(Amazon adlý öykünün devamýdýr)
Bay (K) Bayan Nez’ in annesinin hikayesini okumakta iken içe dönüþlerindeki ötekinin yakarýþ dolu sesine kulak verdi. Bu ses içini hüzünle dolduran tanýdýðý tüm kadýnlara idi. ‘Kadýnlarýn zehirli bir þal gibi sarýndýklarý kederler yaralar beni! Usulca kapadýklarý gözlerinden kirpiklerine sýzan hüzünle yaralanýrým ben! Sevgililer yaralar beni, beklediklerinin artýk hiç gelmeyeceðini öðrendiklerin de, gözlerine yerleþen bakýþlarla yaralanýrým ben! Hasretli bir bekleyiþten sonra kýsa zaman aralýklarýna sýðdýrýlan söylenmek istenen hiç söylenmeden kapatýlmak zorunda kalan telefonlardaki kýsýk çýkan çatallý sesleri duymakla yaralanýrým ben! Güne korkuyla baþlayan erkeklerle yaþayan sahipsiz mutsuz kadýnlarla yaralanýrým ben! Seviþirken kendi terleriyle yaldýzlanýp ýþýldayan kadýnlara sevgiyle dokunmayý bilirim, göz kýrpmayý, çapkýn kadýnlarca ayartýlmayý, her öyküden bir baþka hayat okumayý bilirim ben! Salýnarak yürümeyi de, ýslýk çalmayý da, türkü mýrýldanmayý da, dostlarla içmeyi de, deniz kýyýsýnda oturmayý da, güzel memelere tapýnmayý da bilirim ben! Bilirim elbet, bilirim tabii, ama aldatýlmak ve aldatmak istemeyen sadece sevilmek isteyen kederli kadýnlar daha çok yaralýyor beni! Nez’in ve annesinin yaþadýklarýna, kederlerine ortak olamamam da yaralýyor beni!’ Dedi ve Nez’in annesinin diyeceklerini okumaða baþladý.’Benim hikayemi mors alfabesini okuyanlar daha iyi anlarlar. Acýnýn yolu Mors alfabesi gibidir. Uzun bir çizgi acý, küçük bir nokta mutluluk. Acýlar sarsýcý ve uzun, mutluluklar çýldýrtýcý ama kýsadýr.Yüz yýllardýr kapalý bir toplum olma özelliðini korumuþ bulunan yöremizde, geniþ bir ataerkil aile düzenimiz içerisinde ve bir çatý altýnda, dede, nine, ebe, hala, dayý, emmi, torun, tosun, elti, görümce bir arada yaþarken, bazý duygularýný ayýp olur düþüncesi ile içimize atar bazý duygularýmýz ve isteklerimizi de çeþitli iþaretlerle dile getirirdik. Kaynana ve özellikle kaynatanýn önünde kendi öz çocuðunu kucaðýmýza alýp sevemezdik, kaynatamýza gelinlik eder, uzun yýllar konuþmazdýk. Ýþaret diliyle anlaþýrdýk. Duygularýmýzý örmüþ veya dokumuþ olduðumuz kilim ve halýlara, çoraplara iþlerdik. Çorap motifleri yaþadýðýmýz hayatlarýn dili idi. Çeþme ve su kenarlarýnda konuþma fýrsatýmýz olmadýðýndan giydiðimiz çoraplar yaþamýmýzý ele verirdi. Baban beni görünce çorabýný düzeltti. Muskalý noktasýzdý çorabýnýn motifi… O gün! Bu gün… Çorap ördüm! Herkese daðýttým. Herkeste var o çoraplardan iþte sana çoraplarýn dili kitabý… Nokta ve uzun çizgilerle dolu idi tüm motifler. Bende, sende meta dilini araþtýrýyoruz bir göz at istersen demiþ ve motifler kitabýný uzatmýþtý. Tüm hikayenin özü bu olacaktý demek ki! Diyerek, yazar sayfalarý çevirdi. Muskalý motifli çorap; Genç delikanlýlarýn giydiði bu çoraplar genellikle canlý renklerden oluþur. Anneler kendi oðullarýna örer ve nazar deðmesini önlemek amacýna yöneliktir. Muska þeklindeki üçgenlerin içinde þayet noktalar varsa bu delikanlý niþanlýdýr. Üçgenlerin bazýlarýnda nokta olup bazýlarýnda yoksa sözlüdür ya da sözü kesilmek üzeredir. Þayet nokta hiç konmamýþsa baþý baðlý deðildir. Yarým aynalý motifli çorap; Genç kýzlarýn giydiði bu çoraplar giyen tarafýnda örülür ve mutlaka kýzýn çeyizinde bir kaç tane