..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Ýnsanlýðý tanýmak insanlarý teker teker tanýmaktan kolaydýr. -La Rochefoucauld
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




19 Mart 2016
Felsefenin Doðuþu 1  
Bayram Kaya
Düþüncedeki çok köklülük totemiler arasý karþýt düþüncelerle olan sentezlerin ortaya konmasý ile ancak farkýna varýlmýþtý. Her bir totemdi yapýnýn kendi alan daðýlýmý içinde, kendi kendisine fren etkili bir karþýtlýðý olsa da, her bir totemdi yapý kendi içinde tek salýnýmlý düþünceydi. Bu nedenle totemi bir alan içi, tam anlamýyla felsefe deðildi. O aþamasýyla giriþmeyen, temas etmeyen totemdi mana düþüncesi, çok köklülüðü ele vermiyordu. Oysa ön ittifaklarýn içi, her biri farklý yol yöntem ürünü olucu birçok totem mesleklerinden oluþmaya baþlamýþtý. Bu nedenle ön ittifaklarýn, her biri bir farklý düþünce ve duygularýn belirmesi oldular. Bu farklýlýklar totem temsilcilik olmakla, totem temsilciliklerin bir arada kavranýþý ilahlardý. Ön ittifaklý yapýlarýn içi her biri ayrý bir totemi mana anlayýþý içinde olmakla çoklu (pluraldi-politeisti-ilahtý) yapýydýlar. Politeisti bir çoðul yapý içindeki giriþmeler; her bir grubun, grup aitliði olan totemdi dediðimiz giriþicilerden oluþan að örgüsüydüler. Ön ittifaklar, çok köklü giriþmeler yapmasý nedeniyle çoklu giriþenle yapýydýlar. Çok yapýlý temsilciliðin mana inþa karþýlýðý ilahtý yapý olmalarýydý. Ön ittifakýn içinde yasa koyucu olanlar; ilahlar koalisyonuydu. Ýlahi düzen denen vurgular içindeki ön ittifaklar, çok köklü düþüncenin (felsefenin), ana giriþme kaynaðý oldular. Kýsaca totemdi düþünce; herhangi bir totem grubun, kendi kendisini yalýtýlmasý içinde olmasý ile totem gruplar; tek köklü ve tek yönlü düþüncenin disiplin kaynaðýydýlar. Totem gruplar arasýndaki giriþmeleriyle, totem gruplar, kendi üzerlerine kendi etkileri olan salt izole yaþamlý düþünce olmaktan çýkmýþtýlar. Bu ön ittifaklý giriþmenin baþarýsýydý. Böylece yeni olan inþa; totem düþüncelerin ön ittifak içinde hep bir arada, hep birlikte giriþme içinde kavranmalarýydý. Ýlahtý düþünce; totemdi gruplar arasý düþüncelerin bir arada, çok köklü, politeisti düþünceler olduklarýný bize belirtir. Politeist mesajýyla, ilah; zorunluluðun senteziyle politeistiydi. Ýlahlar; bileþen sosyo toplumsa yapýlardaki sentezin ortak kararlarýný almada, iradesi olan yöneticiler olmadaki tarihi bildiriþmeyi yapmanýn da kod adýdýrlar. 02.03.2016


:ABBD:
Düþünsel oluþun temeli (felsefi düþünmenin temeli) ittifaký sentezlerle ortaya kondu. Totemi manada tek köklü oluþa karþýn çok köklü oluþtur. Tekil totemdi dönemde; acaba sýz, ama sýz, fakatsýz tek yönlü var oluþlar vardý.

Ýttifaklar ister istemez karþý grubun düz git düþünmesine fren oldu. Bu nedenle bir totemi grup, diðer totemi grubun yaptýðý karþýsýnda ona ikilemli tavrý oldu. Ayný grup eþlerin birbiriyle üremi olmalarý yasaklandýðý dönemde sözgelimi; "ben seninle yatardým ama sen karþý gruptan benim ilah kardeþim deðilsin” diyordu. Totem eþiyle yatma tutumu düz giden bir grup anlayýþýydý. Þimdi sekte, edilmiþti.

Yine bir grup, acaba diye sorgulayacaðý tereddüdünü; yine ittifak içinde bir totem grup karþýsýnda fark edecekti. Salt kendi grubu içinde olur sandýðý farklý totem mesleði olan becerilerin bir benzerini ittifak ettiði diðer grup içinde de görmesi bu tür tereddüdünü ortaya koyacaktý.

Her totem mesleði farklý düþünme þekli olmakla ve farklý deneyimler olmasý nedeniyle de, totemdi kiþilerimize totemdi kiþilerimizin kendi totem mesleði olan tarýmcýlýðýný; "salt kendi toteminin tarýmcý totem anlayýþý olmadýðýný görmekle, süreci çok yönlü oluþuyla görmeye baþlamasý da olacaktý". Tek yönlü anlayýþa karþý çok yönlü anlayýþtý. Ýleride insanlýk bunu vesvese sayýp, karþýtýyla olur çok yönlü düþünceyi imanda þüphe etmek oluþuyla bilecekti.

Ve "Dumuzi önceden (totem dönemdeyken) sadece topraðý ekip biçerdi. FAKAT daha sonrasý zaman içindeki ittifaklarýndan; çobanlýk etmesini, demiri dövmesini, balýk tutmasýný, kanallardaki akan suya hükmetmesini, dikiþ dikmesini, kumaþ biçmesini de öðrendi" demeye baþladýlar.

