Yüce Allah, “mü’minleri kendinden güzel bir imtihanla imtihan etmek için” dünya hayatýný yaratmýþ, kusursuz bir imtihan ortamý hazýrlamýþtýr. “Andolsun, biz sizi biraz korku, açlýk ve bir parça mallardan, canlardan ve ürünlerden eksiltmekle imtihan edeceðiz. Sabýr gösterenleri müjdele.” (Bakara Suresi, 155) ayetiyle bildirildiði gibi, insanlar çeþitli konularda sýnanýrlar. Zahiren kötü görüntülerle karþýlaþýldýðýnda sabýrlý ve tevekküllü davranan müminler, imanlarýný kanýtlar ve imanlarýndan kaynaklanan güzel davranýþlarýna kendileri de þahit olurlar.

Samimi müminin duruma göre deðiþen belirli bir ‘dayanýklýlýk sýnýrý’ yoktur. Allah Katýnda beðenilen, kiþinin her durumda, her koþulda, her olayda, nefsinin kötülüklerini yenebilmesi ve güzel ahlak gösterebilmesidir. Birçok zorluðu ard arda da yaþasa, karþýsýna merhametsiz, öfkeli, ters ya da uzlaþýlmasý zor insanlar da çýksa, mümin yine güzel ahlakta irade gösterir.

Allah, bazen imtihanýn gereði birçok zorluðu bir arada da yaratabilir. Zorlu hastalýklar, mal ya da can kaybý, þeytanýn vesveseleri, bir anda insanýn yaþamýna hakim olabilir. Ancak gerçek müminleri ortaya çýkaran ve onlarýn kalbinde hastalýk olanlardan ayýrt edilmesini saðlayan olaylar da bunlardýr. Özellikle savaþ ya da dinsizlikle mücadele zamanlarýnda bu ayýrým daha belirginleþir.

Nice peygamberle birlikte birçok Rabbani (bilgin)ler savaþa girdiler de, Allah yolunda kendilerine isabet eden (güçlük ve mihnet)den dolayý ne gevþeklik gösterdiler, ne boyun eðdiler. Allah, sabredenleri sever. (Al-i Ýmran Suresi, 146)

Hiç beklenmedik, olaðanüstü bir olay olsa ve bunun sonuçlarý mümine zahiren zarar veriyor gibi de olsa, kesin bilgiyle iman eden mümin Allah’ýn kendisi için belirlediði kadere tam teslimdir.

Kadere teslimiyet, inanan insan için her zaman konfordur, huzurdur. Zorlu olaylardaki tevekkül ve sabýr; güzellik ve lezzet oradadýr. Peygamberimiz(sav) zamanýnda, “Hani onlar, size hem üstünüzden, hem alt tarafýnýzdan gelmiþlerdi; gözler kaymýþ, yürekler hançereye gelip dayanmýþtý ve siz Allah hakkýnda (birtakým) zanlarda bulunuyordunuz.” (Ahzab Suresi, 10) ayetiyle haber verilir; müminler düþmanlarý tarafýndan her yönden sýkýþtýrýlmýþlardý. Zorlukla karþýlaþýnca ayetteki gibi, bir kýsmý Allah hakkýnda zanlarda bulunuyorlardý. Daha önce iman ettiði halde –haþa- “Allah var mý yok mu?” þeklinde düþünüyorlardý.

“Münafýk olanlar ve kalplerinde hastalýk bulunanlar” da Allah ve Resulü hakkýnda zanlarda bulunuyor, " Allah ve Resulü, bize boþ bir aldanýþtan baþka bir þey vaat etmedi…" diyorlardý. (Ahzab Suresi, 12) Diðer yandan bir kýsým müminler “…(düþman) birliklerini gördükleri zaman ise (korkuya kapýlmadan) dediler ki: "Bu, Allah’ýn ve Resûlü’nün bize vadettiði þeydir; Allah ve Resûlü doðru söylemiþtir." Ve (bu,) yalnýzca onlarýn imanlarýný ve teslimiyetlerini arttýrdý. (Ahzab Suresi, 22) ayetindeki gibi samimi müminler, Allah ve resulünün kendilerine vaat ettiðinin gerçek olduðunu söylüyorlardý. Ve yaþadýklarý karþýsýnda onlarýn imanlarý artýyordu. Ýþte imtihan budur; makbul olan da budur.

Bediüzzaman da Mektubat’ýnda verdiði örnekte zorluklara sabýr göstermenin hikmetleri üzerinde durur ve þöyle söyler:

Ýþte kömür gibi olan aþaðý ruhlarý, elmas gibi olan yüksek ruhlardan ayýrmak için, þeytanlarýn yaratýlýþý, sorumluluk sýrrý ve Peygamberlerin gönderiliþi ile bir imtihan, cehd (çaba) ve müsabaka ortamý açýlmýþ. Eðer cehd ve yarýþ olmasaydý, insan madenindeki elmas ve kömür hükmünde olan kabiliyetler beraber kalacaktý.

Bediüzzaman’ýn da söz ettiði gibi, elmasla kömür burada ayrýlýr; bu, insanýn ateþle imtihanýdýr. Ham altýn ateþe konulduðunda iþe yaramayan, kötü kýsým üste çýkar. O kýsým atýldýðýnda saf/tertemiz altýn kalýr. Allah da insanlarý böyle zorlukla imtihan eder. Kaliteli, aklý baþýnda, yiðit, dürüst, samimi müminler zorluklardan asla etkilenmez, her zaman sadakatlerini devam ettirirler.

Allah’a her zaman hüsn-ü zan edilir. Allah’a bir kere iman edilir. Bir kere dost olunur. Bir kere aþkla delicesine sevilir ve bir daha sonsuza kadar asla býrakýlmaz. Gerçek mümin, baþýna her ne gelirse gelsin, kolu bacaðý da kopsa hala aþkla “ Allah” der. Ýman budur. Gerçek Allah sevgisi budur.