Toplumsal yaþama bilincinin oluþmasýnda, yaþanýlan mekânýn sosyal þartlarý ve temel deðerleri, en belirleyici unsur olduðunu bilmeliyiz.
Temel deðerler ise, ferdin hissettiði ölçüde etkilidir, zira sadece bilmek, yeterli deðildir, bildiðini zannetmek ise, daha önemli bir sorundur.
Sosyal þartlar ve temel deðerler o kadar önemlidir ki, en bakir hislerin temasý, deneme, yanýlma ve gözlemin, dikkate alýndýðý, dolayýsý ile kanaatin oluþtuðu bir süreçtir.
Temel deðerler bütünlüðünde kültür, örf, anane, ahlaki ve manevi altyapý deðiþken, kaygan bir yapýda ise, kimlik ve kiþilik oluþumunda, en önemli bir mesele olarak karþýmýza çýkar.
Sosyal þartlar kapsamýnda var olan, yaþanýlan mekân, çevre ve fiziki alt yapý, güç ve imkânlar, tamamlayýcý unsurlarýn, önemli göstergelerdir.
Bilinç; akýl, bilgi, muhakeme ve tecrübe neticesinde oluþan idraktir.
Ýnsanlarýn, bir düzen dâhilinde, yaþamalarý için, disiplin ve asayiþin asla, ihmal edilmemesi gerekir, zira gücün olduðu yerde yarýþ ve rekabet asýldýr.
Kabul ve ret bilinç dâhilinde ve görsel olduðu için, tercihlerin farklý olacaðý muhakkaktýr.
Çünkü zevkler kültürlere göre anlam kazanacaðýndan, tercihlerinde farklýlýðý kaçýnýlmaz olacaktýr.
Doðruyu bulmanýn, gerçeðe koþmanýn temel koþulu, rehber, akýl, bilgi ve tecrübelerdir.
Bir insanýn her þeyi bilmesi mümkün deðildir, dolayýsý ile emin olmak adýna rehbere ihtiyaç duyacaktýr, daha sonraki aþamalarda þu üç koþulu yerine getirmelidir. Emin olmanýn koþulu itimat ve güvendir.
O anki bilinç ve tecrübenin bize saðladýðý kanaattir, bunun suiistimali ise kiþilik sorunu olarak karþýmýza çýkacaktýr.
Bilinçli ve erdemli olmak, baþkalarýna zarar vermeden ve o insanlarýnda hukukunu gözeterek yaþamak ve davranmak esasýna dayanýr, bunun ihmali ise egonun tatminine ve kontrol edilemeyen hýrsa dayanmaktadýr.
Þuurun, idrakin normal zamanlardaki durumu ile hislerin baský altýna alýndýðý ortamlarda ki hali arasýnda çok farklýlýklar vardýr, karar verirken düþünmeye zaman dahi bulmakta zorlanýrýz.
Deneyenler, yaþayanlar bu anýn ne demek olduðunu ve insaný hangi periþan hallere düþürdüðünü pekâlâ bilirler.
Ýþte mümkün olduðu kadar, hak adýna doðruya ve gerçeðe koþarken, kuvvet dengesini hiç bir zaman ihmal etmemeliyiz, bu temel kural ayný zamanda bir vaziyet planýdýr.
Zorluklarýn insanlarý güçlü kýldýklarýný biliyoruz, bu nedenle ayakta durabilecek gücü ve koþarak yürümeyi baþarabilmenin koþulu, sevgi ikliminde yeþeren, sabýr, sebat ve metanet yemiþlerinin, bizlerin mutlaka temel azýklarýmýz olacaðý gerçeðini unutmamalýyýz.
Yoksa maliyetinin ve geri dönüþümün mümkün olmayacaðý bir sürece gireceðimizi asla ve kat’a unutmamalýyýz. Mustafa CÝLASUN