Ýnanmak mý? Bilmek mi?

Tanrý’ya inanýyor musunuz yoksa Tanrý’yý biliyor musunuz?

Ben küçüklüðümden beri inançlý bir insan oldum. Hiçbir dini baský ya da müdahalelere maruz kalmadan “içsel” olarak Tanrý’ya inandýðýmý hissettim. Bundan kuþku duymadýðým gibi inancýmý destekleyecek kanýtlara da ihtiyacým olmadý. Evrenin mucizevi düzenine bakmak, bunu göremeyen için insan bedeninin kusursuzluðunu fark etmek, bunu da anlamayan için bir sineði bile incelemek Tanrý’nýn þüpheye yer býrakmayan varlýðýna kanýt olduðunu düþünürüm. Ama “Tanrý” kelimesinden hoþnut olmayan çok insan tanýdým. Onlara hak vermiyor deðilim. Tanrý kelimesi dini alet edinen kimse ve kurumlarca belki bazýlarý için uzaklaþtýrýcý bir kavram haline gelmiþ olabilir. Adýna ne dersek diyelim Tanrý, Kaynak, Rab, ya da Enerji, ya da her ne ise “O” var, “O” bir ve ben “Bir olan O’ nun” bir parçasýyým. Ama inanmak yeterli mi? Kutsal kitapta ya da bilim kitaplarýnda bile olsa sýrf bir yerde okudum diye, ya da güvendiðim biri söyledi diye öyle düþünür olmak kabul edilebilir bir þey mi? Ya yarýn öbür gün bir baþka yerde bir baþka þey okur ve inanmak istersem ne olacak? Ýnanç, ne kadar saðlam olabilir? Tanrý, bizden inanmamýzý mý ister?

Benim için hayatta güven duyulmak önemlidir. Ailemin ya da arkadaþlarýmýn bana güvenmesini isterim. Ama “bana güvenebilirsiniz” demem yeterli olmaz. Onlara bunu kanýtlamam gerekir ki bana güvenebileceklerine inanmak yerine bunu gerçekten bilsinler. Dolayýsýyla onlarla bir deneyim yaþamam, onlara bunu yaþatýp göstermem gerekir ki bu deneyimle onlar benim güvenilebilir olduðumu görsünler, bilsinler, sadece inanmasýnlar. Týpký bunda olduðu gibi inancý, deneyime dönüþtürmek gerekiyor.

Ýnanmak, bir þeye herhangi bir nedenle düþünsel olarak onay vermektir. Ancak bu inanç, inanmanýza sebebiyet veren daha kuvvetli bir baþka etkenle deðiþime uðrayabilir. Dün inandýðýnýz þeye, bugün inanmayabilirsiniz. Ýnancýnýz en ufak bir rüzgarda saða sola sallanmaya baþlar. En sonunda yýkýlýr gider. Oysaki bilirseniz, bunu deneyimlemiþsiniz demektir. Baþta inanç olarak baþladýðýnýz þeyi deneyimlerseniz, bunu bilgiye dönüþtürebilirsiniz. Bilgi ise en saðlam kaledir.

Düþünceyi sözcüklerle ifade etmek, onu sýnýrlamaktýr. Bazý þeyleri açýklamaya çalýþmak kendini sýnýrlamak anlamýna gelir. Oysaki sadece bilme noktasýna geldiðinizde sözcüklere gerek kalmaz, deneyiminiz bilgiye dönüþür. Peki her þeyi nasýl daha iyi anlama ve bilme noktasýna gelebiliriz? Aslýnda nasýl düþündüðümüz ve nasýl konuþtuðumuz ne kadar bilmemize izin verdiðimizi belirler. “Daha fazla bilmeyi umuyorum” dememeli insan, “biliyorum” demeli. Bilmediðimizi söyleyerek ya da bize gelen bilgiden þüphe ederek yaratýcýlýðýmýzý ve yaþamýmýzý sýnýrlamýþ oluruz. Bilmiyorum dersek asla bilemeyiz. Yapamam dersek asla yapamayýz. Çünkü konuþtuklarýmýz aslýnda düþündüklerimizdir ve düþünceler realitemizi belirler, yaþamýmýzý oluþturur.

