..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Her devrim yokolup gidiyor ve peþinden yalnýzca yeni bir bürokrasinin artýklarýný býrakýyor. -Kafka
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Ýnceleme > Din > Hulki Can




23 Temmuz 2009
Yahudilik, Hristiyanlýk ve Müslümanlýkta Kutsal Savaþ ve Ganimetler  
Hulki Can
Allah uðruna savaþ ve fetih düþüncesi temelde Musevilikten kaynaklanýr. Ýsrail "vaat edilen diyarý" fethetmeye çalýþýrken çok önemli bir sorun baþ gösterdi: Savaþta elde edilen ganimetlerin þeriata göre paylaþýmý. Bu iþlemin nasýl yapýlacaðý çapul mala tahakkuk ettirilecek vergiye kadar Tevrat’ta çok ayrýntýlý bir þekilde anlatýlýr.


:EIJJ:
Ýsrailliler MÖ 1400 yýllarýnda Mýsýrdan çýktýktan sonra “vaat edilen diyar” denilen kutsal topraklarý, yani Filistin bölgesini, orada yerleþik uluslarý yok ederek ele geçirdiler. Filistin'in o devirdeki ismi "Kenan" idi ve baþta Filistiler ve Kenanlýlar olmak üzere bölgede çok çeþitli halklar ve krallýklar vardý.

Allah uðruna savaþ ve fetih düþüncesi temelde Musevilikten kaynaklanýr. Ýsrail "vaat edilen diyarý" fethetmeye çalýþýrken çok önemli bir sorun baþ gösterdi: Savaþta elde edilen ganimetlerin þeriata göre paylaþýmý. Bu iþlemin nasýl yapýlacaðý çapul mala tahakkuk ettirilecek vergiye kadar Tevrat’ta çok ayrýntýlý bir þekilde anlatýlýr.

Tevrat'ta "Sayýlar" kitabýnda yazýldýðý gibi öncelikle yaðmalanan çapul malý (ganimet) -canlý ya da cansýz- teker teker sayýlýr, tasnif edilir, sonra askerler ve cemaat arasýnda Yahudi þeriatýna uygun bir þekilde paylaþtýrýlýr. Paylaþým iþlemini bizzat Musa, kahin Elazar ve aþiretlerin aile baþlarý organize eder.

GANÝMET VERGÝSÝ
Musa, Elazar ve Levi ailesine özel tahsisat çýkar, ganimetlerden "vergi" tahsil edilir çapul malý askerlerle cemaat arasýnda bölüþülür. Savaþa katýlan askerlere düþen çapul payýn yarýsý üzerinden 500/1 vergi olarak (RAB'be armaðan olarak) Kahin Elazar'a, cemaate düþen payýn yarýsý üzerinden ise 50/1 RAB'bin Evinin (mabet) hizmetinden sorumlu olan Levililer'e verilir.

Levi aþiretinin özel bir konumu vardýr, çünkü bu aþiret diðerleri gibi dünyevi iþlerle iþtigal etmeyip sadece Tanrýnýn çadýrýna/evine/tapýnaðýna hizmet etmektedir. Levililer ruhban sýnýfýnýn bir ön prototipi idi. Ýsrailliler Midyanlýlarla savaþtýktan sonra ele geçirdikleri ilk ganimeti þu þekilde paylaþýrlar:

“RAB Musa'ya þöyle dedi: 'Sen, Kahin Elazar ve cemaatin aile baþlarý çapul malý, insanlar ile hayvanlarý sayacaksýnýz. Çapul malýný savaþa katýlan askerlerle cemaatin geri kalaný arasýnda paylaþtýracaksýnýz. Savaþa katýlan askerlere düþen paydan insan, sýðýr, eþek, davardan vergi olarak RAB'be 500/1 pay ayýracaksýn. Bu vergiyi askerlere düþen yarý paydan alacak, RAB'be armaðan olarak Kahin Elazar'a vereceksin. Öbür Ýsraillilere düþen yarýdan, gerek insanlardan, gerek hayvanlardan sýðýr, eþek, davardan 50/1ini alýp RAB'bin Evinin (mabet) hizmetinden sorumlu olan Levililer'e vereceksin.' Musa ile Kahin Elazar RAB'bin buyurduðu gibi yaptýlar.” (Tevrat, Sayýlar 31: 25-31)

