Ey okuyucu; artýk seni mekana hapseden bedeninden kurtulmalý ve bir yolculuða çýkmalýsýn.
Ey siz; bir aþk acýsý ya da hayýrsýz bir dost yüzünden, kendini insanlarýn bayaðýlýðýndan ve kalleþliðinden ya da gerçekleþmesini çok istediðiniz hayalleriniz yüzünden herkesten çok uzakta bir odaya kapandýnýz mý hiç! Ben kapandým.
Ey dünyanýn bütün mutsuzlarý, hastalarý, delileri peþimden gelin. Ayaklanýn bütün tembeller, iþsizler, aylaklar, haylazlar, okuyucular, sanatkarlar, yazarlar, emekliler! Olmak þehrinde’ þey’ olmaya varmýsýnýz!
Peþimden gelenlere sesleniyorum’ Sarsýlacaðýný bildiðin kadar, varacaðýný da bildiðin, seni kendine götürürken, kendinden uzaklaþtýracak, senin yerine muhtemelen bir baþka sen koyacak bir yolculuða çýkýyorsunuz. Yolculuðumuz olmak þehrine.
Zaman ve mekan içinde gezebilme yeteneðine karþý durmaktan vazgeçmeliyiz. Hayal aleminin yalnýzca senin arzu ettiðin þeylerle zenginleþen yanýný bir kenara býrakmalý ve daha büyük ölçekte daha geniþ hayaller kurmalýsýn. Sadece yarýn ya da haftaya gerçekleþmesini istediklerini düþünmekten utanmalýsýn. Hatta etrafýnda gibi görünse de kimi zaman senden uzaklaþan dünya hakkýnda da, nesneler hakkýnda da tanýmadýðýn insanlar nezdinde de tüm bir insanlýk hakkýnda da düþünmelisin artýk. Sanatçýlarý bir düþünelim; Onlar nesneler dünyasýna yönelirken öznel bir tutumla nesneyi ait olduðu fiziksel gerçeklikten koparýp, görünenin ötesinde içerdiði ‘þeyleri’ nesnelleþtirir. Nesnelere keþfetmek, dokunma ve irdeleme isteði ile yaklaþýr, onlarýn bilgisine varmaya çalýþýr, onlarý yeniden tanýmlar ve yeniden üreterek yeni bir gerçekliðe dönüþtürür. Artýk resimde görünen, sanatçýnýn, algýsýný derinleþtirerek ulaþmaya çalýþtýðý nesnenin alt bilgisini içeren yeni bir ‘Þeydir’.
Ey yolcular! Bu kýmýldamadan çýkabileceðiniz bir yolculuk. Ve siz yaþadýðý bir kaç sadakatsizliðin ardýndan kafasýnda uðursuz bir deðiþim ya da inzivaya çekilenler, zikredenler. Siz, bir gece eðlentisinin sevimlileri sizde gelin! Katýlýn bize! Yorulmayacaksýnýz! Bana güvenin, inanýn. Çünkü insan ruhunun kendine ait sanal bir özgürlük sanrýsý yaratabilecek yetenekte olduðu düþüncesinden hareket edeceðiz. Her ne kadar bahsi geçen sanal özgürlüðün süresi varlýðýndan daha önemli gibi görünse de sonuç itibarýyla özgürlüðün serin gölgelerinde konaklamak isteyen ancak hapsedilmiþ olan ruhlarýnýzý avutmanýzda bu þekilde saðlanabileceði gerçeði sizi rahatlatacaktýr.
Her insan ruh ve ötekinden oluþur. Öteki ruha baðlý bir þeytandýr. Ýçgüdüsel ya da ilahi olarak þartlandýðý þeyleri yapar ruhun emirlerine boyun eðmez. Ýsyankardýr. Bunlardan ruh, yaþama, diðeri bedende üretme gücüne sahiptir. Ancak bu iki kuvvet birbirine ters düþer. Ýnsanýn da kendine hakim olabilmesi öteki üzerindeki hakimiyetine baðlýdýr.
Bir yerinden sonra ilginizi kaybettiðiniz bir kitabý, ya da bir insaný bir kenara býrakmadan hayallere daldýðýnýzda o anda ‘ ötekinin’ bir parçasý halini almýþ olan gözleriniz harfler üzerinde kaymaða devam eder, belki de ancak sayfayý çevirme zamaný geldiðinde kavrarsýnýz. Siz hayallere daldýðýnýz sýrada ötekinin okuma eylemini yarýda býrakmadýðýný ancak okuduðundan bir þey anlamayýnca anlarsýnýz.
‘Öteki’ insanlar arasýnda ciddiyetle dolaþken, herkesin saygýyla ona yol verdiði, kimsenin içinde bir ruh bulunup bulunmadýðýný bile düþünmediði ve hiç kimsenin yalnýzlýðýný fark etmediðidir. Ýçinden’ Kendini ‘öteki’ ne teslim etme. O seni saklýyor baþkalarýndan, o seni koruyacaðýna söz verip en muhtaç olduðun anda seni terk ediyor. Aðlamaman gereken bir zamanda aðlýyor o, çalýþman gereken zamanda uyuyakalýyor, uzak durman gereken bir iþe fazlaca yakýn tutabiliyor seni, içindeki ötekinin kokusunu almalýsýn. Suretin, kývrýmlarýn itibarýyla bir insana ait olsa da o senin aslýnýn kimden ya da neden ibaret olduðunu seziyor belki. Kim bilir. Birkaç dostun, birçok sevgilin, bir dolu iliþkin ve hepsinden çok tanýdýklarýn oldu ve bu gün adýný bile unutmuþ o insanlar için artýk bir hiçsindir sözlerini sayýklayýp duru o.
Oysa sen; ilk gençlik yýllarýndan beri dostlarýnýn baþ harflerinden oluþan öykülerini yazdýðýn ve biriktirdiðin sayfalarý düþünerek iç çekiyor, acý duyuyorsun. Harfler geçmiþ zaman heveslerini, tasarýlarýný anlatýyor. Bunlar gelecek zamana, ileride belki olabileceðin yazarlýða hazýrlýk ha!...Kimin umurun da!...Sende biliyorsun ki o beklenen an hiç gelmeyecek. Hepsi yalan söylüyor. Okuduklarýný söylüyorlar ama yorumlarý bile yok. Yazdýklarýnýn hepsi birer, birer yitiriliþini hatýrlatýyor sana. Hatalarýmla mutluydum yüreðimle yazýyorum diyordun oysa! Yüreðin kimin umurunda! Artýk öyle olmamalýyýz. Ey Ýnsanlýk! Ötekiler gibi insanýn yüreðini de keþfetmemiz gerekir artýk. Aramýza bomba gibi düþen gerçek yanýlsamanýn büyülü sarayýný sonsuza kadar yok etmemeliyiz. Ötekiler gibi güçlü olmalýyýz. Aslýnda ötekiler kendi içimizdeki evrene bir adým daha yaklaþtýracak bir uyarýcý olma niteliði taþýyor bir anlamda. Ve dýþ dünyanýn hercümercinden, debdebesinden, gerekli ya da gereksiz tüm ayrýntýlardan bunalmýþ olan, insanlýða çok yakýn olduðu ama mesafeyi bir türlü kestiremediðinden, ya da cesaretsizliðinden dolayý çýkmaya üþendiði o yolculuðun sonunda kendisine varacak bir baþka dünyanýn kapýsýný aralýyor.
