği asla yemezdi, canları başka şey çekerdi ve yemek çöpe giderdi. Olmadı dışardan yemek sipariş edilirdi çocuklara.
Evde doğru düzgün yiyecek yoksa misafire; “aç mısınız, yemek vereyim” demezlerdi. Denmezdi. Onun çok iyi yürekli olduğu apaçıktı. Sanki dünyanın en zengin kadınıymış gibi, lüks içinde yaşıyormuş gibi hoşsohbetti. Böylece kalan ya da yeni yapılan yemeklerden Behiye’ye gelmeye pay başladı, ki beş çocuğu gören kadınlar nasıl arka çıkmasın ona? İnsanlar onu çok çabuk benimsedi, çok sevdi, yardım ve desteklerini vermeye başladılar fazlasıyla.
Behiye güzel bir yemek yaptı mesela, yöresel bir yemektir, her seferinde çocuklarının biriyle bir komşuya yollardı. Ve bu yemekler çok lezzetli bulunur, silip süpürülerek yenirdi.
Behiye onlardan hiçbir şey istemezdi, eve biri gelir, içtenlikle mutfakta sohbet ederler, “aaa, senin kap kacağın yok” demek yerine, kullandığı bir şeyler getirir, sonra öteki duyar, tencere ve başka kap kacak getirir, giysiler…öteki başka şeyler. Behiye, böylece bir sürü kullanılmış; ama sağlam eşyaya sahip oldu. Kadınlar arasında erkeklerin arasında olmayan muazzam bir dayanışma vardır, işin içinde sürekli doyurulması gereken aç çocuklarının da olması desteği çok arttırıyordu. Komşu fakire yardım edelim zihniyetiyle değil; ‘dostumuz, canımız kanımız Behiye’yi görüp sohbet edelim’ diye geliyorlardı ikişerli üçerli gruplarla.
Behiye, karakteriyle ruhuyla, hayata saf bakışıyla, anlattıklarıyla müthiş bir itibar
kazanmıştı o çevrede.
Birçok pasta börek bir şeyler yapıp geliyorlardı. Behiye’ye tarikat lideri gibi saygı ve sevgi gösteriyorlardı, oysa Behiye kendi halince saf bir genç kadındı. “Tam dolandırmalık dolma gibi güzel insanlarsınız, ne dersem inanıyorsunuz, borç ver desem fazlasıyla verirsiniz.” Beş kadın kahkaha atmaya başladı. Arada ettiği laflar ise büyülüyordu, saf köylüyle alakası olmayan zekice sözler. Yüreğine, diline geliyordu işte. Sıklıkla farkında olmadan komik şeyler diyordu, oysa komik olmayı bilmezdi, ifade ettiği şeyler komik olarak algılanıyordu, bir bakış açısını ya da derdini anlatırken bu diğerlerince iyi bir mizah olarak algılanıyordu, oysa o güçlü bir hayatta kalma savaşı veriyordu. Kadınlar ona gülünce utanıyor, “neyi yanlış söyledim acaba” diye düşünüyor, ilerleyen sohbette kadınların neye güldüğünü çözüyordu.
Geç bir saatte evine dönüyordu, çok yorgundu; (şerefli bir yorgunluktu) ama huzurluydu, yağmur çiseliyordu usul usul, hava soğuktu, sonbahar ayıydı, ağaçların dökülen yaprakları kaldırımı sarmıştı. Eve bir an önce varmayı, işleri halledip yatağa uzanmayı iple çekiyordu. Yarın yine aynı çileyi çekecekti. Canı sıkıldı. Bu delice mücadele, zor maraton koşusu hep böyle mi gidecekti?
Yaşama, delice hızla hareket eden enerjiye bağlanmak ve mücadele etmek için hiçbir sebep yoksa bile çocukları vardı, gayret etmek için çok sebep vardı. Kadınlık gururu, tek başına olmanın acısı. Kadınlık onurunu koruma dürtüsü.
Kafasından düşünceler sakin sakin geçen bulutlar gibi akarken yanından aynı yöne ilerleyen bir kadın fark etti. Onun köylü olduğunu hemen hissetmişti. Halini, tavırlarını, yürüyüşünü inceledi. Onda kendini görmüştü. Utangaç, korkak, saf. Ama içerden demir gibi güçlü, kaya gibi bir şey vardı bu kadında. Kadının kocası öfkeyle ona bir şeyler anlatıyordu, üç ufak çocuk vardı yanlarında. Adam karısını azarlıyordu. Behiye, içi sızlayarak onlara baktı ve yineledi içindeki umudu, sahip olduğu gücü, direniş gücünü hissetti. Şehir hayatına iliklerine kadar uyum sağlaması gerekiyordu ve daha ileri noktalara gitmesi şarttı. Artık o eski köylü Behiye olamazdı, onu çok ama çok geride bırakmalı, gelişmeliydi.
