Bu zamana kadar üretilmiþ ve bundan sonra üretilecek olan tüm sanat ürünleri, üretildikleri ve üretilecekleri dönemin rengi, nüktesi, duygusu ve sorunlarýyla dolu olacaktýr…

Örneðin, Hollandalý ressam Rembrandt’ýn eserleri, kendisi kadar yaþadýðý dönemi de yansýtýr. Veyahut Ýngiliz þair William Shakespeare’in oyunlarýnda, yazarýn karakteri, duygularý kadar, çaðýnýn trajedileri, iki yüzlülüðü, ve inançsýzlýðý da iþlenir. Klasik Batý Müziði, kendi döneminin özelliklerini naðme naðme günümüze kadar taþýmayý baþarmýþtýr. Kýsaca her ürün, onu üreten sahibi kadar; çaðýnýn, topraðýnýn, ýrkýnýn özellikleri, sesleri, renkleri ile þekillenir ve bunlarý gelecek zamana aktaran yapýtlar olarak karþýmýza çýkar.


Þiir ve müzik de ait olduklarý toplumlarý, üretildikleri çaðý yansýtan sanat ürünleridir. Bin beþ yüz yýl öncesinden bugüne kadar dinlenen bir Fars ezgisinde, o çaðýn sesini duyar gibi oluruz.
Bir 17. Yüzyýl Viyana ezgisinde insan coþkudan coþkuya sürüklese de býraktýðý etki daha çok, insanýn muhayyilesine o yüzyýldan bir kapý aralar. Aralar çünkü coþku, o yüzyýlýn coþkusudur. Yetkin bir sanat ürünü de ancak; çaðýný, insanýný, inancýný yansýtabiliyor, ait olduðu çaðdan yüzyýllar sonrasýna bile bir bað kurdurtabiliyorsa baþarýlý sayýlýr.

Þimdi 21. yüzyýldayýz yani atomun, iletiþimin, süper bilgisayarlarýn, cep telefonlarýnýn, uzay keþiflerinin, kýsa ve yoðun savaþlarýn çaðý… Daha düne kadar hafif nihaventlerin, kývrak düyeklerin günü olmadýðý gibi, bugün Zekai Dedelerin, Itrilerin aðýrbaþlý ezgileri hiç bir anlam taþýmýyor. Her çað kendi müziðiyle, kendi þiiriyle yaþýyor. Ýsmail Dede çilehanesinde, çaðýnýn vakaretini, saflýðýný, alçakgönüllü sevdasýný sýðdýrmaya çalýþýyordu naðmelerine. Bir sonraki dönemde, biraz daha süslü bir romantizm, biraz daha hafif ve kývrak bir esinti hâkim oldu çaða. Ýsmail Dede’nin Zekai Dede’nin naðmeleri çaðý anlatmaya yetmedi. Ýnsan ve yeryüzü deðiþmiþti çünkü. O zaman çað, kendi sesini, kendi sözcüsünü çýkardý ortaya. Hacý Arif Bey, Þevki Bey, hafif romantikleriyle çaðýnýn duygularýný dile getirmeye baþladý. Rahmi Bey, Bimen Efendi, peþisýra takip ettiler onlarý, artýk eskisi kadar vakur olmayan, biraz daha kývrak naðmelerinde. Ýnsanla birlikte þarkýlar da hafifledi, kolay söylenir oldu.

Her çað, yeni olanaklar ve yaný sýra yeni çýkmazlar, yeni kördüðümler getirdi insana. Ýnsan ise farkýna varamadýðý bir süratle deðiþti. Düsturlar, sözler, yöntemler, yaklaþýmlar komple deðiþivermiþti. Ýnsanýn özü deðiþmedi belki ama yüzü deðiþti, huyu deðiþti, suyu deðiþti, karakteri deðiþti. O zaman þarkýlar da deðiþmiþ oldu iþte. Deðiþmek zorundaydý. Çünkü geçmiþin naðmeleri, bir kez daha çaða yenik düþtü, çaðý anlatamadý. Zira her çaðýn insaný, kendi þarkýlarýný söylüyordu çaðdaþlarýna. Geçmiþe karþý da ayýp etmiþ olmamak için, “klasik”tir deyip bir kenarda özenle korur gibi göründü eski çaðýn naðmelerini. Ama öncelikle kendi þarkýlarý vardý. Önce kendi hayatýnýn þarkýlarý, kendi gönlünün, kendi zevkinin þarkýlarý baþtacý olmalýydý.

Çað, gürültülü, kirli, ikiyüzlü bir uygarlýðýn çaðý. Þarkýlar sakin, arý ve namuslu olamaz o halde. Þimdi sevgiler ikiyüzlü, gökyüzü kirli, köpekler alkýþlanýyor, çocuklar kinli, insanlar zalim, sevgiler naylon! Þarkýlar da baþka türlü olamazdý herhalde…
Bilirsiniz þarkýlar hep günü söyler…