..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Sorularla dolu bir kitap... hiçbir zaman eksiksiz olamaz. -Robert Hamilton
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Alparslan Koca




13 Aralýk 2008
Ýstek - Gerçekleþme Ýliþkisi?  
Alparslan Koca
Beklentiler(istekler) ile gerçekleþenler arasýndaki iliþki-sýnýr nedir? Bunlarýn etkileri varsa eðer bunun açýlýmý tam olarak nedir?


:BFFD:
Beklentiler(istekler) ile gerçekleþenler arasýndaki iliþki-sýnýr nedir? Bunlarýn etkileri varsa eðer bunun açýlýmý tam olarak nedir? Bu bahsettiðimiz baþka noktalarda ne sonuçlar doðurur bilinmez ama hayat konusunda bilgi sahibi olma açýsýndan önemlidir. Ýnsan her zaman bir þeyleri ister. Bunlarý anlýk, kýsa vadeli, orta vadeli, uzun vadeli ve sonsuzluk olarak beþ bölüme ayýrmak mümkün.
Sahip olma isteði yani sadece insan tarafýndan düþünsel olarak yapýlan faaliyetin sonuca etki etmesi anlamsýz yada baðlantýsýz gibi görünse de aslýnda sonuç için gerçektende çok önemlidir. Fakat burada bahsedilen konu bir þey çok istediðinde gerçekleþir düþüncesi deðildir. Bunun tersi ne kadar istenirse o kadar ulaþýlmasý güçleþirde deðildir. Ýnsan hayatý boyunca sahip olduðu yada olmak istediði tüm þeyleri belli amaçlar için ister ve gerçekleþmesi durumda birer araç olarak kullanýr. Bu noktaya kadar itiraz olmasý söz konusu olmayabilir ancak buna insan iliþkileri de dahil dersek o zaman farklý düþüncelerde çýkabilir.
Sahip olunan þey zaten istenmez. Eðer bu elinden alýnýrsa da o zaman bu çok farklý bir durum ortaya koyar ki biz bununla ilgilenmeyeceðiz. Dünyada var olan her þeye sahip bir insan olsa o zaman bu insanýn isteyeceði hiçbir þey kalmayacak mýdýr sorusu bu noktada bize yardýmcý olabilir. Bu insan bunlarý ne için istemiþti? Sahip olduktan sonra artýk her þey çok basit birer varlýk olmayacak mý? Elbette öyle olacak. Peki o insan tüm bu þeylerin sahibi mi olacak? Elbette ölüm sahip olduðu þeylerden onu ayýracaktýr. Bu noktada bahsedilenler herhangi bir bilim dalýnda en üst seviyedeki biri olarakta algýlanýp anlaþýlmasý kolaylaþabilir.
Ýþte bahsedilen insanýn beklentisi olarak kalacak tek þey sonsuzluktur. Ama bu sonsuzluk isteði yalnýzca her þeye sahip olan bir insanda doðacak bir þey olmadýðý gibi tasarlanmýþ bir süreçte deðildir. Tüm insanlarýn sahip olduðu bir þeydir. Bu istek sayesinde insanlar toplu olarak yaþayabilirler. Ýnsan sosyal bir varlýktýr ve tüm sosyal kurallara uymayý saðlayacak þeyde iþte budur. Böyle bir isteðe sahip olmadýðýný söyleyen birinin kurallara riayet etmesinin sebebi ise yürürlükte olan sistemin bu olmasýdýr(ki böyle bir durumun olmasý söz konusu deðildir). Burada sosyal bir varlýk olarak yaþamak nasýl inkar edilmezse sonsuzluk isteðinin de bunun sebebi olmasý nedeniyle inkar edilmeyeceðinden bahsedilmektedir. Bu durum doðal olandýr. Kiþiye göre ceza almaktan kaçýnmak þeklinde deðiþimde gözlenebilir.
Sahip olunan tüm istekler birbirlerinin koþullarýný oluþturur ve diðerlerinin sýnýrlarýný belirler. Bu yukardan aþaðý doðru þeklinde geliþir. Sonsuzluk isteði uzun vadeli isteklerin sýnýrlarýný belirlerken, uzun vadeli isteklerde orta vadeli isteklerin sýnýrlarýný belirler ve anlýk isteklere kadar gider. Bu noktadan beklentilere geçiþ çokta zor olmayacaktýr. Sahip olunan beklentiler bir üst seviye tarafýndan çizilen sýnýrlardýr. Ancak gerçekleþmesi konusu daha ayrýntýlý bir konudur.
Beklentilerin sýnýrlarýnda oynama olmasý durumu iþte gerçekleþmesine etki etmesi konusuyla alakalýdýr. Ortada tüm insanlar için ortak olarak var olduðu bildiðimiz tek istek sonsuzluktur. Ve herkeste ayný olan bu istek bir sonraki aþamayý etkileyerek aþaðý doðru inerken nasýl oluyor da milyarlarca insanýn farklý farklý istekleri oluyor diye düþünmek söz konusudur. Ancak bu noktada insanlarýn aslýnda çokta farklý isteklere sahip olmadýðý tezi bize yardýmcý olabilir? Yani her insan kiþisel ihtiyaçlarýný karþýlamak ister. Bunun için var olan her þey onun aracýdýr ve yaþadýðý hayatta bunlarýn kullanýlmasý neticesiyle bir sonuca erer ancak sonsuzluk isteði göz önüne alýnýrsa eldeki verilere göre yapýlabilecek tek mantýklý ve tatmin edici sonuç; hayatýnda sonsuzluk için bir araç olmasý düþüncesidir. Tüm bu var olan amaç araç iliþkisine benzer bir durum istek-gerçekleþme durumu içinde geçerlidir. Gerçekleþen her ne ise-sonsuzluk dýþýnda- insan için araçtýr. Gerçekleþme durumu kendisi araç olursa o zaman bu döngünün devam edebilmesi için isteðin amaç olmasý söz konusudur. Amaç ise kendi sýnýr belirleyici olan bir üst seviye olmak zorundadýr çünkü sýnýrlarý belirleyen o seviyedir???

