Bir hafta sonu tatilinden ne beklersiniz? Cevaplarýnýzýn arasýnda gezmek, görmek, eðlenmek, keþfetmek, küçük bir cip safari, zeytine, zeytinyaðýna, balýða doymak, biraz çýlgýnlýk, biraz romantizm, biraz sükunet, her þeyden sonra da huzur içinde ve dinlenmiþ olarak eve dönmek varsa çantanýzý hazýrlayýn, size güzel bir tavsiyem olacak.
Ben rehber olduðum için büyük bir lükse sahibim. Herkes çalýþýrken tatile gidebilmek, herkes tatile giderken çalýþmak ya da evde oturmak. Ama sevgilimin böyle bir lüksü yok. Bu durumda beraber bir kaçamak yapmak için hafta sonunu seçmek durumundayýz anlayacaðýnýz. Benim de boþ bir hafta sonum olma þansý pek yüksek deðil. Neyse, yarattýk böyle bir fýrsat ve herhalde hiç unutamayacaðýmýz bir hafta sonu kaçamaðý yaptýk.
Bizim gibi Istanbul’da yaþýyorsanýz Cuma akþamüstü yola çýkmanýz gerek, biz de öyle yaptýk ve Tekirdað üzerinden Çanakkale’ye gelip oradan Assos’a geldik. Assos pek çok kiþi tarafýndan bilinir ve sevilir. Bizim tercihimiz mevsim sebebiyle Assos’un içinde bir oteldi. Assos civarýnda ve Kadýrga Koyu’nda da kalabilecek oteller var ama illa ki Assos içi olsun diyorsanýz, hepsini tavsiye ederim. Biz Nazlýhan oteli seçtik. Balkonlu odamýzdan dolunayda denizi ve Assos’un limanýný seyretmek son derece romantik oldu. Sonra gece henüz baþladý deyip elimize þarap þiþemizi alýp biraz yürüdük. Gece, deniz, dolunay, þarap ve aþk... Bunun tadý inanýn en güzel Kuzey Ege’de çýkýyor.
Sabahýn ilk ýþýklarýyla uyanan çýlgýn sevgilim ‘kalk bakalým, buraya uyumaya gelmedik’ dedi. Kendisi bilmiyor ama ben içimden, ‘nasýl olsa defalarca mesleðim icabý bu kýyýlardan ve Assos’tan günün doðuþunu seyrettim, kendisi seyretsin ben uyuklayayým’ diye geçirdim, ama sonra aklým baþýma geldi ve ‘ben buraya tek baþýma gelmedim, sevgilimle geldim, salak mýyým’ dedim, hemen yataktan fýrlayýp balkona çýktým. Hava henüz serindi ama güzel bir gün olacaðý belliydi. Karþýmýzda Ege tüm ihtiþamýyla duruyordu. Bir de Lesbos adasý, yani Midilli. Anadolu, yani güneþin doðduðu yer olan Anadolu, Midilli’ye o anda gene muhteþem bir gün doðuþu yaþatýyordu. Biraz kýskandým, benim arkamdan doðan güneþ onlarýn gözüne gözüne yükseliyordu. Hemen kýskanmayý kestim, onlar kýskansýndý. Ne de olsa inanýlamayacak bir güzelliðe bakýyorlardý ve akþam güneþ benim gözüme baka baka batacaktý. Akþam güneþi güzele gelir derler, caným memleketim benim!
Otelde sýký bir kahvaltý edip yola koyulduk. Sevgilim cipin direksiyonuna geçti, ben de camý açýp dýþarý sarkarak, baðýra çaðýra tabiatý, hayvanlarý, aðaçlarý, çiçekleri, denizi ve her ne gördümse hepsini selamladým. Birbirimize söz verdik, bugün akþama kadar sadece eðlenecektik. Ýþ ve baþka herhangi bir konu, hele hele canýmýzý sýkacak bir konu asla konuþulmayacaktý. Canýma minnet! Sahil yolundan Küçükkuyu’ya doðru gittik. Kadýrga Koyu üzerinden Küçükkuyu sapaðýna varýnca, yani ana caddeye gelince sola (Çanakkale yönüne) döndük. Daða týrmanmaya baþladýk ve seyirlik denen yerde Karayollarý Turistik Dinlenme Parký’nda durduk. Orada meyveciler ve kahveler vardýr. Ümit’in Yeri’nde çay içtik ve öðle yemeðimizi burada yeme kararý aldýk. Manzara ve mönü nedeniyle.
