Kötü insan korkuya itaat eder, iyi insan sevgiye. -Aristoteles
 |
|
 |
|
|
||||||||||
|
Yavuz Nufel Fransa’da sokaktaki insanýn acýlarýný, sevinçlerini, aþklarýný, sorunlarýný anlatan þiir akýmý Romantizm, 1789 devrimiyle baþlar... Daha önceleri ise soylularýn yaþamýnýn anlatýldýðý Klasik Akým hakimdir Fransýz þiirine... Türkiye’de Tanzimatla baþlayan, Cumhuriyetle hýzlanan batýlýlaþma hareketi sonucu bazý Türk þairler, Fransýz þairlerinden büyük ölçüde etkilenirler... Kimileri yalnýz yöntem ve Fransýz þiirinin havasýný alýrken, kimileri dizeleri deðiþtirir, kimileri olduðu gibi aktarmakta ( Ýntihal) bir sakýnca görmez!.. Abdülhak Hamit Victor Hugo hayranýdýr... Yahya Kemal Beyatlý Fransýz Nerval’e olan hayranlýðýný gizlemez... eselerinde Nerval etkisi açýkça görülür.... Yahya Kemal Beyatlýya göre, Tevfik Fikret ve Mehmet Akif Ersoy, François Coppe’nin Türkiye’deki Tilmizleridir...( Öðrencileri) Cahit Sýtký Tarancý ise hangi Fransýz þairi çevirdiyse onlarýn dizelerini bazen olduðu gibi aldýðýný, bazen de küçük deðiþikliklerle kendi þiirine aktardýðýný görülür... Apollinaire: “Geçiyordum Seine kýyýsýndan Eski bir kitap koltuðumda” derken Tarancý: “Geçtim bir akþam Sadabat’tan Koltuðumda Nedim Divaný...” diyor Ýlginç deðil mi? Bitmedi! Baudelaire, “içe kapanýþ” þiirinde: Uslu dur ey hüznüm daha sakin ol Akþam diyordun iþte oldu akþam... Okurken Cahit Sýtký’nýn Abbas’ýný hatýrlayýverdiniz deðil mi! Haydi Abbas vakit tamam Akþam diyordun iþte oldu akþam... Necip Fazýl Kýsakürek’de ise Ýngiliz Shakespeare ile Fransýz Baudelair’i etkilerini, çevirilerinin izlerini görüyoruz.. Baudelair “Vampir”þiirinde: Nasýl kumarbaz kumara Nasýl þisesine sarhoþ Nasýl kurtlarýna bir leþ Baðlandýysa – Lanet, sana Ben de baðlandým o kadar, diyor... Necip Fazýl’ýn Beklenen þiirindeki dörtlüðü ise malum: Ne hasta bekler sabahý Ne taze ölüyü mezar Ne de þeytan bir günahý Seni beklediðim kadar... Bu iki þiir iyi incelendiðinde farklýlýðýn sadece sözcüklerde olduðu aþikardýr... Ahmet Muhip Dýranas: “Hatýrasý Kalbe ýþýklarla dökülen En sevgiliye, en iyiye, en güzele” diyor; pek Baudelaire ne demiþ asýlarca önce bir bakalým: “Kýpýrdanýp gözlerinde çiçeklendiðin En güzele, en iyiye, en sevgiliye” Bu kadar benzerlik sizce tesadüf mü? Orahn Veli Kanýk: “ Dað baþýndasý Derdin günün hasretlik Akþam olmuþ Güneþ batmýþ Ýçmeyip de ne halt edeceksin?” diyor... Ya Paul Eluard ne demiþ ne yazmýþ: Kapýlar tutulmuþ Ýçerde kalmýþýz Yollar kesilmiþ Karanlýk bastýrmýþ Seviþmeyip de ne halt edeceðiz” Nazým Hikmet, “ Etkilendiðim þair olarak Maiakovski ileri sürülüyor, eðer etkilendiðim bir þair varsa Maiakovski’den çok Paul Eluard olabilir” diyor açýkça... Ýsviçre’de ve Fransa’da eskiyen özgür dize dadacýlýk, Fransýz Kültürü ile beslenen Orhan Veli, Melih Cevdet, Oktay Rýfat’ýn “Garip” kitabýyla ülkemize giriyor... Þiiri yirmi yaþlarýnda býrakan Rimbaud özentisi þairlerimizin baþýnda Ahmet Muhip Dranas, Melih Cevdet Anday, Ýlhan Berk ilk akla gelenler... Daha sonrakilerinde Fransýz þairlerin kitaplarýný sýkça karýþtýrdýklarý aþikar... Bunlardan Attilla Ýlhan’ýn gözdesi ( Villon’un evrenselleþtirdiði “ ballade’den”, olurken Cemal Süreyya, Apollinaire’yi ve Rimbaud’ý baþtacý ettiði görülür... Yukarýda adý geçen þairlerin onlarca þiirinde Fransýz þairlerinin mýsralarý ya birebir alýndýðýný ya da çok yakýn benzerlikler görüldüðü bir gerçek... ÞAÝRLER GÖKTEN ZEMBÝLLE ÝNMEZ. ÞÝÝR ÞAÝRÝN ÜRETÝMÝDÝR... ÞAÝR BÝR TOPLUM ÝÇÝNDE YAÞAR, DOLAYISIYLA ONU ÝÇÝNDE YAÞADIÐI TOPLUMUN DEÐER YARGILARI, SOSYAL KONUMU VE BUNUN SONUCU OLAN ÞÝÝR AKIMLARI YÖNLENDÝRÝR, diyor Erdoðan Alkan... Ben de; þair, yaþadýklarýný yaþatan, hissettiklerini hissettiren; yaþadýðý dönemin ve olaylarýn canlý tanýðýdýr diyorum... O halde sorarým size yukarýda adý geçen þairler, fransýz toplumu ile 16. yy da ya da 17 yy da birlikte mi yaþamýþlardýr, ayný deðer yargýlarýna mý sahiptirler... Sonuç olarak; Tanzimattan 1980 lerin ikinci yarýsýna kadar þiirimiz, batý adýyla, arkadan, gecikmeli olarak topal adýmlarla hep Fransýz þiirini izlemiþtir... Genel anlamda Batý tarzýnda özgün Türk þiiri kimliðine ancak 1980’lerin ikinci yarýsýndan sonra kavuþmuþtur, demek yanlýþ olmaz! Not: Kaynak olarak Erdoðan Alkan’ýn þiir sanatý kitabýna bakabilirsiniz
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Anasayfa
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Yavuz Nufel, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |