DOST / DOSTLUK ÜZERÝNE BÝRKAÇ SÖZ
     
Kim’e / kimler’e ‘dost’ diye hitap edersiniz, düþündünüz mi,hiç?Tabii ki,siz Augustus deðilsiniz,ne Tutankamun,ne de Filippos’sunuz,belki Tanrý’nýn peþinden koþuyorsunuz da ulaþtýðýnýzdan pek de deðilim emin.

Býrak bunlarý mý,diyorsunuz,sadede gel,he valla siz de haklýsýnýz,çoktandýr farkýndayým bunun.Sizi ne ilgilendirir ki,Augustus’un yakýnlarýna ‘dost’ dediði, Mýsýr ve Makedonya saraylarýnda ‘dost’ sýfatýnýn bir tür soyluluk saný olduðu,Tanrý’sýný arayan mistik’in o’nu ‘dost’ sýfatýyla andýðý da sizi hiç mi hiç ilgilendirmez,bilirim.

Nasýl sýnýflandýrýr,kategorize edersiniz çevrenizdeki insanlarý ,kaça ayýrýrsýnýz onlarý.Sizi bilmem ama bendeniz, çevremdekileri kabataslak üç grupta deðerlendiririm.En dýþ halkada ahbaplarým vardýr,selam verdiðim,aldýðým selamlarýný,iki çift laf ettiðim,bazen.Sonra birlikte zaman geçirdiðim,güldüðüm,eðlendiðim,satranç,king oynadýðým,birlikte balýk tuttuðum,mantar avladýðým arkadaþlarým gelir.Mutlu olurum onlarla bir arada olmaktan.En iç halkada ise dostum/dostlarým yer alýr.

Giderek daralan halkalardýr bunlar,tüm tanýdýklarýnýzý ahbap olarak niteliyebilirsiniz aslýnda,çok daha azdýr sayýsý, arkadaþlarýn.Görüþmelerin seyrekleþmesine,kýrgýnlýklara baðlý olarak deðiþir bazý isimlerin yeri,ahbaplar ve arkadaþlar arasýnda.Ancak çok enderdir,liste dýþý kalmasý arkadaþ dediðiniz birinin,ahbap halkasýnýn da dýþýna atýlmasý.

Bazen çok nadir de olsa, arkadaþ dediðiniz birinin dost listesine terfi ettiði olur,olur da;tersi düþünülemez bunun.Dost sýfatýný artýk layýk görmediðiniz birisi,býrakýn arkadaþlar arasýnda beklemeyi,ahbap olarak bile kalmaz, kalamaz .O artýk halkalarýn dýþýnda gayb’lar arasýndadýr.Peki nedir bunun nedeni,var mý bileniniz?

‘Dost’ sýfatýný çok az, ama çok çok az arkadaþýmýz için kullanýrýz,bir en fazla iki kiþidir sayýlarý,daha fazla deðil.Nedir bu insanlarý dost olarak görmemizi saðlayan?

Bu sorunun cevabý,sanýrým ‘güven’dir.Defalarca sýnanmýþ,sarsýlsa da yýkýlmamýþ,her defasýnda ayakta kalmayý becermiþ olan,güven.Dost’a öyle bir güven besleriz ki;yeri gelir kendimizden çok güveniriz ona.Hayýr dýþ dünya ile iliþkilerimizden bahsetmiyorum,tabii.
Dost,dýþ dünya ile problemlerimizde yardýmcý olur kuþkusuz,ama problemleri çözecek olan biz’iz aslýnda.Dost deðil.’Dost’un iç dünyamýzda çok ama çok özel bir yeri vardýr, ’dost’u dost yapan da budur bence.

