Her þey zihnimden film þeridi gibi geçiyor adeta.. 90’lý yýllarda Terminatör serisinin ilk filmini izlediðimde nutkum tutulmuþtu. Kendi vücudumu bir ay boyunca týpký bir robot gibi kullanmaya kalkýþmýþtým. Babamýn uyarýlarýndan sonra normal hayata dönüp, etten kemikten bir insan olduðumu kabul etmiþtim. Böyle baþladý biz 80 lilerin teknoloji hikâyesi, meraký…

Þimdi 21. yüzyýldayýz. Bu seferki devrim zihnimizde deðil, evvela hýzla geliþen iletiþim çaðýnda Ortadoðu’da gerçekleþiyor. Hiç kimse bunu hayal edemez iken birden güç dengeleri deðiþip, halkýn lehine bir dünya düzeninin temelleri bir inþaat gibi üst üste yapýlan devrimlerle “hak ve kardeþlik” binasýnýn çatýsý altýnda anlam bulmaya çalýþýyor. 1848 yýlarý Avrupa’sýnda da 13-14 yaþlarýnda karýn tokluðuna 10 – 15 saat köle gibi çalýþtýrýlan çocuklar, Marx, Engels gibi düþünürlerin “komünist manifesto”yu yayýmladýklarý þubatýn o buz gibi soðuk günlerinde; gerek Londra’da, gerekse Fransa’da Guizot’un istifasýný protesto eden göstericilere emniyet kuvvetlerinin açtýðý ateþ sonucu 52 kiþinin öldürülmesiyle durdurulamayacak isyanýnýn fitilini ateþlemiþlerdi. O dönemin kapitalist sisteminin fakir iþçileri, kentli iþçileri, sosyal haklar elde etmek için ortalýðý haklarýný alana kadar kasýp kavurdular. Dediler ki: “Özgürlük, Eþitlik, Kardeþlik” bu sözün arkasýndan iþçiler, halklar, sarmaþýk çiçeði gibi yayýlarak hep birliktelikle günümüz Batý medeniyetinin standart yaþamý olan birçok sosyal hakký hayatlarýný ortaya koyarak kazanmayý baþarmýþlardý. Evet, 1848’li yýllarýn Avrupa’sýnýn neredeyse her tarafýný saran devrim hareketleri “Halk baharý, halk bayramý” olarak halen çeþitli etkinlikler ile biz göremesekte kutlanýyor.

Nesli Dijital
2011 yýlýnýn Ortadoðu’sunda þahit olduðumuz halk devrimleri, 30-40 yýldýr temel özgülükleri sadece kendini düþünen diktatörler tarafýndan kýsýtlanan Arap halklarýnýn iþ, aþ, hak ve adalet için uyanýþýnýn yek diðer tarihi adýdýr.. Ýlk devrim harekâtýnýn baþladýðý yer Tunus ve iþportacý Muhammed Buazizi’nin tezgâhýna el konmasýna isyan ederek kendini ateþe vermesi, fitilin ateþlendiði yerdi. Tabii ki Muhammed Buazizi ve onun izdüþümlerini bu noktaya ne getirmiþti? Dünya son 30 yýlda yaþanan temel bazý deðiþimler 2011 devrimlerin alt yapýsýný hazýrladý diyebiliriz. Þöyle ki,

Arap ülkelerinde hýzla artan nüfus; Mýsýr’ýn 1961’li yýllarda nüfusu ortalama 30 milyon civarýndan 2011 yýlýna 50 milyon artarak 80 milyon sayýya ulaþtý. Düþünün ki bu nüfusun % 50’den fazlasý 25 yaþýn altýnda ve bu büyük insan topluluðu cep telefonlarý, bilgisayar ve internet çaðýnda dünya ile daha çok bütünleþmiþ bir hayat tarzý ile yetiþtiler. Dünya’da Küresel Finansal Kriz: 2007 yýlý global ekonomik kriziyle, gýda ve enerji fiyatlarý aldý baþýný gitti. 2010 yýlýnda temel gýda ürünlerinde % 33 fiyat artýþý Mýsýr halkýnýn günde 2-3 dolar gibi komik bir rakam ile geçinmek zorunda kalmasý, her Mýsýr’lý ve Tunus’lunun yaþam koþullarýný tekrar gözden geçirmek zorunda býraktý. Kendisi periþanlýk içinde yaþam süren insanlarýn devlet yönetimindeki kiþi ve liderlerinin lüks içinde yaþam sürdüðünü gören insanlarýn ülkelerindeki bu gelir adaletsizliðine artýk dur dedi.

Diðer taraftan, Dünya’nýn güç dengesini elinde tutan zimamdar Amerika Birleþik Devletleri’nde yapýlan seçimler sonucu siyahi bir Baþkan ve isminin önünde “Hüseyin” olan Barak Obama’yý makama geçtikten sonra tüm dünyaya baðýmsýz medya, haklarýn eþitliði, düzenli hukuk sistemi, çoðulcu demokrasi ve bireysel özgürlükleri halklara ulaþabilecek idealler olarak konumlandýrýnca dijital iletiþim çaðý resmen de baþlamýþ oldu… Þimdi ise 90’lý yýllarda doðmuþ ve þu zamana kadar doðan her çocuða zaten akademisyenlerde “dijital nesil” adýný vermiþ. Düþünün ki doðuþtan bilgisayarý, interneti, telefonlarý ile tanýþýp yaþýyorlar. Benim akranlarým yani 80’li doðanlar ise dijital bir dünyaya daktilodan, bilgisayara geçiþ yapmýþ bir nesildir. 90 jenerikli bu dijital neslin içinde doðduklarý teknoloji zamanýnda, mobil cihazlarýn, internetin olmadýðý bir dünyayý hayal bile etmesi artýk mümkün deðil. Biz seksenliler ise teknoloji olmasa kýyamet kopmaz modundayýz… Artýk dünya da 10 yaþýnda bir çocuk ister Japonya’nýn Osaka’sýnda otursun, ister Mýsýr’ýn Kahire’sinde bir elinde cep telefonu olduktan sonra dünyadaki herkesle mesajlaþýrken diðer yandan arkadaþlarý ile yine internetten müzik, video ve oyun paylaþabiliyor. Yeni nesil elektronik cihazlarla etkileþiminde 30 yaþ üstü insanlarýn hayret dolu bakýþlarý arasýnda birçok iþi ayný anda yapabiliyor ki bu da zaten ciddi bir kreatiflik gerektiriyor malum aliniz…

Bu devrimin en belirgin özelliklerinden biri de bilgiyi küresel olarak basit ve anýnda herkesle paylaþabilmesi olmuþtur.. Japonya depremini ve tsunamiyi milyonlarca insan evlerindeki televizyonlardan canlý, canlý izledi. Arapça yayýn yapan El Cezire televizyonu sayesinde de sansürlenmeden gerek Araplar, gerekse Dünya’daki tüm insanlar geliþmelere anbean ortak oldular. Ýnsanlar anýnda tepkilerini verebildiler. El Cezire çalýþanlarý Yemen’den bu yüzden kovuldu, Libya’da tutuklanýp, Ramallah’ta bürolarýnda silahlý saldýrýya uðradýlar. Herþeye raðmen hiçbir kuvvet bilginin anýnda yayýlmasýný önleyemedi. Ve her seferinde olaylar bir adým daha öne gitti. Wikileaks sitesi kurulur kurulmaz Arap diktatörlerin halklarýnýn sýrtýndan nasýl lüks bir hayat yaþadýklarýný tüm dünyaya ifþa etti. Yine sosyal medyada Facebook, Twitter gibi iletiþim araçlarý sayesinde dünyanýn en ücra köþelerinden dahi insanlar birbirleriyle konuþmaya, haberleþmeye, sosyalleþmeye ve örgütlenmeyi baþarabildiler. Sadece ayaklanma Tunus kalmadý çünkü internet öyle bir þeye kadirdi ki arka arkaya adeta domino etkisi yaratarak Mýsýr, Yemen, Libya, Bahreyn ve Suriye’ye kadar yayýldý. Yýllardýr her türlü siyasi ve sosyal olayý ‘ABD ve Ýsrail’ komplosu olarak yaftalayýp iþin içinden çýkan bu ülkelerin despot liderleri þimdi karþýlarýnda çok daha donanýmlý, dünyadaki geliþmeleri yakýndan takip eden ve haklarýný sonuna kadar talep eden yeni nesil halk kitleleri buldular.

Sosyal medya sayesinde artýk farklý ülkelerde yaþayan insanlar birçok kanaldan ucuz ve anýnda iletiþimde kalýp örgütlenme imkânýna sahiptirler. Bu son yaþanan olaylar da iletiþim teknolojisini köylü Memet aða’ya kadar indirgedi. Ve tabii ki halk, vatandaþ güç kazandý. Her ne kadar insanlar dijital dünyada kiþisel bilgilerin kayýt altýna alýnýp fiþlendiðini düþünmüþ olsalar da gelinen nokta budur kýymetli dostlarým. Evet, doðru, haklýsýnýz telefon dinlemeleri, internetten fiþlenmeler her köþe baþýna kurulan mobeseler, kameralar insanlarýn mahremiyetini bir þekilde taciz ediyor ama 2011 Ortadoðu devrimleriyle madalyonun öbür yüzünü de görmemize engel olamýyor. Bu gün, Mýsýr ve Tunus’ta Libya’da yaþayan insanlar hiç sahip olmadýklarý bir özgürlükle tanýþtýlar ve tanýþmaya da devam edecekler. Dijital dünya Ortadoðu ülkelerindeki tüm Arap halkýna daha demokratik bir düzen kurulmasý bölgede kalýcý barýþýn saðlanmasý adýna büyük katký yapacaktýr…





http://twitter.com/yusairmak
https://www.facebook.com/yusairmak
yusairmak@hotmail.com