|
Dinlenmesi ve söylenmesi yasaklanmýþ
her zaman dilin ucunda olan
fakat bir türlü hatýrlanmayan bir türküsün
Ne zaman söylemek istesem seni
dilimin ucuna takýlýyor bütün mýsralarýn
Akýp gitmiyorsun çýðlýklar arasýnda karanlýða
Ve çýldýrtýyor beni
düþünmek ama hatýrlayamamak seni
celâl hikmet (Yasak Aþk Türküleri)
Görüngünün arkasýndaki gerçeklikten
Merhaba...
Yasaklanmýþ þarkýlar, türküler, kitaplar, sanat eserleri, insanlar, siyasi partiler ve aklýmýza gelmeyen bir çok þeyle karþýlaþtýk geçmiþte. Topluma hakim olan, onlarý yöneten konumunda olan insanlar, toplumun neyi okuyup okumayacaðýna, neyi seyredip seyretmeyeceðine, neyle ilgilenip ilgilenmeyeceðine vs. hiç yetkiler olmadýðý halde sürekli müdahale etmiþ, sürekli bir þeylere yasaklar koymuþ, bir þeylerin önünü sürekli kesmiþtir; sakin toplum onlarý oraya getirmemiþ gibi. Almýþlardýr bir kere "iktidar hýrsýnýn" tadýný. Onlara göre herkes yýðýndýr. Sadece onlar vardýr. Dünya onlarý üzerine kurulmuþtur.
Halbuki hâl hiç de böyle deðildir. Ýnsanlar hiçbir zaman için "sürü" deðildir. Yeter ki kendi güçlerinin ve iradi seçebilirliklerinin farkýnda olabilsinler.
Ve sürekli tartýþýlmýþtýr : "Sanat sanat için midir, yoksa sanat için mi?, Sanatta ideoloji olmalý mýdýr?" vs. Ýlk sorunun yanýtý bence katiyen bellidir : Sanat toplum içindir.
Ýlk sorunun yanýtý bu olunca, ikinci soru da kendiliðinden yanýtmanýyor zaten : Sanat toplum içinse, mutlaka ideolojik olmalýdýr. Toplumsal ve sýnýfsal bakmayan hiçbir sanat eseri o konuda yapýlan bir "proje"den öteye gidemez.
Bu çýkarsamaya þurdan varmaktayým : Ýnsan hayatýnýn hayatýný her evresinde ideoloji vardýr. Oturduðumuz evlerde, yaþadýðýmýz mahallelerde, insanlarýn yüzlerinde, giydiðimiz kýyafetlerde, yediðimiz yemeklerde... Ýnsanla ilgili olan her þeyde. Bunun nasýlýný tanýmlamak çok zordur ve ben de tanýmlamayacaðým. Ama bu dediklerimin arakasýnda olmadýðým anlamýna gelmemektedir.
Yasaklanmamýþ bir hayat sürmek insanlarýn hakkýdýr. Sanat da bunun içindir zaten. Bir þeylere yasak koymak, insana yapýlmýþ hakaretlerin en büyüðüdür. "Senin aklýn neyin doðru olup olmadýðýna karar verecek kadar yetkin deðildir" demekten baþka bir þey deðildir bu.
Umarým insanlar bunun hakkýný verecek çalýþmalar yaparlar ve yaptýklarý çalýþmalarda ýsrar eder ve bunu geliþtirirler. Ýnsanlýk bunu hak etmektedir.
|
|
