Bilge kiþi her þeye þaþan kiþidir. -Andre Gide |
|
||||||||||
|
Bu sahipliðini saklamýyordu. El Maliki Rezzak diyordu kendisine. Ki bu güç mülkün sahibi olmakla, rýzklarý verendi. Adý ne olursa olsundu. Mülkü olmadý mý gücü yoktu. Artýk bu ikili durumla kiþi kendisine, kolektif tüzeldi toplumsal kültür ve uygarlýðýna yabancýlaþtýrýlmýþtý. Bu yabancýlaþýlmaydý. Bu mal sahibi olmakla yabancýlaþma ve yoksun olmakla yabancýlaþtýrýlma köleci sistem içindeki mal, mülk sahipliði ile beraber bu türden de oluþla ortaya çýktý. Totem aitliði ve ilahi aitliðin süreçleri ortaklaþma olan kolektifi oluþtu. Bu yabancýlaþma içinde kolektifi oluþ ta iyiden soyut olmuþtu. Totem etkili olmakla geliþen süreç, ittifaký süreçlerle ilk sosyo toplumsa sürecin ilahi sözleþmeli tüzelisi olmuþtu. Bu süreçler ortaklaþýr sosyo toplumsa süreçler oldu. Gruplar arasý; her biri bir grup tüzelisi olan muktedirlik ile kült merkezli imanca sözleþme yapmayý, oraya koydular. Ön ittifaký süreç dediðimiz bu sürecin kendi içinde totemi tüzel oluþun temsilciliði vardý. Ve totem grup adýna, ittifak içinde temsile olma olgusu vardýr. Yine ittifakýn içinde kesim yerleri vardý. Kesim yerleri ittifak için ittifaký temasa gelen temsilcilerin buluþma yeriydi. Bu yerler her biri totemdik bölgelerin birbirine temas eden baþtan beri dokunulmazlýðý oluþla kýsmen güvenli olan yerleriydi. Þimdi bu güvenli yerler ittifakýn içindeydi. Buralar ilkin güvenli yerler olmakla sonra da ittifaký temaslý giriþmeleri baþlatan yerler olmakla; þimdi de ittifak içinde tapýnak alanlardý. Tapýnak alanlar giderek çok iþlevli kült (tapým) merkezinin de alaný oldular. Kült merkezleri bu iþleviyle ön ittifaka katýlým yapan gruplar temsilciliðini içerdi Bu içerme panteon sergiciliðine döndü. Ýttifaký inþa, totemi gruplarýn senteziydi Bu sentezce olan yeni durum; yeni kurallar demekti. Bu yeni durumlu inþa kuralý gereði totem gruplarýn kendi içindeki cinsel serbest oluþ kuralý, totem grup içinde cinsel perhize dönüþtü. Böylece önceki somut reel oluþa göre yeni bir ikili çeliþkin soyut süreç ortaya çýktý. Ýttifaký süreç, totemi düzlemin her bir kuralý ile yürüyemiyordu. Bu nedenle totemi düzlem yükseltilip olgunlaþtýrýlmýþtý. Eþikçe yükselmek dirençli olup, direnci artýrmaktý. Eþik düþürmek te, direnci azaltýp; azalan direnç karþýsýnda akýþa kolaylýk saðlamaktý. Ýttifaký ortaya koyabilmenin yeni yolu hem yeni süreç olgularýný kural edinmekti. Hem bir kýsým eski kurallarý yeni deðiþme üzerinde yeni deðime oluþa eþik hareketi oluþla korumaktý. Ýttifak içindeki totem düzlem, tam bir soyut mana anlamasý olmaktan öte bir þey deðildi. Kiþiler biçim ve ruh sal oluþun tasavvuru olan totemi aitlikle; ittifaký düzlem içindeydiler. Totem dönemlerin içine sýkýþtýðý o yalýtýlmýþ bölgelerle ve o yalýtýlan biyolojik birleþmelerle ve yalýtýlan totem kültürden þimdi eser kalmamýþtý. Hafýzalarda gölgeler kalmýþtý. Etnik oluþa Fatiha okunmuþtu. Büyüyen yeni bölge, ittifak edenlere açýlmýþtý. Bölge giderek geniþleyen; sentez ürünü olucu emeklerin iþbirliði içindeydi. Biyolojik birleþme, karþýt ittifaklý gruplar arasýnda oluyordu. Bu ilk aþama içinde kýsa süre de olsa totem içi cinsel iliþki henüz ensestilik deðildi. Kesim yerindeki karþýt grupla olan cinsel birleþmelerdeki yeni sentezli ürünler; totemiler yani þimdiki ilahlar deðil, melezdiler. Melezler ilahý belirlediler. Totem salýnýmlý kültürler de, ittifak içinde; ittifaký