Bir Söðütlü Camiimiz vardý!

Söðütlü Camii’nin ilk halini hatýrlayanýnýz var mý?
Þimdi benim hayal meyal hatýrlayabildiðim kadarýyla; -ismiyle müsemma- önünde söðüt aðaçlarý vardý…
Camiinin önü sal taþlarýyla döþeliydi. Az ötede tuvaletler mevcuttu ve tuvaletlerin altýnda açýktan arýk dolusu bir su akardý. Ýlk tuvalet kabini banyo olarak ayrýlmýþtý ki; burasý yirmi dört saat açýk olup deliler ve kimsesizlerin banyo yaptýðý bir yerdi.
Ve þadýrvaný, abdest alma yerleri vardý sýra sýra…
Meydanýn orta yerlerinden bir yerde soku þeklinde taþtan mini bir su ambarý vardý ki; saraçlar ayakkabý derilerini bu taþýn içindeki suda yumuþatmaya býrakýrlardý. Bu yüzden, Söðütlü Camii’nin önünden ayakkabý derisi ve ayakkabý boyacýlarýn boyasý kokardý, hemen yaný baþýndaki çay ocaðýndan içilen sigara dumanýndan çýkan yerli tütün kokardý ve Malatyalýlarýn bir buluþma noktasý olduðu için Söðütlü Camii’nin önü; kavuþma ve buluþmadan doðan sevgi kokardý, muhabbet kokardý, tüm çevre olumsuzluða raðmen manevi bir hava kokardý..
Ve deliler…
Bizim delilerimiz…
Þimdilerde takvimlere geçen bizim deliler camiinin önünde cirit atarlardý…
Camiinin asma katýna, ahþaptan merdivenler çýkardý ve her bir merdivenin saçaðýnda bir evsiz-kimsesiz insanýn barýnaðý mevcuttu…
Söðütlü Camii’nin dýþ görünüþü ile kafamda býraktý izler bunlardý…
Tamamen kerpiç ve ahþaptan müteþekkil camii, sanýrým, iki kapýlýydý. Bina uzuncaydý, dikdörtgen þeklinde; tek katlýydý ama bir de asma katý vardý.
Camii’nin içi yazlarý serince, kýþýn sýmsýcaktý…
Ýlk namazýmý babamla kýlmýþtým, yani babamýn ellerine sarýlarak girebilmiþtim -þimdi tüm tarihi özelliðini kaybetmiþ- bu þanssýz camiye…
Evet, yanlýþ duymadýnýz þimdi ismi var kendisi yok Söðütlü Camii’nin… Neden Söðütlü? Bileniniz varsa beri gelsin…
Büyüklerimizin anlattýklarýna göre; Söðütlü Camii çok büyük cenderelerden geçmiþ. Malatya mimarisinin en önemli örneklerinden olan Söðütlü Camii, bazen memleketin en tanýnmýþ Hoca Efendilerin vaaz-ý nasihatlerine þahit olmuþ bazen de cezaevi olarak kullanýlmýþ. Hatta bir zamanlar han olarak, ahýr olarak kullanýlmýþ olup, cezalandýrýlmýþtýr...
Bu açýdan bakýldýðýnda Söðütlü Camii, Cumhuriyet döneminin en büyük tanýk eserlerinden biridir. Dünümüzü bu güne taþýyan bu tarihi dokunun aslýnda koruma altýna alýnmasý, yýkýlmamasý gerekiyordu…
Ama maalesef yýkýldý!..
Hem de tüm gizemli tarihi izleriyle birlikte yýkýldý ve tarihin geri getirilemez çöp tenekesine atýldý.
Þimdi Söðütlü Cami’den geriye bize ne kaldý desem, cevap olarak muhtemelen susacaksýnýz…
Susacaksýnýz zira þu an beton yýðýnýndan baþka hiçbir þey ifade etmeyen bu günkü Camiye kim Söðütlü Camii diyebilir ki…
Þimdi siz, altý esnaf ve manifaturacýlarýn küçük bir çarþýsýný andýran bu beton yýðýnýnýn neresine Söðütlü Camii diyebilirsiniz ki…
Deseniz bile tarih bunu, “Söðütlü Camii” olarak kabul edecek mi?
Tarih, Söðütlü Camii ‘ye yapýlanlarý affetmeyecektir çünkü Söðütlü Camii tüm o zengin tarihi bilgisi ve bulgusuyla kayboldu gitti…
Þimdi Malatya’nýn araþtýrmacý yazarlarýna, tarihçilerine sorsanýz (buna Sayýn Celal Yalvaç da dâhil) Söðütlü Camii’nin geçmiþiyle ilgili kaç delil ve kalýntý gösterecektir? Þimdiye kadar Camii hakkýnda yazýlanlar,-çizilenler bu kaybettirilmiþ tarihi yapýyý bizlere ne kadar hatýrlatýyor? Malatya tarihçi ya da yazarlar, Söðütlü Camii ile ilgili tarihe ýþýk tutacak kaç tutanak tuttular? Ve þimdi aslý gitmiþ ismi kalmýþ Camii hakkýnda ne kadar bilgiye sahibiz?
Acaba Söðütlü Camii’nin yýkým kararýný kim ve hangi zihniyet verdi?
Söðütlü Camiye yýkým kararý verildiði zaman “Koruma Uygulama Denetim Bürosu (KUDEB)” yok muydu?
Sahi unutmuþum, elbette yoktu. Ama Vakýflar Bölge Müdürlüðü de mi yoktu?
Þimdi ne desem boþ!..
Boþ, çünkü artýk Söðütlü Camii’nin minberinde haykýrýp kükreyen vaiz Timurtaþ yok. Müftü Ýsmail Hatip Erzen yok. Elazýðlý Müftü Halil Hoca yok. Yok oðlu yok…
Gönül istiyor ki, hafýzalarýmýzda pek çok anýyý misafir eden bu ve bunun gibi kadim eserlerimiz korunsun, muhafaza edilsin, yeni nesle de bir þeyler fýsýldasýn…
Yeni Söðütlü Camilere kýyýlmamasý dilek ve temennilerimle…