Burada bahsedilen bir þeyin elde edilmesi için yol göstermek deðildir. Anlatýlan konunun anlaþýlmasý süreç hakkýnda bilgi verirken kiþisel bir etkiye sahip deðildir. Ancak bu konuda daha derinlemesine analiz yapmak için baþka argümanlarada ihtiyacýmýz vardýr.

Evrende var olan hiç bir þeyde nötr pozisyon normal durum deðildir. iki kutup + ve - söz konusudur. Bu durum varlýðýn bir parçasý olan insan içinde aynýdýr. Bizim analizi yapmaya çalýþtýðýmýz + durumdur. Ancak bu çabanýn nasýl bir sonuca ulaþacaðý tam olarak bilinmemektedir. Kantýn " düþünmek yargýlamaktýr" sözü durum için iyi, yakýn bir ifadedir. Çünkü baþka bir durum söz konusu deðildir. Düþünce neticesinde varýlan yargýlar - yada + olmak zorundadýr. Bu durum yalnýz düþünceler için deðil hayatýn her anýnda geçerlidir. Burada seçime etki eden faktörlerde bunlardýr. Nötr pozisyon olmadýðý gibi tam uyum içinde + yada - pozisyonda söz konusu deðildir. Çeþitli noktalarda farklý pozisyonlarla bir çizelge çýkarmak mümkündür. Bu dna gibi insan hakkýnda bilgi veren bir tablo olacaktýr ve yine ayný þekilde hiç kimsenin ki bir baþkasýnýn ayný olmayacaktýr. Bu durumu biraz daha derinlemesine incelediðimizde - kutup id, + mükemmel benliktir. Bahsettiðimiz çizelge ise gerçek bulunuþluk seviyesidir. Karar vermeye bulunuþluk seviyesi etkilidir?(deðil o sadece bir liste) Ayný seviyede nötre yaklaþtýkça istenen her ne ise bunun gerçekleþme oraný düþerken, - yada + lar arttýðýnda gerçekleþme oraný yükselmektedir. Ancak kiþi bunun hakkýnda bir þey yapamaz. Çünkü bulunuþluk seviyesi de id gibi getirilen bir özelliktir. Týpký dna gibi sabit ve deðiþmezdir. Ýnsanýn yaþadýklarý buna etki etmediði gibi bu durum þeçimleri gerçekleþtirir. Süper ego benliðe etki eder ama seçimi yapan kimdir? Seçimi yapan bulunuþluk düzeyidir bu hem seçim yapan hem de sonuca etki eden bir þeydir. Ancak bunun bu durumda kabul edilebilir bir þey olmasý söz konusu deðildir. Onun için bulunuþluk düzeyini seçimlerin kayýtlý olduðu bir veri bankasý olarak alýp sonuca etki etme durumunun asli görevi olduðunu söylemek daha doru olacaktýr.(???) insan neye göre seçim yapar? Bunun sýnýrlarý nasýl belirlenir?