GANÝMETÝN PAYLAÞIMI
Ganimetlerin dökümü aþaðýda verilmekte olup bunlarýn içinde binlerce davar, sýðýr, eþek, bakire kýz ve erkek de bulunmaktaydý. Ýnsan haklarý açýsýndan günümüzde böyle bir paylaþýmýn nasýl deðerlendirilebileceði tartýþmaya açýk bir konu olmalý. Hele “Mýsýr Prensi” çizgi filmiyle adeta bir dürüstlük simgesi ve örnek lider olarak tanýtýlan Musa’nýn bakire kýzlarý bile bir mal olarak görmesine bilmem ne demeli? Ýþte ganimetlerin Tevrat’taki ayrýntýlý dökümü:

“Savaþa katýlan askerlerin çapul ettikleri maldan artakalan ganimet þunlardý: 675.000 davar, 72.000 sýðýr, 61.000 eþek, 32.000 erkekle yatmamýþ kýz. Savaþa katýlan askerlere düþen yarý pay da þuydu: 337.500 davar, bunlardan RAB'be vergi olarak 675 davar verildi; 36.000 sýðýr, bunlardan RAB'be vergi olarak 72 sýðýr verildi; 30.500 eþek, bunlardan RAB'be vergi olarak 61 eþek verildi; 16.000 kiþi, bunlardan RAB'be vergi olarak 32 kiþi verildi. Musa'nýn savaþa katýlan askerlerden alýp Ýsraillilere ayýrdýðý yarý pay þuydu: Topluluða düþen yarý pay 337.500 davar, 36.000 sýðýr, 30.500 eþek, 16.000 insan, Musa, RAB'bin kendisine buyurduðu gibi, Ýsraillilere düþen yarý paydan her elli kiþiden ve hayvandan birini alýp RAB'bin Evinin (mabet) hizmetinden sorumlu olan Levililer'e verdi." (Tevrat, Sayýlar 31: 31-53)

Görüldüðü gibi 675 davar, 72 sýðýr, 61 eþek ve 32 kiþi Rabbe vergi olarak Kahin Elazar verilmiþtir. Askerler tarafýndan ele geçirilen altýn ve deðerleri eþyalar ise ayrýca tasnif edilir, ordu ve birlik komutanlarýnca askerler sayýlýr ve hiç kimsenin çapul malla kaçmadýðý anlaþýlýnca askerlere düþen deðerli eþyanýn yarýsý üzerinden 500/1 pay günahlarýn baðýþlanmasý için Musa ile Elazar'a sunulur:

"Ordu komutanlarý, biner ve yüzer kiþilik birlik komutanlarý Musa'ya gidip, 'Efendimiz, yönetimimiz altýndaki askerleri saydýk, eksik yok' dediler, 'Ýþte, ele geçirdiðimiz altýn eþyalarý, pazýbentleri, bilezikleri, yüzükleri, küpeleri, kolyeleri getirdik. Günahlarýmýzý baðýþlatmak için bunlarý RAB'be sunuyoruz.' Musa'yla Kahin Elazar altýný, her tür iþlenmiþ altýn eþyayý onlardan aldýlar. Biner ve yüzer kiþilik birlik komutanlarýndan alýp RAB'be armaðan olarak sunduklarý altýnýn toplam aðýrlýðý 16 750 þekeldi . Savaþa katýlan her asker kendine yaðmalanmýþ maldan almýþtý.” (Tevrat, Sayýlar 31: 31-53)

400 TIR DOLUSU ALTIN
Basit bir hesapla 16750 þekel 250kg eder; günümüzde 22 ayar altýnýn gramý 28.- YTL olduðuna göre bu da toplam 7.000.000.- YTL (6 milyon dolar eder) eder. Milli Piyangoya, lotoya motoya gerek yok. Adamlar bu parayý tek bir savaþla ele geçiriyorlar öyle 1 koyup 2 almak falan da yok. Tabi bu sadece "altýn" için yaptýðým bir hesaplama. Bedava insan gücü, altýn dýþý kýymetli eþya ve diðer ganimetleri saymýyorum.