bulunur. Bu çorabý giyen kýz ya sözlüdür ya da niþanlýdýr. Örülmesi çok zor olan bu motif yine de canlý renkleriyle mutluluðun ifadesidir ve çorabýn boðaz kýsmýna yapýlan çengel desenleriyle de oðlan tarafýnýn bu kýzý almada çok zorlandýðý ifade edilir. Desenin ortasýndaki çizgi evliliðin yani birlikteliðin henüz olmadýðýný, çizgilerin iki tarafýnda ki muskalarýn içindeki noktalar niþanlý kýz ve oðlaný sembolize eder. Yanlara doðru uzayan hatlarýn içindeki noktalar ise ileride kurulacak olan bu ailenin çocuklarýný anlatýr. Küpeli motifli çoraplar; Evli kadýnlarýn giydiði bu çoraplarda dikkat edilmesi gereken en önemli husus renklerin canlýlýðý veya matlýðýdýr. Eðer renkler canlý ise o kadýnýn mutluluðunu ifade eder. Mat renklerle örülen küpeli motifli çorabý giyen kadýnýn aileden, kocasýndan ya da çocuklarýndan dolayý bazý problemleri olduðu anlaþýlýr. Desenlerin çok muntazam noktalarla yapýlmýþ olmasý bir mutluluk ifadesidir. Koçbaþý motifli çorap; O çevrenin en yiðit ve lider pozisyonundaki erkekler tarafýndan giyilen bu çorap motifinde, ortadaki nokta bu yiðidi, etrafýndaki koçbaþlarý bu yiðidin üreme gücünü ve etrafýndaki adamlarýnýn ve doðurttuðu evlatlarýnýn sayýsýný, yaprak motifleri ise çevresinin kalabalýk olduðunu, herkes tarafýndan sözünün sayýlýp dinlendiðinin, kadýnlar tarafýndan çok sevildiðinin ifadesidir. Bayram ve düðün törenlerinde muhtar, düðün kahyasý ve geniþ aileleri idare eden kiþi mutlaka bu çoraplarý giyer. Koçbaþý motifinin sadece yapraklýsý olan çoraplarý ise oðlan babalarý giyer ve oðullarý ile her zaman gurur duyduðunu ifade etmiþ olur. Motifin yan taraflarýn da koçbaþý yarým yapýlmýþ ise o evde daha baþka oðul yapmak için kadýnýyla yalnýz kalmak, kadýnýný çok mutlu etmek istediði anlaþýlýr. O gün eve kesinlikle misafir kabul edilmez. Bu ayný zamanda erkeðin gücünü ve kadýnýn da bunu istediði anlamýndadýr. Bal kaymak motifli çorap; Sözlü ve niþanlý kýzlarla yeni evli gelinlerin giydiði bu çoraplar genellikle kýrmýzý-beyaz üzerine siyah desenlerden oluþur. Ortadaki iki nokta ailenin çekirdeðini oluþturan kadýn ve erkeði, etrafa doðru yayýlan noktalar ise yuvanýn mutluluk ve devamýný saðlayacak olan çocuklarý ifade eder. Bu birleþmeden dolayý mutlu olduðunu anlatmaya çalýþan kiþi çok sýk ve uzun bir süre bu çorabý giyer. Eli böðründe motifli çorap; Dul kadýnlarýn giydiði bu çoraplar genellikle giyen kiþi tarafýndan bizzat örülür. Sahipsizlik ve naçarlýk ifade eden üçgen Þeklindeki eli böðründe desenin aralarýna da deveboynu motifi serpiþtirilerek bu kiþinin yumuþak baþlýlýðý ve evine baðlýlýk duygusu bir arada verilmeye çalýþýlýr. Bu çoraplarda deveboynu motifi eli böðründe motifinden daha büyük ve canlý renklerden, çizgilerden yapýlmýþsa bu kadýn dul da olsa evlenmek istememektedir. Aksi halde kendisinsin nasibi çýktýðý takdirde yeniden evlenmeye hazýr olduðunu anlatmaya çalýþmaktadýr. Deveboynu motifli çorap; Uysal, munis ve her sözü dinleyen yumuþak baþlýlýðýn bir ifadesi olarak kadýnlar tarafýndan giyilen bu çoraplarda deveboynu motiflerinin arasýna çengel motifleri dizilmiþtir. Genellikle orta yaþlýlarýn giydiði bu çoraplarý her kadýn her fýrsatta giyerek evine ve yuvasýna baðlýlýðýný ifade etmiþ olur. Bu özelliði ile de gurur duyar. Çengelli motifli çorap; Orta yaþlý kadýn ve erkekler tarafýndan giyilen bu çoraplarda kesin tavýrlýlýk, inatçýlýk ve istediðini elde etmek arzusunda olan insanlarýn kararlýðý anlatýlmak istenir. Bilhassa dünürlüðe giderken giyilen bu çorabýn sahibi istediðimi elde etmeden yani kýzý almadan buradan ayrýlmam” demek istemektedir. Ben hep deveboynu motifli çorap giyer ve en çok da onu örerdim. Çorap motiflerinin dili meta dili gibiydi. Hiç kimse sesimizi kendimizden büyükler varsa duyamazdý. Herkes ancak kendinden küçüklerin olduðu yerde konuþurdu. Ne güzel bir sessizlikti. En güzel çorabý örmek için yarýþýrdýk. Hiçbir zaman kýzým Nez’inki gibi aklýmýzýn pencerelerine kendimizi kaptýrmazdýk. Motiflerle yarattýðýmýz bu dili herkese öðretir, kendi motifinin dilini anlatamayanlarla hiç mi hiç ilgilenmezdik! Bende mitolojideki yarý tanrýça Amazonlar gibi hissederdim kendimi. Ata biner, silah kuþanýr, yazýn çýktýðým yaylalarda tek baþýma kaldýðým çadýrlarda hayal tanrýçasý ile kurduðum mitlerle yaþardým. Yayladaki tüm kadýnlarý etrafýma toplar bu mitleri anlatýr, onlarý Olmak Þehrinde Þey olmak yolculuðuna çýkarýrdým. Hayal kuranlarýn mutlaka bu þehre ulaþacaklarýný ve bir gün kendilerinin de bu yaþadýklarýnýn da mite dönüþeceðini söylerdim. Hayal kuran ve bunu bana anlatabilenler yarý tanrýça olacaklar derdim. Hayalini Anlatanlarý yarý tanrýça yapar mitolojideki tanrýçalarýn adýný verirdim. Hayalini anlatamayan yarý tanrýça lýða terfi edemeyenlerle hiç ilgilenmez, onlar için hiç dertlenmezdim. Gerçekten mi? biz yarý tanrýçayýz diyen kadýnlara Olmak þehrine yapacaklarý yolculukta ne olmak istediklerini sorardým. Her bir tanrýçayý bu yolculukta yapacaklarý yol ile olmak istedikleri ile deðerlendirirdim. Bazýlarý ‘þey olmayý’ hala bulamazlardý. Onlarýn bu didinmelerine yardým eder, varýlacak yolun sonundaki sabrý anlatýrdým. Her dört senede bir de ana tanrýçayý seçmek için toplardým. Herkes kendi mitini anlatýr. Kat ettikleri yoldaki yaþadýklarýný anlatýrdý. Tanrýça olamayan dilini anlatamayanlarla savaþ ederdim. Oysa kýzým Nez’in de içinde bulunduðu Amazonlar dilini anlatamayanlar için hep dertlenir. Bense dilini anlatamayanlarla hep savaþýrým. Adýmýn Sulh olmasý bunun kanýtýdýr. Torunumla ben Bay (K) nýn en çok sevdiði kiþileriz. Biz olmasak Bay (K) nýn yazdýracaðý, okutacaðý hiç bir þey olmazdý! Zaten torunum barýþ Bin dokuz yüz seksen yýlý ihtilal çocuðu. Adý Barýþ ama hep yaþamý boyunca savaþlarda gezip duracak. Bir çað ölürken yenisinin henüz doðmadýðý bir zamanda yaþýyoruz. Tüm yerküreyi sarmýþ bir kesmin, barut kokusuyla nefeslenmek, nükleer bir çöpe dönmüþ bu sarhoþ topraklarda uyuklamaktan öte söyleyecek yeni bir sözümüz yok gibi! Cinsellikte, aile yapýsý da eðitimde, dinde, teknolojide ve modern yaþam neredeyse tüm diðer yüzeylerinde bizi kuþatan bir çürüme hali yaþýyoruz. Kulaðýmýzda çýnlayan bomba sesleri, dumaný tüten bir toprak ve makinelerin kuþattýðý koca bir evren…Onun doðduðu yýllarý baþka bir kahraman Darbeler adlý öyküsünde anlatacak Kahramanýmýz Bay (K) nýn bu öyküyü okumak için merakla beklediðini hatta ’Savaþ ve barýþ ben bütün karanlýklarý bunlarla yendim’ dediðini de duyar gibi oluyorum! Onu daha fazla bekletmek istemiyorum! Darbeler adlý öyküde buluþmak üzere sevgilerimle. Nezihe ALTUÐ 23.11.2009