giriþmeli kesim noktalarýný belirlemekle uygarlýðýn abc'si olmuþtular. Ýþte gerek duyulan totem kültür aitliði; ittifak sentezli ürün foyasýný taþýmasýyla yeni ürün totem aitlik biçimine sokuldu. Ýttifak yeniden totem aitlik içi tutum ve gelenekti anlayýþlý kültürün sanal olan gölge anlayýþlarýný niceleyecekti. Ýttifakýn içinde hem totemi aitlikle olmak; hem de totemi ait oluþta kalamamak vardý. Sentez bu ikilemle parçalý oluþun yeni nicelimi içindeydi. Ýkilemli olma aitliði, hep çatýþmacý ortamdý. Diðer yandan nitel deðiþmeli olan imaný sözleþme ile de bu çeliþkiyi uygarlýk etmekle, zýtlýklar aþacaklardý. Uygarlýðýn parçalý totemi ruh hali; ittifaký bir ruh birliði aiti olma içinde tutuldu. Totemdisini gözeten ikilem, ittifak ait gelenek, görenek anlayýþý içinde yerel kültür oluþla nicelir olacaktý. Zaten ittifak içindeki kült oluþun da; sentezi oluþun da, özü ve esasý budur. Ön ittifaklar içinde bu haliyle oluþan kült ve kült merkezi; köleci dönem içinde köleci manifesto inþacý, köleci kültür ve uygarlýðý içerdi. El denen özel mülküyle mülkün sahibi olan mana kavramlar vardý. El temsilcisi olan bey erki sentezli hegemonya, bey erki olan mana gücü temsilcisi El’lerdi. Yani El, bey erkli miras hukukuna dayalý aile tanrýsý denen mana anlayýþlarýydý. El tanýlý kiþi Baal’leri bey erkli egemenlik sentezleri içinde sergilendi. Bey erki kendi hükmü alaný içinde keyfiliðin hüküm sürdüðü bir saltanattý. Bu saltanat, kendi çeliþkileri içinde; kendi kendisinin üzerine etki “sýnýrlamasý” olmakla, bir saltanattý. Bir bey erki saltanatý egemenliði altýna giren baþka bey erkleri ve temsilcileri olan El’ler köleci kült merkezleri içinde asýl egemen bey erkinin El’gücü yanýnda ve bu gücün altýnda bir temsilcilik olmakla anýlan bir sergilenmeydi. Bu aþamada hükümran olan bey hükümranlýðý altýndaki beyin El olan mana gücünü tanýmamazlýk edemiyordu. Böyle bir þey kendi muktedirliðinin temsilcisi olan El’i de yadsýma olurdu. Bu nedenle kendi mülkünü keyfine göre daðýtmanýn özel mülkiyetçi mana temsilcisi olan El’in panteondaki sergiciliði bu bey erki egemenlikle mücadele olmanýn etkisi altýnda hiyerarþin oldular. Zikir içinde ilkin egemen olan beyin El’inin adý anýlýp salavat (esenlik) okunurdu. El egemenliði altýna aldýðý diðer beylerin önemine göre o beyin El’ini saðýna ya da soluna alýrdý. Baþ bay bunlara sað kolum, sol kolum derdi. Diðer bey temsilcisi El’ler tapýnakta egemen baþ bayýn temsili olan El yontusu El’in saðýna ya da soluna konurdu. Egemen oluþ sýralama denen hiyerarþiyi getirmiþti. Baþ bay kendi baþ bay oluþunun (ortaklaþa yararý özel mülk sahibi oluþa çevirmenin meþruiyetliðini yitirmemek için) diðer elleri tanýmak zorunda kalmýþtý. Ama bu tanýma Baþ bayýn El’ler arasýnda egemenlik sýralamasý yapmasýna engel deðildi. Günü gelince de “El olan ilahýnýz, yalnýz benim”. “Ýlah olan o, benim”. “Ben, ben olaným. Ben Yehwe’yim”. Yehova’nýz olan sadece benim. Benim yanýnda adlar anmayacaksýn” diyecekti. Ve bu sýralamayý da tanýmayacaktý. Panteon sergiciliði içinde bir önceki kült temsilcili çeþitli bey erki oluþlar farkýna varýlsa da varýlmasa da panteonca olan sergiciliðin baský ve basýncýný yansýtýyordu. Bu da hem ön ittifaklardaki gibi her bakýmdan bir ikizleþmeydi. Hem de köleci egemenliðin birleþmesiydi. Panteonca çokluk ta, tek olmayý, ya da tekliði bu soyutlar haliyle beyne yansýtýyordu.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |