Kürtaj sadece kendileri bir zamanlar doðmuþ insanlar tarafýndan savunuluyor. -Ronald Reagen |
|
||||||||||
|
“Kötülük dolu bir kitap iyi ciltlenmiþ olabilir?” .......................................... Romeo ve Juliet’den ..............................................................Shaekspaer Ýnanmýyor musun? Yaþa öyle ise… Ýnsan daima ayný insan duyularý beþ ile sýnýrlý. Göre bildiði boyut yalnýz üç. Dört ana rengi algýlar aslýnda o muhteþem hafýza. Ses tonlarý da, týpký renkler gibi havadaki titreþimlerden meydana gelir. Titreþimin farklýlýklarýdýr tek olaný çeþitlendirip, yanýltan. Tüm heybetiyle duyabilse insan… Her dönüþünde kainattan çýkan haykýrýþ insanda hangi duyguyu karþýlar. Yazýlmýþ, yapýlmýþ, yaþanmýþ hangi eserin karþýlýðýdýr. Kainattan çýkan heybetli haykýrýþ… Tonlar, nota, melodi, ritim, ahenk, kaos, tempo, harmoni, fýrtýna, çýðlýk, nâra, feryat, aðlama… kaldý kalem yazmýyor daha… Filozoflarla þairler, kainatýn bir bütün halinde iþleyiþini canlandýrmak istediler. Kainat musikisi. Bir senfoni… Saf ve soyut bir ses çýkarmayý denediler. Aðladýlar… Müzik… o yalnýzca çengi çengane… týngýrtý… Þairin çýðlýðýna nispetle bir mýsradan diðerine geçme aný… Hâmuþ. Þairden çýkan en güzel ses… Filozof ruhunun insicamý… Aðlama hali. Ýnþirah. Ýnsan kusurlu bir Dünya’nýn kusurlu benliði.Leibniz’in Dünya da her þey en iyidir optimizmine karþý “Candide”i kaleme alan Voltaire, bütün Dünyayý dolaþtýrýr Panglass ve Candide’i* nihayet Türkiye’ye giden Candide bin bir kötülükle karþýlaþmýþtýr tüm yolculuðunda. Türkiye’de yaþamýn ne demek olduðunu öðrenir. “Üstat” der Candide, karþýlaþtýðý bir derviþe “ Bize insan denen bu acayip hayvanýn niçin yaratýldýðýný söyler misin?” Derviþ: “ Sen buna ne karýþýyorsun senin iþin mi bu?” “Ama sayýn efendimiz” diye itiraz eder Candide. “Dünyada müthiþ kötülükler var.” “Kötülük veya iyilik bundan ne çýkar. Sultan Mýsýr’a gönderdiði gemini içindeki farelerin rahatýný düþünür mü?” Candide tekrar sorar “O halde ne yapmalýyým” “Çeneni tutmalýsýn” der derviþ. Mümkün olan Dünyalarýn en iyisinde yaþadýðýný anlar Candide… Sanat mümkün olanlarýn dünyasýndan bir kaçýþtýr. Ve sanatçý bu kaçýþý tasarlayan bir romancý, bir þair, ressam, senarist ya da müzik adamý... Kitabýnda yüzlerce insaný yaþatýr da sanatçý, bir kendini yaþatamaz heyulâlar alemi dünyada. En büyük kötülük ahenksizliktir sanatçýnýn ruhunda. Candide gibi susamaz da… O kendi gemisini yaparak asýlýr küreklere, bazen güzel bir renk, ýþýk ses alemine, bazense gerçek dünyadan çok ötelere, hayaller bölgesine yüzdürür gemisini ama hep bilinmeze… Goriot Baba için Balzac ne idi? Kendisinin var olduðunu kendisine inandýrmýþ bir yalancý mý? Yel deðirmenlerinin Þövalye olduklarýna inanan Don Kiþot gerçekte var olanýn Cervantes olduðuna inanýr mý? Ýnsan ilk çaðlardan bu yana üç þey yapmýþ. Hayatta kalmak, sanat yapmak ve tapýnmak… Bu üç argüman doðal sonuçlar getirir. Karnýný doyurur, tabiata hükümran olur… Tarihin bütünü, kurgunun önceden hazýrlandýðý fikrini doðurur. Kader… Deniz ve nehir... Birine gidersen ticaret, diðerinde kalýrsan tarým yaparsýn. Þövalyelerin yel deðirmeni olduðuna inanan birer Don Kiþot temsili insan . Kendi inandýðý dünyanýn gerçek olduðuna inanýr. Don Kiþot… Gerçekte kendi bile gerçek deðildir. Aristo “ Sanatý iyi anlamak için onu tabiatla karþýlaþtýrmak gerekir” der. Ýnsan gururunun verdiði körlük, aþkýn verdiði belalý sahip olma hýrsý, sevgilinin kalkan kaþlarýndan yudumlanan alýnganlýk, gözlerden ruha akan beðenme ve taktir… Ýnsan; zihninde duyduðu hisler ve hazlardan baþka, bu duygularý tabiatýn hangi suretiyle karþýlaþtýrýr. Sanatý iyi anlamak için görünende görünmeyeni görmek; tabiatta var olanda olmayaný “ seziþ”** gerekir. Dip not: * Candide: Saf, temiz her þeyden habersiz demektir. **Benedotto Croce: Ýtalyan edebiyat tenkitçisi.Sanatçýnýn bütün görevinin “Seziþ” kelimesinde özetlenebileceðini söylemiþtir.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Sönmez Korkmaz, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |