Feza GÜRSEY

(Türk fizikçi. 1921istanbul-New Heaven, Connecticut, 1992) 1944’de Ýstanbul Üniversitesi Fen Fakültesini bitirdi.Londra’da Ýmperial College’da doktora yaptý. Ýstanbul Üniversitesi’nde (1951-1958), ABD Brookhaven National Labratory’de ve Princeton Üniversitesi’nde (1958-1961) çalýþtý. 1961’de ODTÜ’de profesör olarak göreve baþladý. Institude for advanced study’de (1963-1964), Yale Üniversitesinde (1965-1967)ders verdi. 1974’de Yale üniversitesi öðretim kadrosuna katýldý; ayný üniversitedeki Josian Willard Gibbbs adýna kurulmuþ olan kürsünün baþýna getirildi. (1977). 1968’de TÜBÝTAK, 1977’de Oppenheimer, 1981’de Newyork Akademisi’nin Morrison ödüllerini kazandý; 1979’da Einstein madalyasý1987’de de iki yýlda bir, Grup Kuramýna katkýda bulunan katkýda bulunan bilim adamlarýna verilmekte olan Wigner madalyasý’yla ödüllendirildi. 1960’lý yýllarda yunanca el anlamýndaki “kheir” sözcüðünden türetilen “kiral bakýþým” kuramýný ortaya koyarak uzay-zaman bakýþýmý çalýþmalarýnýn geniþletilmesine ön ayak olan Gürsey, 1964 yýlýnda Luigi Radicati ile birlikte nükleon ve düþük enerjili baryon çýnlamasýnýn SU(6) grubuyla gösterilmesi gerektiðini ileri sürdü. Gerek kiral bakýþýmýnýn, gerek SU(6) bakýþýmýnýn o günlerde açýklanamayan nedenleri, bugün parçacýk fiziðinin standart kuramý sayýlan “kuantum kromodinamiði” çerçevesinde belirlenebilmektedir. M Günaydýn ile birlikte yürüttüðü çalýþmalarý (1974-1976) sonucu, bileþik bir E6 grubunun içerdiði “oktonyon” cebirinin kromodinamikle (renk dinamiði) ilgisi bulunduðunu kanýtladý. Önemli yapýtý “Group Theorical Concepts and Methods in Elementary Particle Physics” dir.(1964)

Büyük Larousse
Cilt 19, Sayfa 4870