Bilmek, inanmak gibi deðildir. Ýnanmak varsayýma dayanýr, bilmek ise mutlaktýr. Bir þeye inanarak onu oldurtamayýz ama bilerek onu oldurtabiliriz. Bilmek onu kesinleþtirerek mutlak kýlar ve bu da bilinen þeyi tezahür ettirir. Ýdrak edilen bilgi bir deneyim olarak tezahür etmesiyle bize o konuda anlayýþ kazandýrýr.

Kuþkuya, tereddüte yer býrakmadan mutlak þekilde bilebilmek için sadece “biliyorum” diyebilmek yeterli. “Biliyorum” dediðimiz an bu kesin düþünce varlýðýmýzca hissedilir, bu da o biliþin gerçekleþmesini saðlar. Ýdrak o anda olmayabilir, ama onu bir deneyimle idrak etmemizi ve bilgelik kazanmamýzý saðlayacak olan biliþ kapýsý sonuna kadar açýlacaktýr. Bilmek, belkilerden, varsayýmlardan, þüphelerden, inanmaktan dahasý bilmemekten daha iyidir. Korkular da bilmemekten kaynaklanýr. Kimsenin bizi esir etmesine ya da korkutmasýna izin vermeden daima daha iyi bir yolun bulunacaðýný bilerek yaþamda yol alabilmeliyiz. Sýnýrlý düþünmekten ve sýnýrlý inançlardan kurtulup kaynaðý ne olursa olsun gerçeðe ve bilmeye açýk olmalýyýz.
Gerçek bilgelik neyin doðru olduðunu ruhunda hissederek bilmektir. Gerçeði bulmak isteyen kiþinin düþüncedeki sýnýrlarýný kaldýrmasý yeterlidir. Çünkü gerçek her yerde, her þeyde, her insanda ve her anda vardýr. Bunu bilmeyen Tanrý’yý da bilemez. Çünkü Tanrý var olan her þeydir. Tanrý’yý tümüyle bilmek, her düþünceyi tümüyle hissetmektir.

Ben inanmak yerine bilmeyi seçiyorum. Ýnancýn büyük bir tuzak olduðunu düþünüyorum. Bu yüzden kendime yol olarak “bilgi yolunu” seçtim. Zamanýnda inandýðým þeyleri þimdi “bilmeye” çalýþýyorum. Ben, Tanrý’ya inanmýyorum. Ben Tanrý’yý biliyorum. Peki bunu nasýl biliyorsun, bizi ikna et derseniz bunu yapamam. Çünkü bizi bilgiye götüren her deneyim, kiþiseldir. Benim deneyimim, baþkasýný baðlamaz. Dolayýsýyla herkes kendi deneyimini kendi yaþamalý, inancýný bilgiye dönüþtürmelidir. Bu yüzden ben BÝL’meyi seçiyorum. Bilmek için, deneyimlemeliyim, deneyim için hayatýn içinde olmalýyým, yaþamý gözlemeliyim, sormalýyým, anlamaya çalýþmalýyým. En önemlisi OL ‘malýyým. Teolojide Tanrý’nýn insaný neden yarattýðý sorusuna cevap: Bilinmek istemesi olarak verilmiþ. Ýlginç deðil mi?


Ben bugün ÝNANMAK yerine BÝLmeyi seçiyorum. Beynimin tümü bir anda açýlmayabilir ama her bir düþüncemle ve her bir deneyimimle biliþin kapýsýnýn bana yavaþ yavaþ açýlacaðýný ve böylece her bir düþüncemin içimde saðlamlaþacaðýný biliyorum. Kendime ihtiyacým olan bilgiye ulaþmak için yaþamýn içinde ol’maya izin veriyorum. Var olan her þeye gören gözle bakmaya, zahiriden çok batini olaný yani görünenin ardýndaki görünmeyeni düþünmeye ve yaþamda bilinçli bir þekilde var olmaya karar veriyorum.