Sesleri çirkindi. Çýðlýk çýðlýða uçuþuyorlardý.

Kulaklardaki hoþnutsuzluðu görünümleri giderebiliyordu. Kanat çýrpýþlarýndaki inceliðe , süzülüþlerindeki ustalýðý ekleyince sesler bir çýrpýda güzelleþiyordu.

Yolcularýn çoðu güvertedeydi. Uzaklaþan kentin fotoðrafý çekiliyor , el sallanýyor ; martýlara da yiyecek atýlýyordu.

Gülümsüyordu kadýn , sýk sýk gülümsüyordu. Uçuþan saçlarýnýn soytarýlýðýna bir ara kahkaha attý oðluyla.
Ýstekle dalmalarýna karþýn boþ gagayla yükselmeleri sýklaþmýþtý. Gemi yol aldýkça martýlar azalmýþ , sanki buna koþut güverte de hemen hemen boþalmýþtý.

‘Sevecen deniz kuþlarý ,’ diye düþündü kadýn , ‘direngenmiþsiniz.’ Gülümsedi; azýcýk zorlanmýþtý. Oysa fotoðraf çekerken... Az önce oðlunun karþýsýnda... Ne kolay , ne içten gülümsemiþti. ‘ Gücünüz tükenmeden dönseniz.’ Gözlerini sarý gagalýlardan ayýramýyordu. ‘ Kimi doydu , doygunluðuyla yetinip döndü. Ama siz... Ne diye sürüklenip duruyorsunuz!’

Rýhtýmdaki sayýsýz martýdan geriye birkaçý kalmýþ , kalanlarýn da kanat çýrpýþlarýndaki coþku sönmüþtü.

“ Ekmek bul , bir þeyler bul ,’ diye annesini dürtükledi. “ Geliyorlar. Atalým!” Bir an susup sordu ; “ Atmasak?.. Hiç atmasak? Dönerler. Evet... Kesin dönerler. Hýý?..” Yanýt alamayýnca küskünce ekledi ; “ Atmasak da geliyorlar. Bizi izliyorlar.”

“Gemiyi!” dedi kadýn.

“Gelmesinler,” diye çýkýþtý. “Ýstemiyorum. Artýk gelmesinler. Oysa gelmek, yetiþmek zorundalar. Bundan sonra dönemezler. Bak anne , bak... Sanki bize geliyorlar.”

“Gemiye!” dedi kadýn. Savunurcasýna sesini yükseltti ; “ Seslere... Köpüren sulara... Sudaki artýklara , çöplere...”

“ Attýðýmýz yiyeceklerden ,” dedi aðlamaklý sesle. “Ya da anne... Bizi... Yani gemiyi býrakamadýlar. Bizden ayrýlamý—”

“ Hep böyle,” dedi kadýn , “ martýlar iþte hep böyle. ”

“ Ama anne...”

“ Onlar için oyun , oyun gibi yavrum. Haydi , kamaramýza geçelim. Bizden baþka kimse kalmadý.”

“Hayýr,” diye mýzýklandý , “onlarý býrakmayalým.”

“ Ayakta durmaktan yoruldum. Sen de yorulmuþsundur.”

“ Anne bak ,” diye baðýrdý , “ biri düþtü. Pat diye düþtü.”

“Dönemeyecekler ,” diye fýsýldadý kadýn , gözleri buðulanmýþtý. ‘ Kanat çýrpýþlarý çýrpýnmaya dönüþtü.’

“ Az daha çabalasalar,” deyip annesinin bileðine yapýþtý , “ yetiþebilirler. Bacaya , direðe konuverseler...”

“ Konarlar,” dedi. “ Gel içeriye geçelim.”

“Kýyý mýyý yok oldu.” Çatarcasýna söylendi , "Arkalarýna bakmýyor , bakmadan öylesine geliyorlar.”

