Hep Dönülmez Bir Yerleri Ararýz

Daha ne duruyorsun gün ilerliyor yana yana
Karýnca kendi macerasýnda bir an bile durmuyor
Aðaç suskunluðunun içinde dinlenmiyor hiç
daha ne duruyorsun bir yýldýrým kahkahasý,bir fýrtýna çýðlýðý kadar zaman içinde
ne duruyorsun bu rüzgar birden bire susacak
Kamýþlar þarkýlarýný býrakacaklar o susuþla, bulutlar kalakalacak

Kendini merkezine koyarak yaþadýðýn dünyada,mutsuzluklarýna,yanlýþlarýna hep kendi dýþýnda nedenler aramadýn mý? Aslýnda bu deðil mi, yaþamýndaki en büyük arayýþ.Her defasýnda senin aradýðýn insanlarla dolu çevrenin kalabalýðý.Her defasýnda aranan sensen,varlýðýn seni arayanlara ne katýyor onu bul.Birilerinin kupkuru zamanýný yeþertiyorsan,birileri sana içlerinde hiç bitmeyen çýkmazlarýný kusuyorsa ve sana bir kez bile gerçekten yaþadýðýn sýkýntýlarý çözmek amacýyla sormuyorsa,yaþayacaðýn hayal kýrýklýklarýnýn sorumlusu onlar deðil,kendinsin.

Elmas aslýnda ýþýltýlý bir taþtýr,ne yaranýn kanýný durdurabilir,ne ölüye nefes aldýrabilir.Ona deðer yükleyen biziz.Put da cansýzdýr ve ona tapan da kendisi yonttu putunu.Çoðu insanýn aslýnda bir deðeri yoktur ve biz deðerli kýlarýz onlarý.Yaþamýmýzda bir seyirciden öteye gitmezler ve bize dair þeyler canlarýna dokununca çevremizdeki varlýklarý son bulur.En yaralý zamanýmýzda yanýmýzdan kaçarlar.Hastalanýp yatalak olsak kaç kiþi kalýr çevremizde bunu oturup düþünmeliyiz.Çok diyorsanýz,gidip yýllardýr yatalak olan birine sorun.Siz sahi yatalak birini kaç kez ziyaret ettiniz…

Bu zamana kadar çevremizden gelip bir süre konaklayýp,sonra da giden onca insandan geriye kim kaldý. Yaþamýn zorunlu bir gereði midir bu.Bir zamanlar aþk sanýp yandýðýmýz nice hayal kýrýklýðý kalmýþtýr yüreðimizde,sonradan düþündükçe gülümsediðimiz.

Güzellik ve güzel,doðruluk ve doðru,dostluk ve aþk yaþadýðýmýz dünya,yetiþtiðimiz muhit,giderek izlediðimiz filmlerden kitaplara dizilerden gazetelere ne varsa onlar tarafýndan öðretildi bize.Ýlk öðrendiklerimiz eski filmlerde romanlarda kalsa da onlarda sevdiðimiz masumiyet aslýnda bizim masumiyetimizdi.
Bütün yaþamýný öðretilmiþ güzellikleri,aþklarý,dostluklarý arayarak geçirdin.Ýþte böyle yaptýðýn için,kendin de öðretilmiþ güzelliklere,dostluða,aþka sahip bir insan olmaya çalýþtýn.Oysa Leyla’nýn güzelliði yalnýzca Mecnun için vardý.Oysa yaþam bulut için yaðmaktý,kelebek için çiçeklerin üzerinde yaþadýðý þiirsel düþtü,kuru aðaç için her yýl yeniden çiçek açmak, meyve vermek,bulutlara dal uzatýp,sabahlarý kuþlarla karþýlamaktý güneþi.

Sayýsýz istekle dolu gönülde aþklar nasýl yer bulabilir kendine.O istekleri gerçekleþtirmek için yaþamak,sahiden yaþamak mýdýr.Daha da zengin olmak,daha iyi bir kariyere sahip olmak,daha çok beðenilmek,daha çok adam yerine konulmak,herkesin ulaþamadýðý birinin yari olmak.Yani baþkalarýnýn istediði özelliklere sahip bir insan olabilmek için geçen ömürlerden geriye ne kalýr yaþamak adýna.
Öðretilmiþ güzelliklere,mutluluklara sahip olmak mýdýr yaþamak.

Kimi insan vardýr,nefret ve benzeri olumsuz duygular üzerine kurar tüm yaþamýný.Kim bilir belki de böyle bir dünyaya gelmiþ veya atýlmýþtýr.Böyle bir dünyada yaþama biçimi,kendisine mutlaka düþmanlar bularak onlarla uðraþmak,yasadýr.Bütün yaþamlarý düþmanlarý,hasýmlarý ile uðraþmakla geçer.Böyle bir dünyaya atýlanlar,eðer oraya uygun deðillerse uyum saðlamalarý çok zor olacaktýr.Nefretin ve düþmanlýðýn yaþam biçimi olduðu dünyalarda,buraya yabancý olanlar hýrpalanarak baþlarlar soluk almaya.Baþlangýçta soluk alamazlar,giderek dengeleri bozulmaya baþlar.Kendilerinden veya baþkalarýndan nefret edenlere sevgiyi öðretmeye kalkmanýn imkansýzlýðýný bilmeden durmadan çabalarlar; özverilerde bulunur,defalarca kýrýlýp toparlanmaya çalýþýrlar; mecalsiz kalýrlar.Zamanla kendilerine verilen acýlara ve düþ kýrýklýklarýna tepki göstermeye baþlarlar. Buraya ait,buranýn kurallarýna uygun davranan bir hastaya dönüþmekten kaçamazlar ne yazýk. Nefretin yaþam biçimi olduðu dünyalarda herkes hasta birer mahkumdur.Bazan en yakýnlarýný katlettiren cinnete dönüþür,bazen birikip toplumun en iltihaplý yerinden cellatlar çýkartýr.Gazeteler,televizyonlar onlarýn haberleriyle doludur.
Bazýlarý ise olgunlaþmasýný ve büyümesini orada tamamlayacaktýr.Yüreðini nefretlerle,düþmanlýklarla,kinlerle,hasetliklerle donatan için bu dünyada huzur diye bir þey olur mu.Cehennemi kendi içinde taþýr insan.Sürekli olarak azap çeker ve huzursuzdur.Cenneti kendi içinde taþýyanýn da huzursuzluklarý olacaktýr elbet ama bu daha çok dünyanýn eðriliklerine karþý verdiði savaþtaki aldýðý darbelerin acýsýdýr.Deðilse insanlara dair bütün kapýlarý açýlmaya hazýrdýr sevgiyle.Fakat kapýyý açýk tutmasýndan dolayý defalarca darbe yemiþ,iyi niyetinin acýsýný hep pahalý ödemiþtir.Yine de insan kalabilmek deðil mi aslolan ve büyümek bu deðil mi.

Dünyanýn hiç bir yerinde tek baþýna sevgi veya tek baþýna nefret üzerine inþa edilmiþ bir dünya yok.Her ikisi de her yerde hazýr,iç içe ve bizi bekliyor.Her zaman bir umut vardýr.Kim bilir insanlýk en çok,en zor koþullarda açýða çýkabiliyor.Özverinin en büyüðü can pazarýnda yani savaþ alanýnda net olarak ortaya çýkýyor.Ýnsanlarýn baþkalarýnýn canýný kurtarmak için öldüðü yerde.Bu bakýmdan,en yoksul yerlerde daha çok fedakarlýk var oluyor.Varsýl yerlerde herkes servetinin miktarýna göre dizayn oluyor.Bozkýr bitkileri eski zaman derviþleri gibidir.Bir lokma bir hýrkayla yaþayan derviþ vakarýný taþýr,Yunus’un Hacý Bektaþ’a meyvesini götürdüðü alýç aðaçlarý.Kangallar,yavþanlar,sýðýr kuyruðu otlarý neredeyse susuz büyür.Varsýllar dünyasýnda aç gözlülüðün sýnýrý yok.Dünyayý kan içinde koyan aç gözlülük emekçilerde hiç olmadý.Kaktüsler susuz açtý çiçeklerini,kuþkusuz çölün gözyaþlarýyla.Emperyalist yamyam çölün altýný üstüne getirdi mavi damarlarýndaki petrolü sömürmek için.

Daha ne duruyorsun ar damarý çatlamýþ bir gülüþle dünyaya bakan bir ýrgat gördüysen yol kenarýnda
Daha ne duruyorsun tokaçla derede çamaþýr yýkayan kadýnýn çocuðunu emzirmesi iliþmiþse gözüne
Bir yerlerde oysa,bütün bunlarý bir tarafa býrakýp zulme karþý savaþ verenlerin var olduðunu biliyorsun sen de.Onlara dair oturup baþlý baþýna düþündün mü hiç.
Topraðýný,ekmeðini,namusunu elinden alanlara karþý kelle verenler var,senin bu yazýyý okuduðun anda bile.Birilerinin beðenmesi,”aferin” demesi için deðil bu yaptýklarý.Ya da ölümü kutsallaþtýrmak adýna deðil.Ýnsan olabilmek için verilen kavgalardýr özgürlük kavgalarý.Çok þey deðil gibi görünen bir hak ve taleptir.Çok þey deðildir yaþama hakký insanlarýn insanca bir dünyada.

