Dil doðuþtan gelen özelliðinin yayýnýnda aile ve çevre faktörlerinin etkisiyle geliþir.TDK sözlüðünde anadil þöyle açýklanmaktadýr:Çocuðun ailesinden ve içinde yaþadýðý topluluktan edindiði dildir.’Dil bir ulusun bireylerinin anlaþmasýnda , o ulusu ulus yapan özelliklerin oluþmasýnda önemli görevler üstlenmiþ , yapýcý ve yaratýcý bir canlý varlýk olarak nitelendirir.’(Cem DÝLÇÝN)
     Dilçin’in tanýmýndan yola çýkarak ulusun birlikte paylaþým duygularýnýn geliþmesi ve etkili etkileþim kurabilmeleri için ana iki unsura ihtiyaç vardýr.
1-)Yazý dilinin ortak olmasý
2-)Konuþma dilinin ortak bir aðýz olmasý
Harf Ýnkýlâbýndan sonra ülkemizde ortak ve çaðdaþ bir yazý dili oluþturulmuþtur.Ama ne yazýk ki ortak bir konuþma dili aðzý yeterince oluþturulamamýþtýr.Bunda farklý bölgelerimizdeki mahalli aðýz ve þivelerin konuþulmasýn etkisidir..Konuþma dilinin geliþtirilmesi o toplumun ortak bir konuþma dili etrafýnda birleþmeleri için olmazsa olmaz nitelik taþýmaktadýr.
     Ýnsanlar , doðuþtan gelen bir konuþma yeteneðiyle dünyaya gözlerini açarlar .Konuþma yeteneði doðuþtan gelir fakat kiþinin düzgün ve doðru konuþabilmesi okul hayatýnda alacaðý konuþma eðitimine baðlýdýr.Eðitim kurumlarýndaki konuþma dersleri dil kurallarýna uygun ve etkili biçimde anlatma becerisi kazandýrýr.(Özbey,2005:121) Özbey’in dediði gibi konuþmada eðitim kurumlarýna çok büyük görev düþmektedir.Çünkü çocuðun içinde yaþadýðý aile , arkadaþ çevresi çocuðun konuþmasýný geliþtirebilecek yapýda ve bilinçte olmayabilirler.Bundan dolayý çocuðun asýl rehberi öðretmenlerdir.Rehber olan öðretmenin davranýþlarýndan ,konuþmasýna kadar her alanda öðrenci tarafýndan izlendiðini ve örnek alýndýðýný bilerek hareket etmesi gerekir.Özellikle öðretmenlerin mahalli aðýzlarý terk edip kendilerini diksiyon dersinde eðitmeleri gerekir ki öðrenciler de konuþmalarýný düzeltebilsinler.
     Ýyi bir konuþmada olmasý gereken nitelikler:
a-)Konuþmanýn belli bir amacý olmalýdýr.
b-)Konuþma,yýkýcý olmamalý,dinleyenleri anlatýlanlara inandýrabilmelidir.
c-)Konuþma doðru ve güvenilir bilgilere dayanmalýdýr.
d-)Konuþmayý dinleyecek olan topluluðun özellikleri , konuþmacý tarafýndan göz ardý edilmemeli konuþma için seçilen kelimelerde bu özellikler aramalýdýr.
e-)Konuþmada el,yüz ve vücut hareketlerinden de yararlanmalýdýr.
f-)Konuþma sýrasýnda birlikte düþünme , öðretme,duygulandýrma,tartýþma gibi yöntemlere baþvurulmalýdýr.
MURAT ÖZKIRIMLI

Konuþma eðitimini etkileyen faktörlerden biri de eðitim ortamlarýdýr.Önemli gün ve haftalar sebebiyle düzenlenen törenlerde konuþmasý düzgün olan öðrencilere görev verilmesi , diðer öðrencilerin bu konuþmalarý dinleyerek kendi konuþmalarýnda ki hatalarýný düzeltebilmeleri saðlanmalýdýr.
Yrd.Doc.Dr.Duygu UÇGUN
     Kelime hazinesi kendi yaþýnýn altýnda olan ya da yetersiz olan öðrencilerin etkili konuþmalarý beklenmemelidir.Etkili konuþsalar dahi bu kýsa bir süreliðinedir.Bunun için öðrencinin okulda ve okul dýþýnda kitap okumalarý teþvik edilmeli ve öðrencilerin okuduklarý kitaplarý sýnýfta anlatmalarý için uygun zemin hazýrlanmalýdýr.Ailelerle iþ birliði yapýlarak öðrencinin okul dýþýnda ki ortamlarý bilinmelidir.


Konuþma becerisinin de diðer dil becerileri gibi insanýn soru sorabilme,
düþünebilme, düþündürebilme gibi yeteneklerinin geliþimini ortaya koyduðu görülmektedir.
Zamanýnda ve gerektiði kadar konuþabilmeyi öðrenen bir insan hayatý
boyunca yanýlgýya düþmez. Düzgün ve doðru konuþmak kadar dinlemenin de bir
erdem olduðu öðrencilere her fýrsatta aþýlanmalýdýr. Bilindiði gibi dil becerileri
birbirleriyle yakýn iliþkiler içindedir. Dinleme ve okuma alýþkanlýðý olmayan birinin
düzgün yazabileceði veya konuþabileceði de beklenemez. Bu gerçekten hareketle
Türkçe öðretmenleri, her þeyden önce kendi konuþmalarýna özen göstererek öðrencilerini
iyi birer dinleyici olarak yetiþtirmelidir. Öðrencilere konuþma becerisinin
kazandýrýlabilmesi ve bu becerinin geliþtirilebilmesi için öðretmenlerin yetiþtirilmesinde
de titiz davranýlmasý gerekir. Çünkü Türkçeyi düzgün ve etkili kullanamayan
birinin verdiði eðitimde baþarýya ulaþmasý imkânsýzdýr. Türkçeyi düzgün konuþan
ve yazan bireylerin yetiþtirilmesi, Türkçe öðretmenlerinin derslerini bilgi deðil, ifade ve beceri dersi olarak görmelerine baðlýdýr.
Yrd.Doc.Dr.Duygu UÇGUN