LASTÝÐÝN KRALI     



      Tarýmýn ilkel yöntemlerle yapýldýðý yýllardý. Tarlalar hala öküz çiftleriyle beygir çiftleriyle sürülüp ekiliyor, harmanlar onlarla kovuluyordu.
     
      Bu arada köye traktörle gelip gidenler oluyor; beyinlere yavaþ yavaþ bir traktör hevesi de girmeye baþlýyordu. Çok geçmedi, köyün zenginlerinden Ali amca, bir traktör almaða karar verdi. Ýlçeye gitti, galeriden bir traktör beðendi; Massey Ferguson. Ama sürmesini bilmiyor. Köyde, traktör kullanmayý bilen de taþ çatlasa bir iki kiþi çýkar. Traktörün alýmýnda, kontrolünde yardým etsin, kendisine þoförlük öðretsin diye, bu iþten anlayan Kavruk Mehmet’i yövmiyeci tuttu.

      Birlikte tuttular ilçenin yolunu. Ali amca Kavruk’u traktörü beðendiði galeriye götürdü. Traktörün saðýna soluna bakarken Mehmet’i uyardý durdu; “Aman ha, bak ha. Bir hata olmasýn ha !” diye diye. Traktör birinciel olduðundan, çok endiþe etmedi Kavruk Mehmet.

Traktörü aldýlar; motorunun açýlmasý için gerekli dendiðinden, akþama kadar saðda solda gezdiler. Akþamüstü köy meydanýna geldiklerinde, Mehmet “Çok yoruldum” dedi, evine gitti. Ali amca sürmesini bilmese de, koltuðuna oturdu, görüntüyü kurtarmaya çalýþýyordu. Bu, köyden birinin aldýðý ilk traktördü ve köyde hiç traktör görmeyenler bile vardý. Baþýna toplandýlar, didik didik incelemeye baþladýlar. Herkes hayran hayran yepyeni traktörü seyrederken birinin laf edeceði tuttu:

- Ali emmi be. Beni bunun lastikleri fýsýk gibi geldi. Neden eyi bakmadýnýz ?

      Ali amca lastiðine fýsýk dedirtir mi ? Bir azar savurdu, neresi fýsýkmýþ, diye. Ama, bir kez fýsýk dendi mi artýk, bütün köylü fýsýðýný düzgününü incelemeye baþladý. Bu arada biri daha fýsýklýðý tespit etmiþ olacak, durumu onayladý:

      - Fýsýk fýsýk, töbosun fýsýk.

      Daha bir baþkasý sað gözünü kapatýp, iþaret parmaðýný sol gözünün önüne getirdi; lastiklere dikkatli dikkatli baktý. Kendinden son derece emin:
     
      - Tamam iþte, fýsýk. Düzgündü de biz mi fýstýk. Hatta arka teker de az bi yýlýk gibi geldi bene.
           …

      Ali amca “Haydi ordan, sensin yýlýk !” diyecek oldu, daðýlan okul çocuklardan biri:

      - Fýsýk iþte ya emmi. Tekerin üstünde bile fýsýk yazýyo, deyiverdi.

Ali amca duyduklarý karþýsýnda þüpheye düþtü. Aþaðýya indi baktý; bir þey anlayamadý. Okuldan çýkan baþka çocuklara baktýrdý; okuttu. Sonuç deðiþmiyordu: Fýsýk da fýsýk.

      Bu arada, kalabalýktan biri daha bilgiçlik taslamaya baþladý:

- Bu lastikle üretimden arýzalý. Bunla gullanýlýrsa gazaya sebep olu. Ustasý gullanýlmasýn, deye üstüne açýk açýk fýsýk yazmýþ. Görmeyomusunuz ?

      Deneyimlerine dayanarak uyarýlarda bulunmayý da ihmal etmedi:

      - Lastiðin patlaðý yýrtýðý yolda býraký. Emme, fýsýðý canýndan ede. Aman haa !

      …

      Ali amcanýn aklýna gelenler geldi. Kalabalýða son kez baktý; “Yok yok bal gibi düzgün. Hiç bir fýsýðý, yýlýðý yok” desinler, diye. Demediler.

Tek ses kendisiyle ayný adý taþýyan torunu Ali’den geldi:

      - Dede, bunun nesdikleri gebeþ. Minmen ben bunun depesine.