Bir kadının yanında çalışmaya başladı. Bu kadın kırk yaşlarındaydı, devlet hastanesinde hemşirelikten emekliydi, beş para etmez dört çocuğu vardı, onlar hayatta bir yere gelebilsinler, evlensinler iş güç sahibi olsunlar diye hayaller kurup dururdu. En saf annelik duygularının esiri olmuştu adeta. Kocası on yıl önce ölmüştü. Daha fazla para gerekliydi ve boş boş durmayı hiç sevmezdi. Bitip tükenmez bir mücadele içine girmişti, sağlığı yerindeydi. Bir iş kurmayı planlarken devredilecek dükkan ilanını gördü. İki metre kare yerde gözleme yapıp satmaya başladı, ama hamur açmak, çok zor geldi, oturmak yordu, kolları mahvoldu ağrılardan, en başta böyleydi, sonra aklına tost makinesi almak geldi, ikinci el tost makinesinin geldiği gün işe başladı, bir çocuk türedi, 14 yaşında olmalıydı, “tost var mı abla?” dedi, çünkü “tost yapılır” ilanını görmüştü, sokak çocuğuna benziyordu, Dılşah hoşlanmadı ondan, “bedavacı” diye düşündü, “kaç paran var” dedi çocuk çıkarıp para gösterdi, sonra çocuk her gün gelmeye başladı dükkana, Dılşah ondan tam para almıyordu, çok düşük bir ücret alıyor, bazen ise hiç almıyordu, çocuk dükkan önünde takılıyor, gelen gençlere ve müşterilere laf atıyordu, sonunda kafası attı ve; “s.ktir git lan dükkanımın önünden!” dedi, o. çocuğu! Arıza çıkarıp duruyorsun, seni bir daha burada görürsem ayaklarını kırarım!” Çocuk üzülerek uzaklaştı; ama birkaç söz etti usulca. Ertesi gün geldi, özür diledi ve Behiye’ye sarılmaya çalıştı, zorla kocakladı onu, Behiye onu uzaklaştırmaya çabalıyordu oysa, “ana affet beni ne olursun. Bir daha yapmayacağım söz.”
O gün Cebrail adındaki çocuk
Behiye’nin ayak işlerini yapmaya başladı.
Tost makinesi işe yaramıştı, başka bir müşteri kitlesini çekti dükkana. Ama bu kitle genelde arızalıydı, bütün deli kopuk tipler dadanmıştı dükkana, uyuşturucudan başı belaya girenler, adam yaralama gibi olayların kahramanları, bir suça karışmayıp suçlarını kahramanlık gibi anlatıp bunlarla övünenler, bir çeteye karışanlar, çete meraklıları, hırsızlık gibi suçlardan sabıkası bulunanlar, ne yapacağını bilemeyen ve değişik bir şey hareket, eğlence, makara arayan tipler, arsız utanmaz tipler… Tabi bunların arasında kızlar da vardı. Okuldan kaçıp gelen liseli kızlar…
Behiye, bunlarla geleceğinin pek parlak görünmeyeceğini anlamış, aşırı hareketler sergileyen kanı deli akan gençleri tatlı tatlı uyarıp idare ediyordu. Dükkan önünde birkaç kez kavga çıkınca, tost makinesini sattı ve ilan astı: “Tost most yok, başka kapıya gidin kardeşim…” Bu genç kesim… bu asi heyecanlı kesim başka kesimin dükkana gelmesini engelliyordu, saçları kuaförde elden geçmiş ya da sıradan ev kadınları dükkana yanaşmaya korkuyordu mesela. O gelen kopuklar örümcek ağı gibi sarıyor dükkanın çevresini, sokağını ve orada sohbet edip takılıyorlardı, çünkü Behiye onlara tost ve çay kahve gibi şeyler satıyordu, orayı muhabbet köşesine çevirmişlerdi adeta. Biri taşıdığı iri bıçağı cebinden çıkarıp gösteriyor, öteki sırtındaki dövmeyi, biri elindeki sahte plastik yılanı ötekini korkutmak için çıkarıyor, şamata ve delilik peşindeki gençler çok gürültülü konuşup kahkahalarıyla mahalledekileri de rahatsız ediyordu. Sürekli birbirlerine yaptıkları cinsel merkezli şakalar, sürekli küfürlü konuşmalar. Biri penisinin olduğu yere iri bir patlıcan yerleştirmiş, dostu ise “arkadaşlar bakın şunun korkunç haline!” diyor, bağrışarak gülüşüyorlar. Açıktan ya da sakladıkları bira viski gibi içecekleri içiyordu bazıları. Behiye fark ettiğinde onları kibarca kovuyordu.
Kadının biri gelip yufka yapmasını istedi, Behiye uğraştı ama çok zorlandı, canı çıktı nerdeyse, kadın kısa sonra yine geldi; çünkü yufkayı çok beğenmişti, çocukluğunda rahmetli annesinin ramazan ayında börek ya da tatlı yaptığı çok lezzetli yufkalara benzetmişti ürünü, ve daha fazla yufka istedi, Behiye çabaladı canını dişine taktı ,ona yufka yaptı, bir daha gelmesin diye dua etti; ama kadın mahallesinden üç beş kadınla geldi, onlar da yufka almak istiyordu. Behiye her geçen gün ona ağır gelen işin zorluğunu, yoğun emek, beceri gerektiren yanına alışmaya başladı, hele de o sırada sohbet edecek bir kadın dostu çay varsa yanında dağlar kadar yüksek yufka açabilirdi. Kısa zamanda iş büyüdü, ama bu dar yerde bu müşteriye hizmet edilmezdi, birkaç ay sonraydı. Üç katlı eski bir evin harabe gibi olan birinci katını gözüne kestirdi, ağaçlar arasındaydı, yüksek, geçilmez vahşi dikenlikler…küçük, şirin bir bahçesi vardı