Küçükkuyu’ya döndük ve Adatepe Zeytinyaðý fabrikasýný gezdik. Kuzey Ege’den geçen turlarýmda mutlaka burada dururum ve turistlerimin en çok hoþlarýna giden ziyaretlerden biri olur her seferinde. Siz de sakýn atlamayýn. Artýk bir dünya markasý olan Adatepe Zeytinyaðý’ný hem tadabilir hem de alabilirsiniz. Müzeyi de gezin, M.Ö. 4000’de zeytinyaðýnýn Kuzey Ege’de ilk defa ehlileþtirilmesiyle baþlayan serüvenini öðrenin. Kuzey Ege zeytinyaðýnýn kalesi, ana vataný, merkezi. Burada her an, her yerde tadýný çýkartýn zeytin ve zeytinyaðýnýn. Alýþveriþ yaptýk. Artýk Adatepe zeytinyaðlarýný büyük Migroslarda da bulmanýz mümkün.
Küçükkuyu’dan gazetelerimizi alýp limana gittik. Biraz yürüyüp limandaki çay evinde gazetelerimizi okuyup çay içtik.
Sevgilim de benim gibi tatilde ve yolculukta yerinde duramayan ve her þeyi görmek, her þeyi yapmak isteyenlerden. Cipe atlayýp Adatepe’ye çýktýk. Küçükkuyu’dan Altýnoluk yönüne döndüðünüzde bir köprüden geçiyorsunuz, solda bir yol vardýr, Zeus Altar’ýna gider. Efsaneye göre Zeus Troia savaþlarýný Kazdaðlarý’ndan yani Ýda daðýndan seyreder. Ýþte o daðlara doðru sapýn, Adatepe tabelasýný da göreceksiniz. Birkaç dakika içinde bu güzel köydesiniz. Bu köy yörenin özel ve güzel köylerinden. Meþhur ‘Taþ Mektep’ bu köydedir. Biraz gezin, dolaþýn. Hoþ detaylar takýlacak gözünüze. Biz de öyle yaptýk.
Bu yolculukta sevgilimin çok iyi bir konu mankeni olduðunu gördüm. Her yerde hiç býkmadan usanmadan poz verdi bana. Ben olsam bu kadar sabýrlý olamazdým. Ama bu arada kendisinin de bayaðý baþarýlý bir fotoðrafçý olduðunu öðrendim. Bu tarafýný bilmiyordum. Yanýnýza bol film alýn, dijital çekiyorsanýz kapasitesi büyük disket götürün, epeyce fotoðraf çekeceksiniz emin olun. Adatepe gezimizi ‘Dutdibi’ cafe restoranda çay içerek bitirdik ve seyirliðe doðru yola çýktýk.
Seyirlik’te Ümit’in Yeri’nde Ümit’in hazýrladýðý müthiþ öðle yemeðimizi yedik o güzel manzarayý seyrederek. Mönüde sahanda zeytinyaðlý yumurta, köy ekmeði, domates, kekikli zeytin, baharatlý zeytinyaðý, zeytinyaðýnda peynir ve çay vardý. Daha ne olsun? Mutlu mesut ve karnýmýz tok, gezmeye devam etmeden bir de tuvalet molasý verelim dedik. Seyirlikteki tuvaletler eskiden rezalet vaziyetteydi. Girince gözlerime inanamadým. Hepsinin tek tek fotoðraflarýný çektim. Mehmet Kozak iþletiyor tuvaletleri ve inanýlmaz derecede deðiþmiþler, tanýmak mümkün deðil. Anlatmakla olacak gibi deðil, görmek lazým. Aklýnýza gelecek ve gelmeyecek her türlü oyuncak ve aksesuarla süslemiþ tuvaletleri Mehmet. Tuvalet kaðýdý, sabun eksik deðil. Lavabolarýn içinde yapma çiçekler var, ellerinizi yýkarken sular bunlarýn üzerinden akýyor. Hele hele sese duyarlý oyuncaklar evlere þenlik, görmeniz lazým. Sevgilim çok eðlendi onlarla.
Küçükkuyu’da bazý köyler var görmeye deðer. Çok sevdiðim bir arkadaþým olan Aydan’ýn da bu köylerden biri olan Küçükçetmi’de bir evi var. Uzun zamandýr gidemiyor, köye gidip bir bakmamýzý istedi evi yerinde duruyor mu diye. Köy yanlýþ bilmiyorsam 17 hane. Minik ve güzel bir yer. Gittik, Aydan’ýn evine baktýk. Yerinde duruyor. Hatta babasýný da gördük ve onun evinde kahve içip sohbet ettik.
Assos ören yerini de gezmeye karar verip yola koyulduk tekrar. “Assos ünlü Anadolu’lu coðrafyacý Strabon’a göre M.Ö. 2. bin yýlda Lelegler tarafýndan kuruluyor. Midilli adasýnýn Methymna kentinden göçler oluyor. M.Ö. 560’da Lydialýlar kenti ele geçirdiklerinde Assos Edremit Körfezi’nin güçlü ve önemli kentlerinden biridir. M.Ö. 546’da Persler Ege Bölgesini ele geçirdiklerinde Assos da Pers Satraplýðý sýnýrlarý içinde kaldý. M.Ö. 387’de bir banker olan Eubolos Pers yanlýsý bir yönetici olarak kentin idaresini ele aldý ve hizmetkarý Hermeias tarafýndan öldürülünceye kadar yönetimi elinde tuttu. Hermeias okul arkadaþý ünlü filozof Aristoteles’i Assos’a davet etti ve sarayýnda misafir etti. Onu kuzeni Pythias ile evlendirdi. Assos’da 3 yýl kalan Aristoteles Gymnasion’da dersler vermiþtir.