Yeryüzündeki adaletsizliklere karþý çýkmadýðýmýz oranda biz de insan olma noktasýndan uzak düþüyoruz demektir.Haksýzlýða,zulme,zalime ne kadar tarafsýz ve sessiz kalýyorsak,insanlýðýmýzdan o kadar uzaklaþýyoruz demektir.Bir kiþiye yapýlan haksýzlýk tüm toplumun yarasýdýr türünden törenlerde demeçlerde söylenen sözleri alkýþlayarak insan olamayýz.Baþkalarýnýn acýsýna seyirci oldukça insan olmamýz mümkün deðil.Katillere sustukça onlarýn cürümüne ortak bir insanilikte yaþýyoruz demektir.Durum böyle olunca kendimize soralým.Biz ne kadar insanýz?
Parasýzlýktan okulunu býrakan kaç öðrenciye destek olduk ve bunu kaç kere yaptýk.Destek olamamýþsak destek aradýk mý.

Sonbaharda turna katarlarý geçer bozkýr gecesinin yüksek katlarýndan,kekre sesleriyle el sallayarak
Ve yaðmur sularýný kana kana içer aðaçlarýn kökleri
Kendimizi merkezine koyduðumuz dünyada bizim dýþýmýzda köpük köpüðe koþan bir küheylandýr yaþam
Daha ne duruyorsun az önce bir yýldýz kaydý
Senin gördüðün kirazýn gövdesi çopur esmer ve nasýrlýdýr
Onun gönlündeki çiçekleri göremeden aþký araman boþuna
Seni altunun soðuk ölü bir büyüyle yansýyan parýltýlarý çekmektedir
Suretten öteye geçemeden sadece bir suret olarak yaþarsýn bu dünyada
Senin aradýðýn þey öðretilmiþ,ezberletilmiþ beynine kazýnmýþ bilgileri alaþaðý edecek baþka bir bilgidir.Beynine kazýnmýþ bilgilerle ne dostluklarýn kalýcý oldu ne aþklarýn aþk oldu ne de içinde huzur..Bunu beyninden kazýyacak bilgi ise aslýnda sözcüklere hiç dökülmemiþtir.
Çünkü ne bülbüllerin þakýmasý,ne kuðularýn dansý,ne atmacanýn gözlerindeki ahenk,ne de rüzgarlarýn dallarýn kulaðýna söylediði türkü,senin bildiðin dillere dökülmesi imkansýz olan bilgeliðin þarkýsýdýr.Yazýlmaz ve okunmaz böylece yalnýzca okuryazarlarýn yararlanacaðý bir ayrýcalýk deðildir.Yalnýzca görenlerin göreceði,yalnýzca duyanlarýn duyacaðý bir mucize de deðildir.Aþkýn kendi dili yalnýzca aþýklarýn kavrayacaðý bir dil olmalý.

Taþtan kendine put yapan insan ne kadar özgürdü
Aþk teslimiyettir ama kölelik deðil
Yapraðýn yaðmur damlalarýna kendini teslim etmesi gibi bir teslimiyet
Su nasýl buluyor kendini arayan aðacýn kökünü
Aþk suyun aðaçla buluþmasýdýr
Evreni düþünürüz de bazan,bütün bu mükemmel ahenk bir rastlantýdan öte gelir insana.Aþk bizim dýþýmýzdaki bu evrensel ahenge karýþmaktýr belki de.Bir aðaç dikmek evrendeki ahenge bir katkýysa nasýl,iþte öyle.Ýyi,böyle düþününce mutlak surette, geniþ anlamda aþkýn içinde olan bir insan,size aþýksa,kainatý saran aþka bir çaðlayan akýtýyorsunuz demektir.
Mutlak surette aþkýn yollarý Galib ‘in “Hüsn ü Aþk”ýnda bahsedilen bütün yollardýr ve size o yollardan gelen,yaratýcýnýn yolundan geliyor demektir.Bunun farkýnda olmasý da þart deðildir.
Elini tuttuðunuz varlýk sahiden aþksa,siz evrenle ele ele tutuþuyorsunuz demektir.Bu tanýmlamaya göre aþk Allah’a ulaþmaktýr. Böyle inananlar için Allah’a ulaþmanýn yollarýndan biri sevgilinin gözleri oluyor.Öyleyse O sevgili, bu kadar zulme karþý savaþ veren,bu kadar haksýzlýða meydan okuyan bir yüreðin sahibi olmalýdýr.çaðýn büyük vahþetine ve dehþetine karþý sessiz kalan bir imanlý kiþinin kendi içindeki aþk sandýðý,ilahi aþk sandýðý duygu esintilerinin tam orta yerinde onun kendi kurtuluþunu ön plana alan bencilliði oturmaktadýr.Aþk ise bencilliði sevmez.Odasýndaki eþyalarýn ilahi çektiði inancýyla onlarý düzenleyen,gece gündüz zikrederek Allah’a kavuþup Ýnsan-ý Kâmil olmaya kalkanlar,adaleti sonsuz yaratýcýnýn, yeryüzündeki açlýktan ve katledilerek ölenlere dair savaþýmý olmayanlara yüce makamlarýndan hangisinde yer vereceðini de hesaplamalýdýrlar.

Belki bir aðaç dikmek evreni kaplayan aþka bir armaðandýr
Ama Mevlana’nýn belirttiði gibi “Küçük bir çiçeði salla-yeryüzünün ve yýldýzlarýn temeli sallanýr” iken, milyonlarca insanýn katledildiði,haksýzlýða ve zulme uðradýðý zamanda aþk sevgilinin gözlerinden ulaþýlan cennet olamaz..

Ama mutlak olan þu ki
Her aþk tüm aþklarýn oluþturduðu ýrmaða akar
Her aldatýþýn tüm aþklara ihanet etmek olmasý gibi

Sistemin kafana zorla soktuðu olmayan hayallerini yýkmalýsýn önce.
Deðilse bu derin ve iflah etmez yalnýzlýðýnda bekleyerek acý içinde geçecek ömrün.
Bütün anlayýþlarýný deðiþtir.Arkadaþ,dost,mutluluk,iyilik,adamlýk,huzur,aþk,sevgi ve bunlara benzer kavramlarýný yeniden tanýmla.Deðilse kafandaki þablonu bu dünyada bulman mümkün görünmüyor.

Bütün bunlara dair konulmuþ olan kurallarý biz koymadýk.Birileri koyup bizi de inandýrdý.Dostluk dediklerini arkadaþlýk dediklerini aradýk,denedik,yanýldýk.
Aþkýn mutluluðun mutsuzluðun tanýmlarý ve ölçüleri verildi.
Öðretmen kýz (veya erkek) ,öðretmen eþ aradý aþýk olmak için,çevresinden,en yakýnlarýndan baþlayarak onlarýn beðeni onaylarýna uygun olaný aradý.Þansý yaver olup da eðer benzerlerinden daha güzelse,bu defa öðretmen,öðretim üyesi,doktor falan hayal etti,daha da güzelse –yakýþýklýysa varlýklý ve kariyeri daha yukarda birini hayal etti..Kurallar yazýlý deðildi ama böyleydi.Zaten de aradýðý ölçülere üç aþaðý beþ yukarý uygun olaný yakalar yakalamaz da aþýk oldu.Eðer þansý yaver deðil de tanýmlanan ölçütlere göre çirkin sayýlýyorsa,meslektaþý ama yakýþýklý birini aradý,bulamayýnca,kendisi gibi bulamayan birini aradý..bulunca da aþýk oldu.Komþularýn,akrabalarýn “bunu nerden buldun ya! ” demeyeceði birini aradý.

Ortalýkta dolaþan milyonlarca aþkýn,neden sonunda “aþk deðilmiþ” denilerek bitiþ düdüðü acýlý bir biçimde çalýnýr.Bu insanlar yýllarca birbirini hýrpalayarak asýl beklentilerine uygun birer insan haline getirmeye,onun doðasýný deðiþtirmeye çalýþýrlar boþu boþuna.Sonuçta da ortaya psikolojisi bozulmuþ,kimliði kiþiliði örselenmiþ,mutsuz ve eskisi gibi gülemeyen insanlar çýkar.Seni deðiþtirecek olandan uzak dur,eðer kendin deðiþmek istemiyorsan.

Daha ne duruyorsun sen böyle ölgün bir yorgunlukta geçen demlere aðlarken
Dereler menderesler yararak ýrmaklara koþmakta
Bir kýsrak kulunlar ovada salkýmsöðüdün altýnda
Seviþir eþkin bir rüzgar çýrýlçýplak meyve gebesi dallarla
Daha ne duruyorsun gücenik bir yüzle kendi karanlýðýnda aðlayan baykuþlar gibi
Bilirim kendini gerçekleþtirememiþ her yüz güceniktir
Ve zordur toparlamak deli sularýn daðlardan getirip ovaya serptiði kozalaklarý
Ve kurumuþ yapraklarý toplamak zordur
Onu rüzgara býrakmalý bence
Çünkü imkansýzdýr onu temizlemek en iyisi
Kalsýn öylece zaten yeniden çiçeðe durur bu aðaçlar


bulut daðlara yar olmaz bütün zirveler ýssýz
yýldýz harmaný geceler kalýr geride
ayrýlýr damla sudan -yaprak daldan
gurbet biriktirir her ömür
nere gitsek heybemizde yalnýzlýk
ayrýlýr yürek yardan
bütün aþklar kan
kavruluruz
þehirler geçer bizden yaðmurlar ve gülüþler
bir daha görmeyeceðimizi bilmeden ayrýlýrýz
soluk soluða yanlýþlarda
hep dönülmez bir yerleri ararýz

Adnan Durmaz