Bir martý daha denize kondu , konmasýyla bir önceki gibi beyaz köpükler arasýnda yitiverdi.

“ Çok mu yiyecek attýk! Çok mu el salladýk! Oysa herkes attý, herkes salladý.”

“ Biz olmasak da gelirlerdi yavrum. Gemi çekiyor onlarý... Çekiyor...” Gülümsemesi söndü ; "Çekmesine çekiyor da...”

“ Anne,” diye haykýrdý, “ bak! Biri daha!..”

“ Esiyor! Gel , içeriye geçelim.”

“Býrakmayalým. Baksana... Bitti , bitiyor!” Sesi aðlamaklýydý , “Ýki martý kaldý. Öbürleri hep... Bakmak istemiyorum ama... Martýlarýn hepsi, hepsi...”

“Döndüler bir tanem ,” dedi elleri oðlunun omzunda, “döndüler... Ýnan bu ikisi de dönecek. Martýlar güçlüdür. Kýyýya uçmuþlardýr. Uçamayanlar gemiye konmuþtur. Dediðin gibi belki de bacaya...”

“ Alay etme,” diye atýldý. “Okþama saçlarýmý , inanmýyorum. Yavaþlasa da yetiþemezler , dursa da yetiþemezler ! En güçlüsü , þu kocaman kanatlýsý bile!”

“Sus yavrum. Duyan da kavga ediyoruz sanacak.”

“Neden attým! Niçin el salladým!”

“Saçmalama! Bir sen misin atan. Dedim ya martý onlar.”

“ Kýzma ,” dedi usulca , “ama anne,” yi de peþi sýra ekledi. Yüz bulsa kesinlikle bir þey diyecekti.

“ Yeter,” diye baðýrdý kadýn. Oðlunun bileðine sýmsýký yapýþýp sürüklercesine çekti. “ Gidiyoruz! Koca güvertede bir! ikimiz...”

“Ya martýlar?.. Yani martý... Þu... Þu son martý...”

“Haydi diyorum , acýktým. Daha üstümüzü deðiþtireceðiz.”

Ýsteksizce annesinin elini tutmuþtu. Uslu çocuk suskunluðu ancak merdivenlere dek sürdü. “Anne , martýlar erkek mi?” Yanaklarý kýzarmýþsa da çekingenlik bir kez yenilmiþti. “ Hani þu... Koca kanatlýsý...” Yutkundu ; “ Hani þu en son—”

“Týrabzana tutun! Adýmlarýna—”

“ Anne , ne olursun söyle .”

“Kimi erkek , kimi diþi. Öff , ne bileyim ben. Sallanma. Önüne bak!”

“Diþi , kadýn demek deðil mi?”

“Evet, diþi kadýn demek. Bunun kanatla da ilgisi yok. Düþeceksin!! ” Sesi yumuþadý, “Kadýn martý...”
Gülümsemeye çalýþtý ; “ Martý kadýn... Son martý...”






Ranzadan , “Anne,” diye atýldý.

“Dur!” diye baðýrdý. “Sarýlma öyle. Dudaklarýmý boyuyorum , görmüyor musun!”

“Gözlerin... Yanaklarýn...”

“Dürtme!.. Gemi yeterince sallýyor ; þu kirpiklere bak!” Aynayý uzattý , “Enseme tutsana.”

“Martýlara ben de üzüldüm ama aðlamýyorum.”
Gözleri aynadaydý. Saçlarýný iki eliyle arkada kavramýþtý. “Aðlayan kim!” dedi yapmacýk bir öfkeyle.

“ Görüyorum. Ýþte... Karþýdaki aynadan da görmüþtüm.”

“Az daha üstelese , ‘ Evet ,’ diyecekti , ‘aðlýyorum. Ama bil ki martýlara deðil. Kendime... Babana...’ Derin bir iç çekti . Diyecekti. Az daha üstelese diyecekti. ‘Dokuz yýl kanat çýrpabildim ona.’