Açýktýr ki buradaki “fakat” sözcüðü farklý totem yapýlarýn birleþen gücü ve sentezi olmasýyla o ittifak ilahýnýn tümden birbirinin olan o totem mesleklerini öðrenmeleriyle söylenmeye baþladýlar. Totemi tekil zamanlý olan mana anlamasýna karþý, “fakat” olan söz; sürecin totem meslekleriyle birlikte çoðul zaman süreçli anlamalarýna dönüþtüðünü belirtiyordu.

Totem kardeþliðine karþý, ilahi kardeþliðini söylüyordu. Diyordu ki; “bu benim totem kardeþim. AMA bu da benim yattýðým ilahi kardeþim diyordu. Ya da “bu benim totem kardeþim. FAKAT yattýðým kiþi deðil diye bilmece sorar gibi konuþuyordu.

Ýttifaký dönemle birlikte kiþinin yattýðý kiþi olmayan kardeþleri, totem kardeþleriydi. Ýttifaklar bu türden söylemlerde totem dönemdeki alýþmalarýna fren iliþkisi olmasý tereddütleri iþin esasýydý. Ýþte bilim de buradaki ama acaba, fakat türü bu kuþkuculuklarýyla doðacaktý.

Ýttifaký grup aitliðine göre kiþinin kendi totem aitliði sýradan bir durumdu. Totem grubun içi, karþýt fiil içermediði için kendi totem grup referansý, yine kendisine referans olmakla hiç bir karþýt referansý içermiyordu. Bu nedenle temel durum oluþlardan biri olan cinsel oluþ, ittifak içinde kurumlaþma oldu.

Kadýnýn erkeðin totemi alan içinde pek adý yoktu. Cinsel oluþa dek cinslik vurgusunun, totem yapý içinde belirgin bir vurgulu söyleminin pek bir önemi yoktu.

Oysa gruplarýn karþý totem gruplar buluþmasýyla yaptýklarý giriþmeler sonucunda; iki grup giriþmesi iki nehrin birbirine karýþýp, bulanýp durulma yapmasý gibi bir sonuç anlamasýný ortaya koydu. Her giriþme gibi iki grup giriþmesi de sesli veya sessiz karar alan süreçti.

Sesli veya sessiz olan iki grup giriþmesi sonrasýnda alýnan ve seslendirilen kararlarýndan birisi þuydu " Ve adam, havayý bildi" olacaktý. Yani bu taraftaki kiþi ve kiþiler olan adam; karþý totem gruptan olan karþý grup temsilcisi olan hava ve havalarý bildi.

Totemdi olan bu aþama da grup çoðulluðu tekil oluþla söylenmekteydi. Kiþi avlanmak için avýnýn adýný bilmesi gerekmiyordu. Kiþinin meyveyi yemesi için onu adýyla bilmesi lazým deðildi. Görseldi biçimsel tanýma ve seçicilik çok ön plândaydý. Totem dönemin Âdem ile havasý cisimce deðil, isim oluþla yoktu.

Ancak ittifak içinde hem kendi totem kurallarýndan ötürü, hem karþý totem kurallardan ötürü “ Ve Âdem (erkek) havaya (kadýna) yaklaþtý “ denen vurgu, önem kazanýþla giderek cinse dek adlandýrma yavaþ yavaþ oluþacaktý. Âdem, hava tanýmý karþý grup oluþla, birbirini aitti kýlýcý kurum sal yaklaþýmdýr.

Yine yaþlýsý, sakatý, çocuðu ve dinamik olanýyla nüfusu 25-30-50 kiþi olan totem grubun içinde bir tek totem mesleðinin olmasý, genel ve yaygýn tutumdu. Tek bir totem mesleði, tek yönlü totem mesleði olmasýna karþýn, ittifaklar; tarýmcý, balýkçý, çoban, demirci, dokumacý gibi birçok ilahi meslekleriyle mücehhez olmuþtular.

Ýttifakýn çok yönlü meslekleri bir arada giriþtirmesiyle bir grubun totemi anlayýþýna göre salt tarýmýn kendi totem mesleði olmadýðýný; salt kendi toteminin totem olmadýðýný görmeleriyle; gruplarýn ve grup kiþilerinin “gözleri açýlmýþtý”. Gözler neye göre açýlmýþtý?

Ve “Âdem meyveyi yedi” Buradaki yenen meyve ormanda ya da açýk alanda yenen meyve olan (elma) deðildir. Bir gruba ait totem mesleði oluþuyla üretilen, karþý totem gruptan kiþilere yenmesi dokunma yapmasý yasak olan tabu meyvedir.

Âdem meyveyi karþý havanýn elinde tapýnak buluþmasý esnasýnda; cazibe oluþun ve karþýlanmanýn ikramýyla yiyor. Deðilse meyve karþý Âdemin bilmediði bir lezzet deðildi. Artýk kendi toteminden söz ederken tek yönlü meslek belirten hükümleri karþýsýnda yediði meyve, buðday vs. türü totem mesleði yasak ürün (meyve) olan lezzetler karþýsýnda þimdi acaba, ama fakat gibi tereddütlerini de söylemeye baþlamakla gözleri açýlýyordu. Yediði lezzetler bir ilahtý grubun, karþý ilahtý gruplara öðrettiði sýrlardý.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.