Öyle bir güveniriz ki dost’a,kendimize bile itiraf etmekten sakýndýðýmýz,itiraf etmekte aciz kaldýðýmýz eksiklerimizi,hatalarýmýzý -özellikle de telafisi mümkün olmayanlarý- paylaþýrýz,onunla.Biliriz ki dost,paylaþtýklarýmýzý onunla,paylaþmayacaktýr hiç ama hiç kimseyle.Saðaltýcýmýzdýr aslýnda dost.Aslýnda benliðimizden bir parçadýr,öyle bir parça ki,ayný zamanda bize dýþarýdan bakan,bakabilendir.Çaresizliðimizi paylaþabildiðimiz,ahbap,arkadaþ ve hatta ailemizle bile paylaþamayacaklarýmýzý /paylaþmadýklarýmýzý –gönül rahatlýðýyla- paylaþtýðýmýz kiþidir,dost.Gerektiðinde bizimle birlikte aðlar dost,güler bizimle,ama hiçbir zaman zayýflýðýmýzý haykýrmaz yüzümüze,yaralamak için bizi.Haykýrmaktaysa eðer, karþý karþýya bulunduðumuz tehlikeyi sezmiþ,görmüþ demektir.Haykýrýþý,uyarýdýr aslýnda,anlayana.
Dostluk,ancak eþitler arasýnda geçerli olabilir.Eðer,eþit olarak kabul etmiyorsanýz muhatabýnýzý,dost da deðilsinizdir,aslýnda.Zira o halde,aranýzdaki iliþki güven’e dayanmaz,baþka bir kavram vardýr,iliþkinin kökünde ve iliþki de dostluk deðildir,kesinlikle.

Ne dersiniz þu ünlü kürek mahkumu ile,yaþamýný onu yakalamaya hasretmiþ olan polis müfettiþi arasýndaki iliþkiye,sizce düþmanlýk mýdýr,kin midir,iliþkilerini betimleyen sözcük.?Sanmam,iyi okursanýz -tam metinden okursanýz eðer yetkin bir çevirmen ise kýlavuzunuz- ikisi arasýndaki iliþkinin düþmanlýktan çok dostluk olduðunu görürsünüz.Karþýlýklý saygýya dayanan bir dostluktur,söz konusu olan.Biri,diðerindeki görev bilinci ve sorumluluðuna saygý duyar,diðeri ise karþýsýndakinin insan ve topluma duyduðu saygý ve hiç yüksünmeden yüklendiði sorumluluklara.Ama bu dostluk uzaktan uzaða geliþir ve getirdiði paradokslarla ölüme sürükler müfettiþi.

Peki ya,Pierre ile Natacha arasýndaki dostluðu ne demeli.O Pierre ki,Natacha’nýn aþklarýný dinler hiç yüksünmeden,onun onuru için düellolarda taraf olur,neredeyse kazanamayacaðýný bilerek,Natacha’nýn aþk sýzýlarýný paylaþa paylaþa Pierre açýsýndan dostluk aþk’a dönüþür.Aþk ile dostluk arasýndaki iliþkiye ne buyurursunuz?

Peki ne düþünürsünüz,sanal alemde kurulan/kurulduðu söylenen dostluklar hakkýnda.Mümkün mü insanlarýn,hiç yüzyüze görüþmedikleri-belki de hiç görüþemeyecekleri-insanlarla dost olmalarý.Sizi bilmem ama,bendeniz bunun mümkün olduðunu,üstelik sanal dostluklarýn,gerçek hayattakinden çok daha geçerli olduðuna inanýrým.Sanalda,muhatabýnýza kendiniz hakkýnda istediðiniz kadar yanlýþ bilgi verebilirsiniz,böylece olasý tehditlerin,tehlikelerin de önüne set çekmiþ olursunuz,peþinen.Ama sizin ve dostunuzun yanlýþ bilgi vermesi dostluðunuza engel deðildir,zira her iki taraf da bilincindedir,bunun. Buna karþýn,sanal dostunuz,saðaltýcýlýk görevini yerine getirmekten yüksünmez, -gerçek yaþamda olduðundan- çok daha rahat davranma,kaçtýðýnýz gerçeklerle,yüzleþmekten korktuðunuz paradokslarýnýzla yüzleþme þansýna eriþirsiniz,sanal dostunuzla paylaþtýklarýnýzla.Paylaþtýklarýnýzýn daha sonra size karþý kullanýlmayacaðýndan da eminsinizdir.Bence ‘dost’,gerçek anlamýný yani’ dert ortaðý’ tanýmlamasýný sanal alemde hakeder,tam anlamýyla.

Aman sizi siz olun,dikkat edin dostlarýnýza.Unutmayýn,Ceasar son sözlerini dost’una haykýrabilmiþti.

Hoþçakalýn.

Saygýlar sunarým