Çekilebilir bir hayat için ne gerekiyor?
Geçtiðimiz haftalara ait bir haberde oldukça dikkat çekici bir belirleme ile karþýlaþtým. Haber þöyle idi:Hollanda'da Alkol Kullanma Yaþý 10'a Düþtü...
Peki, bu haberden sonra ne oldu? Büyük ihtimalle birçok kiþi okuyup çoktan unuttu bile.

Zehirlenme sebebiyle hastaneye kaldýrýlan bu yaþ çocuklarýnýn araþtýrmalara göre yaklaþýk dörtte üçünün içki kullanmayý anne ya da babalarýndan öðrendikleri belirtilmiþ.

"Çocuklarýmýz ve alkol" adlý kitabýnýn tanýtým toplantýsýnda yapýlan bir konuþmayý konu alan bu haberde ailelerin sorumluluðu olduðu belirtilse de, kütüphaneler dolusu kitap yazýlsa da, birileri suçlansa da asýl çözüm nasýl bulunabilir konusunda köklü bir çalýþmanýn yapýlmadýðý da açýkça görülmektedir. Hollanda hükümetinin alkol satýn alma yaþýný 16’dan 18’e çýkarmasý sorunu çözecek midir? Bu ülkede umuma açýk yerlerde içki kullanmak yasak olup küçük yaþtaki çocuklara alkol satan yerlerde ruhsat iptaline varan cezalar da verilebilmektedir.

ABD'de daha önceleri alkol kullaným yaþý eyaletten eyalete deðiþirken þimdi ülke genelinde 21 yaþ uygulamasý geçerli.

Ya diðer ülkelerde sýnýr nedir? Birlikte görelim:
Fransa: Gençlere dair organizasyonlarda sponsorluk yasaðý var. Televizyon ve billboardlarda alkol reklamý yasak.Ýçki satýþý yaþý hafif içkiler için 16, diðerleri için 18.

Ýsveç: Burada da alkol reklamý yasak ancak light bira yada sýnýf 1 kategorisindeki içkilerin reklamý yapýlabiliyor.Ýçki satma yaþý iþte 18.

Danimarka: 2003 yýlýndan itibaren televizyon ve radyoda içki reklamý yapýlabiliyor.Spor müsabakalarýnda reklamlarý yasak.Dükkanlarda 16 yaþa kadar satýlabiliyor.

Ýrlanda: Yasak konusunda Türkiye ile benzer bir durumda. Ancak büyük gözetimi dâhilinde içki içmek için bir alt sýnýr aranmýyor.

Belçika : Çocuklara yönelik etkinliklerde sponsorluk yasak. Gençleri hedef alan reklamlara da dikkat ediliyor. Bar vb.yerlerde 16 yaþ sýnýrý bulunuyor. Bira ve þarap gibi içkilerdeyse herhangi bir sýnýrlama yok.

Yunanistan: Spor organizasyonlarý haricinde birçok yerde sponsor olarak kullanýlabiliyor. Benzin istasyonlarýnda, büfelerde, bakkallarda hatta hastane kantinlerinde bile içki satýþýna rastlamak mümkün.

Malezya: Televizyon ve radyolarda alkol reklamlarý yasak. Malayca olmayan gazete ve dergilerde içki reklamý yapýlabiliyor. Alt sýnýr ise 18.

Dubai: Ýçki kullanýmý için alkol lisansý gerekiyor ve bu lisans müslümanlara verilmiyor. Ýçki satýþý ancak büyük oteller ve gece klüplerinin bünyesinde yapýlabiliyor. Ramazan'da özel uygulamalar devreye giriyor.21 yaþýndan küçüklere ise içki satýlmýyor.

Sorun sadece alkol müdür? Ya fuhuþ, ya uyuþturucu, ya daha fazlasý... þiddet, terör?
Peki, bizde durum nedir? Türkiye’de 2011 yýlý baþlangýcýnda, içki satýþ ve tüketimine getirilen kýsýtlamalar o günlerde çok ses getirmiþti. TAPDK (Tütün ve Alkol Piyasasý Düzenleme Kurumu) ( 07/01/2011 tarihli ve 27808 sayýlý Tesmi Gazete’ye göre) Tütün mamulleri ve alkollü içkilerin satýlýna ve sunumuna iliþkin usul ve esaslar hakkýnda yönetmeliðe göre 2. bölüm madde 24’de alkollü içki reklamlarý ile ilgili kýsýmlarda Çocuklarý ve gençleri hedef alan yerlerde bazý kýsýtlama ve yasaklara yer verilmiþtir.

Baþlangýçtaki tanýmlar kýsmýnda madde 4’de Genç: Onbeþ ile yirmidört yaþ arasý dönem içinde bulunan kiþi olarak açýkça tanýmlanmýþ.
Yine 2. bölümde madde 6 aynen þu ifadelere yer vermektedir: Ýþyerinde; onsekiz yaþýný doldurmamýþ kiþilere tütün mamulleri ve alkollü içkiler satýlamaz veya sunum suretiyle tüketimlerine arz edilemez. Yaþ konusunda tereddüde düþülmesi halinde satýcý, talepte bulunan tüketiciden kimlik belgesi istemek suretiyle, onsekiz yaþýndan büyük olduðu bilgisine ulaþarak satýþý veya sunumu gerçekleþtirir.

Bu düzenleme sonrasý, yukarýdaki açýk ifadeye raðmen, deðiþik kesimlerde seslerin yükselmesine ve çoðu zamanki gibi tam olarak bilgi sahibi olmadan, kulaktan dolma bilgilerle konuþup eleþtirmeyi kendine hak gören toplumun farklý kesimlerinden kiþiler 24 yaþa takýlý kalmýþtý.
Sýnýrlamalarý siyasi olarak yorumlayanlar da çoðunlukta idi.

Birçok evde ortaöðretim hatta ilköðretim düzeyinde çocuklarýn mahalle bakkalýna gönderilerek bira ile baþlayan içki veya sigara satýn almaya gönderdiðini hepiniz görmüþsünüzdür. Diyelim ki gönderilmedi, evde içki sofrasýnýn kurulduðunu, mezeler hazýrlandýðýný, daðýnýk bir masa baþýnda sigara dumanýnýn aðýrlaþtýrdýðý atmosferde çakýrkeyif sohbetler yapýldýðýna tanýk olmuþtur evin çocuklarý, gençleri. Büyük olmanýn böyle bir þey olduðu fikri uyanmýþtýr belki de...

Peki, ne yapýlabilir? Kiþisel özgürlükler kýsýtlanmalý mý? Anne, baba ve yakýnlar içki sigara kullanmamalý mý? Ya da her þeyin dozunda yapýlabileceði fikri mi verilmeli yetiþtirilen evlatlara? Aile içi ve okul eðitimi sorunlarý çözer mi? Satýþ yasaðý önleyici olur mu yoksa yasaklar daha mý çekici kýlar? Belki de akademik düzeydeki araþtýrmalar, tartýþmalar ve çýkan kararlar topluma olumlu olarak dönebilir. Bunun arayýþýnda olunmalý.

10 yaþýnda alkol alan, komaya giren, 12 sinde cinselliði yaþamaya baþlayan, 13-14 ünde doðuran bir dejenere yeni nesil çýkýyor ortaya... Türk toplumu da büyük bir hýzla takipte bu dejenerasyonu. Japonya'da çocuk birasý üretilip yok sattýðýný, 400.000 þiþe sipariþ aldýðý bilgisine ulaþtým.
Neler bekliyor bu yuvarlak dünyayý daha? Bu biranýn sloganý ise þu : “Hayat çocuklar için bile içki olmazsa çekilmezdir.” Ne denir ki? Bu dünyayý içkisiz çekilir kýlmaya çalýþmak bu kadar zor mu?
Karar sizlerin sevgili okuyucular.
Hayatýnýzýn çekilebilir olmasý ve onu birileri için çekilebilir, hatta harikalar diyarý haline getirebilmeniz dileðiyle…

Müþerref ÖZDAÞ
19.12.2011