Rüyam da öteki ile birlikte olmak þehrindeydik. Þey olmuþtuk. Þey olmak ne olduðumuzu bilememekti. Karþýsýndaki insanýn algýlarýna göre deðiþendik. ‘Þimdiki Zamanda Çok Özel’ adlý öykümdeki Hayal Hýrsýzý bu kez yine karþýmdaydý. Eliyle iþaret etti,’ iþte bu sensin’ dedi. Sislerin arasýnda beyaz þifon bir elbiseyle, yine beyazlar içerisinde üniformalý birisiyle raks ediyordum, ama karþýmdaki ötekinin yüzünü seçemiyordum. Raksýmýz muhteþemdi. Ýkimizde tasavvuf ehlilerinin nefis ruh terbiyesiyle hareket ediyorduk. Klasik Türk musikisinin o gamlý estetiði aþka hakim olan mistik havasý hakimdi salonda. Ýkimizde karþýtlýklardan sýyrýlmýþ çeliþkilerin acýsýný unutturan ilahi bir izdivaç hazzýyla birleþmiþ gibiydik. Oysa gerçek dünyada görünen yüzümüz çok baþka idi. Dünyada; Çaresini bilemediðimiz dertlerin þifasýný arayanlar gibi þaþkýn, düzeni bozulmuþ bir hayatýn verdiði gibi suskun, nasýl mutlu olduðun deðil nasýl mutlu ettiðin önemlidir diyenlerle birlikte bezgin, bir sohbet ortamýnýn derinliðini aramaya çalýþanlar gibi kýrgýn, her gün rutin olarak yaptýðýmýz tekrarlardan usanmýþ, bu yüzden de, hayale sýðýnýp aþka güvenenler gibiydik. Ýkimizde yaþlýydýk. Hatta ben kendimi doðarken yaþlý doðmuþum gibi hissediyordum. Bazen duygularýmýz bizden erken yaþlanýr ve bizden hayatýn geri kalanýný alýr. Hayatýn kendini anlayanlarý cezalandýrmasýdýr bu. Ýkimizde çok okuyorduk kitaplarýmýz ayrý, ayrý idi. Ayný duygularý hissettiren kitaplarý okuyorduk ama baþka, baþka yollardan geçerek varýyorduk sonuca. Kendilerine yabancý her duygunun mutlaka karþý taraf geçici bir duygu olduðunu, zamanla deðiþeceðini sanýrlar. Neden kendimizi baþkasýnýn yerine koymak konusunda bu kadar isteksiz ve beceriksizdir. Bazý insanlarýn bizden farklý olduklarýný farklý hissedebileceklerini düþünemeyiz. Aramýzdaki bazý ortaklýklara bakarak neden bütün duygu ve davranýþlarýmýzýn da ayný olmasý gerektiðini düþünürüz. Okuduðumuz kitaplarý hep baþkalarý da mutlaka okusun isteriz. Zamaný ve insanlarýn deðiþimini neden kendi akýþýna býrakmayýz ki, sürekli onun geçiþini izlemeye çalýþýrýz. Eþyadaki zamaný insan yaþlandýktan sonra fark etmeye baþlýyor. Dünyada ki zamaný en çok söyleyen nesne, kitap ve saatti galiba. Oda bende her gün ayný saatlerde ayný yerde oturarak, kitaplarýmýzý okuyorduk. Onun her gün okuduðu kitabý, hayal hýrsýzý þöyle tarif etmiþti rüyamda’ Ýlham deðerini bulacak insanýn yüreðine verilir. Ondan ve okuduðu kitaptan ilham almalýsýn. Yazdýðýn ve okuduðun kitaplar hayali anlatýyor. Hayali anlatmak, hayatýn kirli çamaþýrlarýný eleþtirmeden yýkayan bir hoþgörü lezzeti verir insana. Oysa onun okuduðu kitap lafýz ve manasýyla mucize oluþunun ve bütün zamanlarda tazeliðini koruyuþunun çarpýcý delillerinden biridir. Tercüme ve tefsirleriyle eþsiz yönleri ortaya konurken çok sayýda insan kýyamete kadar bu yolla hidayetten nasibini alacak. Onun diliyle konuþan ve bakanlardan o’ demiþti ve ortadan kaybolmuþtu bende böyle bir esrarýn peþindeydim zaten ben de biliyordum ki ‘ Hak eden olmak’ yaratýlýþýn sýrrýna vakýf olmak hiç de öyle kolay deðildi. Bireyin kendini arýndýrarak, geliþtirerek mükemmele ulaþmasý gerekiyordu. Zikir kadar fikrin de önemi vardý. Ayný þeyleri söylüyorduk, Bende; Yeni bir insan ve yeni bir toplumun gerçekleþebilmesi için ilk önce para ve güçlülük tutkularýnýn yerlerini yenilerinin almasý ve paylaþmaya býrakýlmasý gerekmektedir, diyen pazar ekonomisi karakterlerinin yerine üretici ve sevme yeteneðine sahip karakterlerin ve sibernetik din yerine de radikal, hümaniter bir anlayýþýn geçmesi þarttýr diyen kitaplarý okuyor, bunlarý uygulayan ülkelerdeki insanlarý araþtýrýyordum.