Büyük Ýskender’in Persleri Anadolu’dan çýkarýþýndan sonra Assos çok geliþti. Kent imar edildi. Kent M.Ö. 241’de Bergama krallýðýnýn egemenliði altýna girmiþ, daha sonra da asýl geliþmesine Roma Ýmparatorluðu döneminde eriþmiþtir.
Assos Hýristiyanlýðýn resmi din olarak kabul ediliþinden sonra Batý Anadolu’da yeni dini ilk kabul eden kentlerden biridir. Aziz Paulus Anadolu’dan Midilli’ye giderken Aleksandria Troas’tan Assos’a kadar karadan yaya olarak gelmiþ, burada Aziz Lukas ile buluþup gemiyle karþýki adaya geçmiþtir.
Ünlü Ýznik Konsili toplantýsýnda Assos Piskoposu Maximus’tan övgü ile bahsedilmiþtir.
Latinlerin Anadolu’ya saldýrýlarýnýn yýkýmýndan Assos da nasibini almýþ ve kent büyük ölçüde terk edilerek bir köy durumuna düþmüþtür. I. Osman’ýn Limni zaferinden sonra 1288’de bölge sürekli olarak Osmanlý topraðý haline gelmiþtir.
Assos’da ilk bilimsel kazýlar 1881-1884 yýllarý arasýnda iki Amerikalý araþtýrmacý, Bacon ve Clark tarafýndan yapýlmýþtýr. 1981’den bu yana Kültür Bakanlýðý adýna Prof. Dr. Ümit Serdaroðlu baþkanlýðýndaki heyet tarafýndan kazý ve restorasyon çalýþmalarý sürdürülmektedir.”
Siz Assos’ta en azýndan restorasyonu devam eden tiyatroyu ve mutlaka Athena tapýnaðýný ziyaret edin. Manzaralarýn belki de en güzeli orada. Zevkini çýkarýn.
Biz güneþi tapýnakta batýrmak istemedik. Yeþilyurt köyünde, yani eski adýyla Büyükçetmi’de Manici Kasrý’nda bir içki içerek batýrmak istedik. Otele dönüp hazýrlandýk ve yola çýktýk. Bu sefer sevgilim gece geldiðimiz için göremedi diye anayola yönelip oradan gittik Yeþilyurt köyüne. Bu köy, Seyirlik yerini Küçükkuyu’ya doðru geçtikten hemen sonra solda.
Yeþilyurt köyünü mutlaka görün. Kýþýn kalmak için, þömine muhabbetini sevenler için ideal. Sevgilinizle veya sevdiklerinizle kalýnabilecek en lüksünden en basitine her türlü yer mevcut. Ben Manici Kasrý’na hayranýmdýr. Özellikle de gurme mutfaðýna, ama sevgilim salaþ bir balýkçýda balýk yemeði teklif edince Manici Kasrý’nda bir içki içmekle yetindim. Salaþ balýkçý fikri bana daha cazip göründü. Güneþi batýrdýk, manzarayý seyrettik ve beyaz þarabýmýzý içip yola koyulduk.
Tekrar Küçükkuyu sapaðýndan sahil yoluna vurup kýyýdaki birkaç salaþ balýkçýdan hangisine gideceðimize epey zorlanarak karar verdik. Ýrfan’ýn Yeri’nde bizden baþka kimse yoktu bütün gece. Salatamýz, mezelerimiz, harika balýklarýmýz ve rakýmýzla mum ýþýðýnda müthiþ romantik bir yemek yedik. Gecenin en güzel aný sevgilimin mum ýþýðýnda bana evlenme teklif ettiði andý. Bu adam çýlgýn! Evlenme teklif etmek için Assos’ta bir salaþ balýkçýyý seçiyor ve ‘yarýn burada kalmayalým, gel bunu Cunda’da kutlayalým, sen orayý çok seviyorsun’ diyor. Bu adam ya beni çok iyi tanýyor ya da benim ruh ikizim. Uçuyorum.
Aklýnýzda böyle bir fikir varsa, yani sevgilinize evlenme teklif edecekseniz ya da aþkýnýzý ilan edecekseniz çok uygun bir yer Assos. Hayýr demek zor biraz.
Benim cevabým ne mi oldu? ‘Evet’ tabii ki. Ne olabilirdi ki baþka?
Bugünlük bu kadar. Gezinin devamý bir sonraki bölümde... Bir yere ayrýlmayýn... Çünkü gerisi de en az birinci bölümü kadar enteresan ve güzel.