Burada bahsedilen sonuca etki eden noktalarýn analizidir. Daha öncede söylediðimiz gibi insan bu duruma etki edemez. Sadece durumu anlayabilir. Ancak bunun ilerisine geçemez. Bunun bilinip bilinememesinin nasýl bir yararý yada zararý olacaðý konusu ise þudur; bunun farkýnda olan kiþi bunu baþka noktalarda kendine çeviremese de düþünsel anlamda belki binlerce yýllýk birikim gerektiren bir þeye ulaþacaktýr. Bu durumda kavrayýþ seviyesinin yalnýzca bir kaç kiþi yerine tüm insanlarýn elde edebileceði bir þey olmasýdýr. Bu durumda insanlýðýn düþünsel manada sýçramasý söz konusudur ama daha öncede söylediðimiz paradoksal durumun bunun içinde doðru olup olmadýðý kesin deðil. Yani zaten seviyeye ulaþýlmadan elde edilemeyecek olan ve bununda kiþisel bulunuþluk düzeyiyle alakalý olmasý durumu tüm insanlar içinde ortak alýnabilecek bir bulunuþluk düzeyine benzer bir þeyin olup olmadýðý bunun dýþýnda yalnýzca seyirci kalarak kayýtý býraktýðýmýz yerden devam ettirmek gibi bir þey. Ne þekilde olursa olsun ortada sorular ve cevaplar vardýr.


Bu noktadan baþka fakat alakalý bir konuya geçip tekrar ayný konuya dönmek yararlý olacaktýr. Evrende bildiðimiz kadarýyla tam bir düzen söz konusudur. Gezegenler yýldýzlarýn, yýldýzlar karadeliklerin etrafýnda dönmekte ve olay ufkuna girdiðinde yutulmaktadýr. Elektronlar çekirdeðin etrafýnda dönüp durmaktadýr. Bizim salt akýl yürütme ile ulaþamadýðýmýz ve bilimsel bilgiler sayesinde vardýðýmýz yargýlar göstermektedir ki genelde evren özelde dünyada uyum söz konusudur.(insan bazý þeyleri anlamadýðý için kafasý karýþýr ve bu yüzden bu karmaþaya göre deðerlendir yapar ve emin olmadýðý noktada bunun bir karmaþa olduðundan bahsedebilir yada dine atýf yapar) Her insan doðar, yaþar ve ölür. Her yýldýz doðar, yaþar ve ölür. Bunu baþka örneklerle test edip ayný sonuca ulaþmak mümkündür. Buraya kadar her þey çok normal ancak bu süreçler kendi kendine mi iþlemektedir? Mesela evren ilk oluþtuðunda neden hemen geri çökmeyip milyonlarca yýl süren bir süreç sonunda yýldýzlar oluþtu? Bu durumdan evreninde doðup, yaþayýp öleceðini söylemek - bilimsel olarak ispat edilip edilmemesi bir tarafa- delilik olmaz. Aksine doðru bir tahmin olur. Evrenin yaþý ve insanlýðýn yaþý ortaya konulduðunda insanýn evren yok olana kadar varlýðýný sürdüremeyeceði açýktýr. Bunun elbette gerçekleþeceði aþikardýr ve bu bizim þuan için konumuz dýþýndadýr. Ýnsan yaþarken bu durumun ona etkisi nedir? Az öncede bahsettiðimiz uyum doðal olan süreçtir. Bu insan için söz konusu deðildir. Ýnsan buna ne kadar yaklaþýrsa o zaman sonuca o kadar olumsuz etkileri olur ki bu sürecin deðiþmediði daha önce söylemiþtik. Doðal durum akýp giden yani þu noktada nötr olarak nitelendirebileceðimiz bir þeydir. Ýnsan bunu yalnýzca izleyebilir sürece etki edemez çünkü süreç nötrün damar noktasýdýr, imkansýzdýr o noktada bir þey gerçekleþtirmek. Ondan ne kadar uzaklaþýrsa o zaman sonuçta o kadar yakýndýr. Ýnsan nötre yaklaþtýkça isteklerden kurtulur yada isteklerden kurtuldukça nötre yaklaþýr.(biraz daha açýklama. Yani nasýl kuruldu bu baðlantý isteklerle alakalý?) Ýstekler durum deðerlendirmesi yapmasý açýsýndan veri olarak alýnabilir. Bir insaný doðumundan itibaren gözlemleyip daha önce bahsettiðimiz cetveli oluþturduðumuzda onun hakkýnda gerçek bilgiye ulaþýrýz. Ama bunun bizim için bir anlamý yoktur.