Tanrýnýn þehrine ulaþmak arzusu ile kanatlanan insanlýk, yanlýþ anlaþýlýyordu, ülkeler ortaçað kültürlerinin karanlýðýnda parlýyorlardý. Dünyanýn kurtuluþu ötekinin sürekli okuduðu kitapta da dediði gibi olmakla, olgunlaþmakla ilgiliydi. Ne ülkemiz, ne yaþadýðým þehir, ne çevremdekiler bu vizyonun peþindeydiler hepsinin gözü daha fazla güç ve para idi. Görenin gözüyle baktýðým gözlerde ne canlý bir yazý nede candan bir yazýlýþ vardý. Bende onlara ayak uydurmuþ, yaþadýðým beldedeki insanlara görünenin dünyadaki resmini Afrodite, Venüs gezegeni, Eros üçlemesini anlatan hikayelerle anlatmýþ dýþ görünüþümde de Afro görünümünü yansýtan giysilerle poz vermiþtim, hemcinslerim bu þuh görünüþün arkasýndaki esrarý çözmeye çalýþmýþlar, hatta bir keresinde daha da ileri giderek bu yaþta bile karþý cinslerden ahlaksýz teklifler bile alabilecek kadar alýmlýsýn diyerek beni mutlu edeceklerini sanmýþlardý. Ben de her þeyi ‘þey’ için, ‘þey olmak’ için yapýyor bu yüzdende böyle giyiyor ve hareket ediyorum demiþtim. Herkesle ayný mesafeden konuþtuðumun esrarýný çözememiþlerdi. Karþý cinslerim ve hemcinslerim de benim gibi bir bekleyiþ içindeydiler. Herkes acaba, öteki hangisi? diye merak ediyordu.
Esrarlý bir bekleyiþe, hep birlikte girmiþtik. Ötekini hiç yanýmdan ayýrmamak istiyordum. Artýk gerçek dünyadaki ötekiyle karþýlaþmayý, baþka bir þehirde simgelerle iþaret ettiðimiz yerde, bu senenin sonuna kadarki herhangi bir günde buluþmaya karar vermeliydim. Bunun için odama kapanýp yazacaðým öykülerde iþaret edeceðim ötekilerin yerlerini belirtecek onlardan da beni bulmasýný ve gününü ve yerini onlarýn vermesini isteyecektim. Ýþaret edeceðim ötekiler eminim ki beni bulacak ve bende onlarýn iþaret ettiði yerde ve günde yanlarýnda olacaktým. Ötekilerle henüz hareketlerini hareketlerimde hissedecek kadar yakýn olmadým, hepsinden çok uzaktayým. ‘Esrarlý Çözülmeler’ adlý romanýmýn ilk bölümü olan bu hikayenin arkasýndan Esrarlý bekleyiþleri öyküleþtireceðimi henüz hiç kimse bilmiyor. Ýçimdeki ötekinin sesi bu! Bu ses bazen ötekiler seni hiç aramayýp, okumayýp, iþaretlerini bile görmeyecekler diye alay ediyor! Ötekilerle yapmýþ olduðum bu yolculukta; Kendimi, iç dünyamý, Türkiye’yi, insanlarla olan çözülmelerimi anlatacaðým okurlarýma. Bu yolculuða odama kapanarak çýkmýþ, sizi de beni okumanýz için ayný yolculuðu birlikte yapalým diye hikayemin baþýnda çaðýrmýþtým. Umarým yolculuðumuz akýcý ve sürükleyici geçecektir. Benim yazacaðým, siz sayýn okurlarýmýn da okuyarak katýldýðý bu yolun sonundaki Esrarlý Çözülmelerimiz bizi ‘þey olma ‘yolundaki atacaðýmýz ve benimde gerçek dünyadaki ötekiyle bulaþacaðým bir, adýma götürür. Sevgilerimle.



Nezihe ALTUÐ
ÝSTANBUL
20.08.2009