Devrim Arabalarý filmi ile gündeme düþen bir konu, Türkiye’de ilk otomobil nasýl bir serüvenden sonra yollara indi. "Devrim yolda kaldý" diye o günün gazete manþetlerine taþýnan olaylarý hepimiz biliyoruz. Amerikan otomobilleri yollarda cirit attýðý 1960’ lý yýllar. Ýhtilal bitmiþ sýra kalkýnmaya yönelik hamlelere gelmiþtir. Ýlk iþ kendi otomobilimizi kendimiz yapalým. Hem paramýz cebimizde kalsýn hem de dost düþmanýn gözü araba görsün diyerek iþe koyulurlar. Yaparlarda ama þanssýzlýk bu nakliye sýrasýnda boþaltýlan benzin deposunun tören sýrasýnda doldurulmasý nedeniyle Devrim yerinden kalkamaz. Doðru veya yanlýþ hikâye bu…

Ben size baþka bir ilkten söz etmek istiyorum. Hani amblemi Hitit zamanlarýndan gelen “Anadol” otomobillerinin hikâyesini aktarmak geldi içimden. Ben yaþtakiler iyi bilirler önce tek daha sonra dört kapýlý Modelleri çýktý piyasaya. Seri olarak üretilen ilk Türk arabalarýdýr Anadol. Sanayici Vehbi Koç'un yerli otomobil üretmek hayali sonucu doðmuþtur. 1928 yýlýnda Ford ürünlerinin Ankara bayisi olan Koç, II. Dünya Savaþý'ndan sonra da Ýtalyanlarla Fiat traktörlerinin Türkiye'de üretimi için iþbirliðine girmiþti. 1959'da kurduðu Otosan Fabrikalarý'nda Ford markasý altýnda kamyon üreten Koç, 1960 senesinde Ford Consul otomobil montajý, 1963–1965 yýllarý arasýnda da 240 adet Ford Taunus 17M station wagon otomobil montajý yapmýþtý ve artýk Otosan çatýsý altýnda bir Türk otomobili üretmek istiyordu. Ýsteðini gerçekleþtirdi de. Fakat o zamanýn þartlarýnda maliyetler çok fazla idi ve bunu aþaðý çekmenin yollarý arandý. Ýþte tamda bu sýrada aþaðýdaki olay yaþanýr: 1963 yýlýnda Otosan'ýn Ankara'daki daðýtým þirketi Otokoç' un önünde oturan Bernar Nahum (Otomotiv Grubu Baþkaný) ve Rahmi Koç'un dikkatlerini yedek parça almak için gelen bir bayinin pikabý çekti. Pikabý incelemeye baþlayan Bernar Nahum ve Rahmi Koç, aracýn karoserinin sacdan yapýlmadýðým anladýlar. Bunun üzerine motor kaputunu açýnca Ýsrail yapýmý (Autocars Co.) bir kasaya sahip olduðunu gördüler. Aracýn sahibi, karoserde "fiberglas" isimli yeni bir malzeme kullanýldýðýný söyleyince bu yeni malzeme Koç' larýn ilgisini çekti. Maliyeti düþürecek malzeme bulundu ama izin alýnamadý. Uzun uðraþlar sonunda Sanayi Bakanlýðý projeyi onaylamak için prototipi incelemek istedi. FW 5 (Four Wheeler 5) olarak adlandýrýlan prototip, tam olarak hazýr olmamasýna raðmen yola çýkarýldý ve Ýngiltere'den Ýstanbul'a 63 saatte geldi. Otomobili 22 Aralýk 1965'te inceleyen ve deneme sürüþü yapan Sanayi Bakanlýðý yetkilileri, üretimi 10 ayda gerçekleþtirmeleri ve fiyatýnýn 30.000 liranýn altýnda olmasý þartýyla üretim izni vereceklerini açýkladýlar. 10 Ocak 1966'da resmi baþvuru yapýldý. 1966 hummalý bir çalýþma yýlý oldu Otosan için... Bu arada otomobile isim koymak için bir anket düzenlendi. Ankete gelen 100.000'i aþkýn mektupta 2000'den fazla isim önerisi vardý. Bunlar içinde en beðenilen Veko (Vehbi Koç), Anadolu, Anadol, Otosan gibi teklifler olmuþtu. Divan Oteli'nde yapýlan dört ayrý toplantý sonunda bu isimler arasýnda yeni otomobile "Anadol" ismi uygun görüldü.

Uzun yýllar Anadolu karayollarýnda boy gösteren Anadol’ un hikâyesinin finali önce, 4-kapýlý Anadol üretimine geçilip 2-kapýlý modelin üretimi 1975 yýlýnda son verilmesi ile baþlar. Ýleriki yýllarda üretimine tamamen son verilmiþtir.

"Fiberglas" aksamýný ineklerin, atlarýn yediði söylenen Anadol otomobiller yaþamlarýný Türk zekâsýnýn bir ürünü olarak pikap halinde günümüze kadar sürdürmüþlerdir. Belki sizin sokaðýn hemen karþýsýnda bile bir tanesi park etmiþ, eski günlerini hatýrlayýp iç çekiyordur.

Sahi birde Anadol üzerine film yapýlamaz mý? Devrime bir kardeþ gelse fenamý olur. Meraktan soruyorum?