Kur’an’ýn, "Þeytanýn durumu gibi; çünkü insana "Ýnkâr et" dedi…" (Haþr Suresi, 16) ifadesiyle bildirdiði gibi, þeytan insana ilk olarak Allah’ýn varlýðýný inkar etmesi emrini verir. Ardýndan diðer emirler birbirini izler. Ýnsana büyüklenmesini, okumamasýný, öðrenmemesini ve düþünmemesini emreder.

Oysa düþünmek insana dünya hayatýnda bahþedilmiþ en önemli nimetlerdendir. Çünkü insan, ancak düþünerek Allah’ýn sonsuz gücünü, evrendeki muhteþem sanatýný ve kendi yaratýlýþýnýn amacýný kavrayabilir.

Ýnsan etrafýndaki yaratýlýþ mucizelerini derin düþündükçe Allah’ýn varlýðýnýn kanýtlarýný, O’nun hikmetle yarattýðý detaylardaki güzellikleri görür, Allah’a teslim olur ve yalnýzca O’nun hoþnutluðunu amaçlayarak yaþar. Bu gerçeði bilen þeytan, insanlarýn gaflet içinde bir yaþam sürmelerini, Kur’an’dan uzak durmalarýný, bu nedenle de düþünmemelerini ister. Kur’an þeytanýn bu hedefini þöyle haber verir:

... Onlar(ý insanlarý saptýrmak) için mutlaka Senin dosdoðru yolunda (pusu kurup) oturacaðým. Sonra muhakkak önlerinden, arkalarýndan, saðlarýndan ve sollarýndan sokulacaðým... (Araf Suresi, 16-17)

Allah ayrýca, "Onlardan güç yetirdiklerini sesinle sarsýntýya uðrat, atlýlarýn ve yayalarýnla onlarýn üstüne yaygarayý kopar, mallarda ve çocuklarda onlara ortak ol ve onlara çeþitli vaadlerde bulun..." (Ýsra Suresi, 64) ayetiyle de þeytanýn bu yöntemine dikkat çeker.

Þeytanýn etkisindeki inkarcýlar Allah’ýn varlýðýna dair sayýsýz delili görmezden gelir, yaratýlýþýn baþýboþ tesadüflerle oluþtuðunu söylerler. Ýnsanýn bedenindeki kusursuz sistemleri, canlýlardaki yaratýlýþ mucizelerini, meyvelerin, çiçeklerin kokusunu ve muhteþem görünüþlerini, yýldýzlarýn, Dünya’nýn, Güneþ’in ilginç özelliklerini kör tesadüflere baðlar, Allah’ýn yaratýþýný kabul etmemek için her yöntemi denerler. Ýþte gerçekleri görmezlikten gelmelerinin ardýndaki asýl neden, insanlarýn inkar etmeleri için ciddi çabasý olan þeytandýr.

"Kim Rahman’ýn zikrini görmezlikten gelirse, Biz bir þeytana onun ’üzerini kabukla baðlattýrýrýz’; artýk bu, onun bir yakýn dostudur. Gerçekten bunlar (bu þeytanlar), onlarý yoldan alýkoyarlar; onlar ise, kendilerinin gerçekten hidayette olduklarýný sanýrlar" (Zuhruf Suresi, 36-37) ayetleriyle bildirildiði gibi þeytan, bu insanlarý doðru yoldan alýkoyar. Allah’ýn kusursuz ve benzersiz tasarýmlarý her yerde gözler önünde iken, þeytan bu insanlarý dünyevi uðraþlarla oyalayýp, gerçeklerden uzaklaþtýrýr.

Þeytan inkara sürüklemek için insanlara þiddetli bir büyüklenme duygusu verir. Böylece kiþi herþeyin en doðrusunu kendisinin bildiðine inanýr. Çevresinden gelen uyarý ve eleþtirilere açýk olmaz, dolayýsýyla öðüt de alamaz. Ýnancý uðruna, yanlýþ olduðunu gördüðü þeylerden bile vazgeçemez. Þeytan gibi akýlsýzca kendi düþüncesinde direten, asla ikna edilemeyen, inatçý ve sabit fikirli bir kiþiliðe sahip olur.