Önceden beri bahsettiðimiz insanýn bulunuþluk düzeyini deðiþtiremeyeceði konusu durumun bilinmesiyle biraz daha farklý bir þeydir. Amaç gerçeðin bilgisin görüntüsünü çýkarmaktýr. Bunun sonuç bulup bulamayacaðýný bilmesekte yakýn bir þey çýkmasý durumunda bu durumu algýlayan insan hiç algýlamamýþ halinden farklý olacaktýr. Bu fark konusunda daha ilerde söyleyeceklerimiz olabilir.

Kuþlar?
Ýki tür kuþ vardýr biri özgür olanlar, diðerleri ise kafeste yaþayanlar. Özgür olanlar daha doðduklarý gün özgürdürler ve doðal ortamlarýnda yaþamlarýný devam ettirirler. Yiyecek bulurlar, yuva yaparlar, eþ bulurlar vs. ama bunlarda onlarýn kendi kendilerine kazandýklarý yetiler deðildirler, doðuþtan gelmiþtir? Kafes kuþlarý ise diðer benzerleri gibi deðildirler. Yiyecekleri kendilerine gelir, çok fazla uçmadýklarýndan bu yeteneklerini fazla geliþtirememiþlerdir vs. ancak o bu hayatý tam manasýyla kavrayamaz. Muhtemelen annesi ve babasý da bir kafes kuþuydu ve o doðuþtan mahkumdu kafese. Kendi varlýðý ile ilgili þeyleri düþünecek olsa belki uçup gitmeyi düþünürdü ki zaten bir kafes kuþunu serbest býrakýrsanýz ilk yapacaðý þeyde budur fakat muhtemelen salýndýðý yere geri dönecek eðer orayý bulamazsa da yine benzer bir yere gidecektir yada belki kafeslerin çok olduðu bir kuþçuya! Ama ne þekilde olursa olsun yaþamýný sürdüremeyecektir ve kafesindeki günleri özleyecek yada ölüp gidecektir. Hiçbir aklý baþýnda insan kafes kuþunu özgür býrakmaz çünkü öleceðini bilir. Ancak kuþ bunu bilmez salýndýðýnda uçup gider ve sonrada geri gelir. Kuþu salan muhtemelen bunun kendisi ve kuþla ilgili bir baðdan olduðunu düþünebilir ama bu insan için böyledir, kuþ içinse hayatta kalmak önemlidir.
Ýnsanda kafesteki kuþlar sýnýfýndadýr. Hep öðünüp bir ayrýcalýðý olduðunu söylediði düþünme yetisi kendinde çok olduðu için bu böyledir. Düþünce insaný özgürlükten mahrum etmiþtir aslýnda ama aslýna bakarsanýz buna deðer. Daha bu dünyaya geldiði gün özgürlüðünden mahrumdur. Belirli sýnýrlara hapis olmuþtur ve tüm hayatýný bu þekilde geçirir. Bu sýnýrlar nelerdir ve bunlarý aþmak mümkün yada doðru mudur? Ýþte iþin önemli kýsmý burasý zaten. Kuþ sýnýrlarý kýrdýðýnda yaptýðý þey tekrar bunlarýn içine girmek ise insan içinde durum bundan farksýz olur mu?