Torununun da bu sözleri söylemesinden sonra eli kolu tutmaz oldu yaþlý adamýn. O sinirle, soluðu Kavruk Mehmet’in kapýsýnda aldý. Seyir çýktý ya, köylü de peþinden. Bu baþladý baðýrmaya:

      - Mehmet çýk dýþara ! Gara ciðerinden yanasýca çýk ! Hata gurþunlara gelesice çýk !

      Mehmet yarý giyinik kendini dýþarý attý. Elini aðzýný sile sile:

      - Ne oldu ?

      Ali amca suçlu gördüðü Mehmet’i neredeyse boðacaktý. Köylüler tuttu, elinden bir kaza çýkmasýn diye. Ama aðzýný kapamak mümkün müydü ?

- Be ciðerinden ataþ alasý. Ben sana bak demedim mi ? Aman dikkat demedim mi ? Gitti, binlikler gitti ! Ýrezilliði cabasý.
     
Her ne kadar Mehmet, fýsýk yýlýk laflarýna karþý çýksa da “Olmaz öyle þey” diye ýsrar etse de köylüler geri adým atmadýlar, “Fýsýk fýsýk, bal gibi fýsýk. Hem de yýlýk” diye direndiler.

     …
     
Hep birlikte traktörün baþýna kadar yüründü. Mehmet tekerlere tek tek baktý. O da parmaðýný gözünün hizasýna getirip iyice ölçtü. Döndü bir daha ölçtü. Saðýndan solundan tüm lastikleri eliyle karýþladý, karþýlaþtýrdý. Tam bir saat lastikler üzerinde çalýþma yaptý. Sonunda beklenen bilimsel açýklama geldi:

      - Fýsýk ! Gerçekten fýsýk yahu. Nasýl da anlayamamýþým ?

      Traktörün çevresindeki kalabalýktan bir uðultu koptu o an , “Yaaa, biz demedik mi ? Fýsýk iþte !”, “Arka lastikler de yýlýk duruyor”, “Hem de gebeþ”, “Canýn datlý deðil mi ?”, “Üstünde de yazýp durur”, “Kör müydünüz ?” gibi lakýrdýlar birbiriyle yarýþtý.

      …

      Ali amca ile yövmiyeli þoförü kavruk Mehmet sabahý zor ettiler. Ýlçeye vardýklarýnda gün yeni ýþýmýþtý Galeri açýlana kadar beklediler. Ali amca burnundan soluyordu, hemen galericiye çýkýþtý:

      - Al da, dedi traktörünü, gör maharetini. Yepyeni traktörün lastikleri fýsýk çýktý.

      Ardýndan Mehmet destek verdi:

      - Hem fýsýk, hem yýlýk hem de gebeþ. Hem üstüne de yazmýþlar.

Ali amca sinirden krizler geçirmeye, kendini yerden yere atmaya baþladý:

- Ben insan içine nasýl çýkcam. Gosgoca Ali efe fýsýk lasdik almýþ demezle mi ? Ben insan içine nasýl çýkacam ? Nasýl çýkacam, nasýl ?

Öyle ya, köyyeri bu, herkes herkesi bilir. Þimdi bu adam insanlarýn yüzüne nasýl bakacak ? Ýnsan içine nasýl çýkacak ? Sorun en çok insan içine çýkmada düðümleniyordu.

Ýnsan içine nasýl çýkacak ? Çýkma da çýkma. Sýzlanmalardan galericinin beynine “çýýkmaaaa !” uðultularý inlemeye baþladý. Galerici çalýþanlara bir baðýrdý:
     
- Beceriksizler. Siz adam olmayacak mýsýnýz ? Getirin bakayým þu çýkmalardan bir takým. Takýn, takýn da adam insan içine çýkabilsin.

Bir çýrpýda, yepyeni lastikler sökülüp, yerine kabaklaþmýþ çýkmalar takýldý.

Ali amca ile Kavruk Memet, utkun birer komutan edasýyla birbirlerine bakýp gülümsediler. Galerici ile adamlarý, bu mutluluða sinsi tebessümlerle katýldýlar.

     …

Dönüþte köylü yine traktörün baþýna toplandý, inceledi , puanýný verdi:

- Gözün aydýn Ali emmi. Fýsýðý yýlýðý galmamýþ. Þimdi bulmuþun lastiðin kýralýný.