1996’nýn baharýydý.Hudutlarýn ötesinde, sularýn mahzun aktýðý yerlerden, imparatorluk bakiyesi topraklardan birindeydim. Daha önce Kerkük adýný duymuþtum. Altýn Köprü katliamý ve Diktatör Irak yönetimi tarafýndan idam edilen Türkmenler nedeniyle. (Burada þehitlerimize Allah’tan rahmet diliyorum) Fakat Erbil’ in bir Türkmen þehri olduðunu buraya geldikten sonra öðrendim.
Bir gün, her sabah iþe giderken önünden geçtiðim Erbil Kalesini gezmeye niyetlendim.Bana gönüllü rehberlik eden Türkmen meslektaþýmla kaleye çýktýk.Kale içinde restarasyon çalýþmalarý vardý.Bu çalýþmanýn PUK( Celal Talabani’ nin partisi) tarafýndan yapýldýðýný öðrenince yüreðim cýz etti.Þüphesiz olumlu bir giriþimdi.Ama bunun Türkiye tarafýndan yapýlmasý gerekirdi diye düþünüyorum.Biz hayýrsýz evlat misali her yere kaynak
buluruz da böyle hayýrlý iþlerde kaynak sýkýntýsý yaþarýz nedense...
Kale içi metruk evlerle doluydu.Evler içinde yaþayanlarýn sosyal konumlarýna uygun inþa edilmiþti.(Kullaným alaný yönünden) Ama mimarîleri ortaktý.Ýlk göze batan iki konaðý sorduðumda;birinin Reþit aðaya, diðerinin de Ali Paþaya(Prof. Ýhsan Doðramacýnýn dedesi) ait olduðunu söylediler.Evlerin havalandýrmasý muhteþemdi.Sur kenarýndaki evlerin pencereleri ve havalandýrma tertibatý da insana dudak ýsýrtýyordu.Erbil ovasý sýcaktan bunalýrken bu evler doðal klima ile serinletiliyordu.Elektiriðin , klimanýn olmadýðý dönemde
Ýnsan zekâsý sýcak problemine çözümü böyle bulmuþtu.Konaklarýn önündeki divanhaneler
ve havuzlar dikkat çeken diðer unsurlardý.Türk mimarisinin hususiyetlerini taþýyan yapýlar,
yazýlýp da okunmayan birer tarih kitabýydý sanki. Ýçinde dal boylu kýzlarýn, gelinlerin salýndýðý;gün görmüþ, umur görmüþ yaþlýlarýn, gençlere yol yordam öðrettiði bu evler, kahýrlarýndan lâl olmuþ da için için bahtýna aðlýyor gibiydi.
Havuz baþlarýnda yapýlan sohbetlerin, müþaverelerin, evlerde söylenen hoyratlarýn, türkülerin, yakýlan aðýtlarýn ezgisi, ahengi duvarlara sinmiþ duyabilenlere bir þeyler anlatýyordu.Duyamayanlara zaten söyleyecekleri bir þey yoktu.O haneler ki viran olmuþ,baykuþlar yuva kurmuþ saçaklarýna. Hanede, kadim hane sahiplerini duayla anacak hiç kimse kalmamýþtý. “Vardým ki yurdundan ayað çekilmiþ,
Yavru gitmiþ ýssýz kalmýþ otaðý.” Diyen þair boþuna söylememiþti bu sözleri.Geziyi bitirip þehre döneceðimizde, o güzelliklerin duvarlara sinmiþ ahengi kulaklarýmda çýnladý.Havuz baþlarýnda içilen kahvelerin buruk tadý damaðýmý ve dimaðýmý bir hoþ etti.Hüznümü yüreðime gömdüm.Burada yaþamýþ ve terki dünya eylemiþ insanlara fatiha okuyup ayrýldým oradan.Yüce ecdadýn cüce torunu olmanýn hicranýyla sessizce süzüldüm kalabalýklarýn arasýna...