Kur’an, büyüklük gururunun kiþiyi isyana sürükleyebileceðini, Ona: "Allah’tan kork" denildiðinde, büyüklük gururu onu günaha sürükler, kuþatýr… (Bakara Suresi, 206) ayetiyle haber verir.

Ýnsana bu müstekbir ahlaký emreden þeytanýn isteði, topladýðý taraftarlarýnýn da kendisiyle birlikte Allah’a karþý isyan içinde olmalarýdýr.

Þeytan doðru ve iyinin duyulmasýndan rahatsýz olur; engellemek ister. Bu nedenle taraftarlarýný Kur’an’dan ve Kur’an’ý teblið eden müminlerden uzak tutmak ister. Çünkü Kur’an’ý duyan ve dinleyen insan vicdanýnýn sesine uyarak, iyilerin sistemine geçebilir; gerçeði yaþamaya ve yaþatmaya baþlayabilir. Þeytanýn emirlerine uyan birçok kiþi, güzel ve doðru olana yapýlan çaðrýyý duymamak için ellerinden geleni yaparlar. Kur’an’da, "Ýnkar edenler dediler ki: ’Bu Kuran’ý dinlemeyin ve onda (okunurken) yaygaralar koparýn. Belki üstün gelirsiniz’." (Fussilet Suresi, 26) ayetiyle bu kiþilerin yaklaþýmlarý haber verilir.

Þeytanýn emrindekiler, Kur’an ayetleri ve iman edenler hakkýnda alaylý tartýþmalar yapar, dini espri ve fýkralara konu ederek inkarlarýnýn bir üstünlük olduðunu düþündürmek isterler. Oysa alay, çaresizliðin ve güçsüzlüðün belirtisidir. Karþýsýndaki fikre karþý ileri sürebileceði bir delili olmayan kimseler, bu cahil yöntemle zayýflýklarýný ve komplekslerini gizlemeye çalýþýrlar. Ancak, "(Asýl) Allah onlarla alay eder ve taþkýnlýklarý içinde þaþkýnca dolaþmalarýna (belli bir) süre tanýr" (Bakara Suresi, 15) ayetiyle de bildirildiði üzere, bu alaylarý uzun sürmeyecek; ölüm gelip çattýðý zaman "… alay konusu edindikleri þey de kendilerini çepeçevre kuþatmýþ..." (Zümer Suresi, 48) olacak ve müthiþ zorlu bir ortamla karþýlaþacaklardýr.

Þeytanýn emirlerine uyan ve onu dost edinenlerin cehennemdeki yakarýþlarý ise ne kadar yanlýþ bir yolda olduklarýný insanlara apaçýk gösterecektir. Çünkü o gün inkar edenler telafisi imkansýz bir piþmanlýk içinde yapayalnýz býrakýlacaklardýr.

Ýþte o gün, gerçek mülk, Rahman (olan Allah)ýndýr. Ýnkar edenler için oldukça zorlu bir gündür. O gün, zulmeden, ellerini (hýnçla) ýsýrarak (þöyle) der: "Ah keþke, elçiyle birlikte bir yol edinmiþ olsaydým," "Vah yazýklar bana, ne olurdu da filaný dost edinmeseydim." "Çünkü o, gerçekten bana geldikten sonra beni zikirden (Kur’an’dan) saptýrmýþ oldu. Þeytan da insaný ’yapayalnýz ve yardýmsýz" býrakandýr." Ve elçi dedi ki: "Rabbim gerçekten benim kavmim, bu Kur’an’ý terkedilmiþ (bir kitap) olarak býraktýlar." (Furkan Suresi, 26-30)