Doðum insan için bir referanstýr. Bunu kendisi belirlemez. Belki farkýnda bile olmadan dünyaya gelir. Belirli bir yaþa geldikten sonra olup bitenden haberdar olur. Belirli bir süre sonrada hayatý sona erer. Doðum kendi yaptýðý bir seçim olmadýðý gibi ölümde kendi seçimi deðildir. Biri baþlangýç iken biride bitiþtir. Nasýl doðum isteyerek yada istemeyerek referans ise ölümde öyledir yada en azýndan öyle olmalýdýr.(sonsuzluk isteði ile alakalý bir þeyler koymak mümkün)

Daha önce söylediðimiz karþý kutuplardan tekrar bahsedecek olursak; insanýn normal durumu + dýr. Ancak bu insanýn fiziksel ve ruhsal yönü ile alakalýdýr. Ýnsaný hapseden düþünme onun asýl özgürlüðüdür. Ýnsan bu noktada her þeyi yapabilir ama uygulama noktasýnda farklýlýk yaþayacaktýr. Bir þeyi düþünmek insan için bir anlam ifade etmez ama insan bu düþünceyi onaylarsa iþte o anda bu artý eksi durumu ile karþý karþýya gelir, eðer bu düþünüp onayladýðý þeyi uygulamak isterse o zaman daha da çok farkýna varýr…





(Not:Bu yazýyý muhtemelen 2006 yýlýnda yazdým ancak tarih atmadýðým için tam olarak bilemiyorum.Burada asýl bulunuþ sebebim düþünce notlarýmý yayýnlamak onlarýn ilki bu, ikincisi olur mu yada burada yayýnlarmýyým bilmiyorum.Aslýnda bahsedilenler yüz sayfada açýklanacak þeylerdir fakat bu çok büyük bir çaba gerektirdiði ve þuan bu güç bende olmadýðý için bu eski yazýmý yayýnlýyorum.Okuma açýsýndan problem olmayacaðýný düþünüyorum ama anlama noktasýnda ise sizden yardým bekliyorum.Yorumlarýnýzla kýsaca ne anladýðýnýzý söyleyerek bana yardýmcý olabilirsiniz.Þimdiden teþekkür ediyorum.

Bazý terimler baþkalarýndan alýnmadýr ancak yaklaþýk olarak anlamý karþýlamaktadýr.(süper ego, id vs.)

Bu yazý “Bulunuþluk Düzeyi” dediðim þeyin neyle alakalý olduðunu anlatmak için yazýlmýþ bir yazýdýr ve bulunuþluk düzeyi bana göre çok derin bir konudur. Burada okuduklarýnýz son halini almamýþ olmakla birlikte konunun ana düþüncesini içinde barýndýrmaktadýr. Konu hakkýnda bir tez deðil deðinidir sadece…)



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Kaosun Yöntemi ve Tek Mutlak Yol

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Umuda Yolculuk [Öykü]
Bin Yýl Sonra Geri Dönüþ [Öykü]
Ýki Dünya... [Öykü]
Yalnýz Adamýn Ýnsanlýða Ültimatomu [Öykü]
Bir Sahne Vardý Aklýnda [Deneme]
Suça Övgü [Deneme]
Bireyin Parçasý: Toplum? [Eleþtiri]


Alparslan Koca kimdir?

Ankaranýn taþ sokaklarýnda düþe kalka büyümeye çalýþan, dizlerinin kanata kanata acýya alýþan, mululuðu ankaranýn sýcak yazlarýnda bir serin esinti olarak gören, dünyanýn en sýradan insaný.

Etkilendiði Yazarlar:
hiçkimse


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Alparslan Koca, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.