Ancak, burada þuna dikkat etmek gerekir: Eðer bu 250kg altýn 1/500 Rabbe verilen vergi ise o halde yarý pay 125.000kg idi. O halde, tamamý toplam 250.000 kg (250ton) yani 13 TIR dolusu altýn ki bu da 7.000.000.000.- YTL (6 trilyon dolar) eder. Tabi ki bu ilk savaþtan elde edilen ve sadece altýn ganimetiydi.

Tevrat’a göre vaat edilen diyarýn fethi sýrasýnda 31 kent ve yerleþim yeri tamamen yaðmalanmýþ, imha ve tahrip edilmiþtir. Öldürülen Yahudi olmayan insanlarýn sayýsý 300.000 den fazladýr. (Ýsrailliler Yahudi olmayan uluslara "kafir" anlamýnda "goyim" derler. ) Tüm bu soykýrým ve yaðma sonucunda elde edilen ganimetin ortalama bir hesapla (31kent x 13 TIR = 403 TIR) 400 TIR dolusu altýn eþya olduðunu varsayabiliriz ki bu da kabaca 250 trilyon ABD dolarý eder. Mýsýrda köle olarak yaþayan bir halkýn diðer uluslarýn zenginliklerini fetih, savaþ ve yaðmayla ele geçirerek nasýl zengin olduðunu anladýnýz mý?

Þimdi benim merak ettiðim þunlar: Birincisi: yaðma ya da çapul malýyla günahlar nasýl baðýþlanýr? Ýkincisi: Sinagogda Tevrat’ýn bu bölümleri Þabbat günü yüzler kýzarmadan okunuyor mu, yoksa hahamlar bu bölümü okumadan atlýyorlar mý? Gerçekten bilmiyorum ve soruyorum, bilen varsa söylesin. Yani kutsal kabul edilen bir mekanda bakire kýzlardan, eþeklerden, davarlardan, yaðma malýndan söz etmek ve bunlarýn bir bölümünü vergi olarak Rab'be ayýrmak bana garip geliyor da...

Kuþkusuz en önemli þey ganimetin eþit olarak paylaþýlmasýydý. Savaþýn asýl amacý zaten yaðma ve çapulculuk yapmaktý. Kutsal Topraklar kimsenin umurunda bile deðildi! Çünkü savaþa gidenlere yabancý ülkelerin zenginliklerini yaðma edip büyük servetle geri dönmeleri buyruluyordu:

“(Yeþu onlara) Evlerinize büyük servetle, çok sayýda hayvanla, altýn, gümüþ, tunç, demir ve çok miktarda giysiyle dönün' dedi. Düþmanlarýnýzdan elde ettiðiniz ganimeti kardeþlerinizle paylaþýn.” (Tevrat Yeþu Kitabý 22: 8)

HRÝSTÝYANLIKTA DURUM
Kilise, Tevrat'taki cihat ve yaðma emirlerinden esinlenerek savaþlara öncülük etmekten, Haçlý Seferleri düzenlemekten ve yüzbinlerce insaný katletmekten, savaþlarda ölen zenginlerin, soylularýn ve burjuvazinin arazi ve mülklerini gasp etmekten çekinmemiþtir. Ancak, Ýsa'nýn savaþa karþý olduðu bilinir. Bu nedenle Ýncillerde ganimet paylaþýmý hakkýnda herhangi bir bilgi yoktur. Ýlk Hristiyan cemaatinde her þey ortaklaþa olup para da ihtiyaca göre daðýtýlýyordu:

"Ýmanlýlarýn tümü bir arada bulunuyor, her þeyi ortaklaþa kullanýyorlardý. Mallarýný mülklerini satýyor ve bunun parasýný herkese ihtiyacýna göre daðýtýyorlardý." (Elçilerin Ýþleri 2: 44-45)

Ancak, Ýsa bir pasifist deðil, bir eylem adamýydý. Kendisi Musa’nýn dinini ýslah etmeye giriþmiþ bir reformcu veya hak dine dönmeye çaðrýda bulunan bir peygambere de pek benzemiyordu. Tam tersi din, dinsel kurumlar ve din adamlarýna tamamen karþýydý. "Ýsa Beklenmedik Tanrý" isimli kitabýnda Fransýz yazar Bessière, Ýsa’yý Yahudi hukukunu, Þeriatý ve ekonomik düzeneði yýkmayý kafasýna koymuþ radikal bir devrimci olarak tanýtýr. Nitekim Ýsa, "ipten bir kamçý yaparak" borsacýlarýn, tefecilerin, sarraflarýn cirit attýðý ve o devirde Tahtakale piyasasý gibi çalýþan Yeruþalim'deki (Kudüs) ünlü Tapýnaða bir baskýn düzenler; hayvan satýcýlarýný, para bozanlarý tapýnaktan yaka paça "kamçýlayarak" tek baþýna dýþarý atar:

"Yahudilerin Fýsýh bayramý yakýndý. Ýsa da Kudüs'e gitti. Tapýnaðýn avlusunda sýðýr, koyun ve güvercin satanlarla orada oturmuþ para bozanlarý gördü. Ýpten bir kamçý yaparak hepsini, koyunlar ve sýðýrlarla birlikte tapýnaktan kovdu, para bozanlarýn paralarýný döktü ve masalarýný devirdi." (Ýncil, Yuhanna 2: 13-15)

Ýsa bu eylemle de yetinmez elinde eþya taþýyan hiç kimsenin tapýnaðýn avlusundan geçmesine izin vermez:

"Oradan Kudüs'e geldiler. Ýsa tapýnaðýn avlusuna girerek oradaki satýcý ve alýcýlarý dýþarý kovmaya baþladý. Para bozanlarýn masalarýný, güvercin satanlarýn sehpalarýný devirdi. Yük taþýyan hiç kimsenin tapýnaðýn avlusundan geçmesine izin vermedi." (Markos 11: 15-16).

Bu kadar hayvaný ve adamý tek baþýna kamçýlayarak dýþarý atmasý, masalarý, sehpalarý devirmesi, eþya taþýyanlarý engellemesi Ýsa’nýn kilise fresklerinde genelde tasvir edildiði gibi hiç de öyle çelimsiz ve güçsüz biri olmadýðýný gösteriyor. Üstelik yoldaþlarýnýn da silahlý olduðu ve kýlýç taþýdýklarý bilinmektedir. (Matta 26: 51) Ýsa’nýn o devirdeki Yahudi din bilginlerini, hahamlarý, tarikat üyeleri ve din adamlarýný hiç bir ayýrým yapmaksýzýn “açgözlüler, ikiyüzlüler, kör kýlavuzlar, pislikle dolu mezarlar, yýlanlar, engerekler soyu” gibi çok aðýr sözlerle aþaðýladýðý ve suçladýðý Ýncillerde yazar. (Matta 23: 1-33)

MÜSLÜMALIKTA GANÝMETLERÝN PAYLAÞIMI
Kuran’da da savaþ emirleri, savaþa teþvik, savaþ ve yaðma sonrasýnda düþmandan ele geçirilen mallarla (ganimet) ilgili açýk ifadeler, “cihat” ve “savaþ” ile ilgili 126 ayet vardýr ve bunlarýn hepsini buraya almamýz mümkün deðildir. Savaþýn Müslümanlara farz (mecburi, zorunlu) kýlýndýðý ve Allah yolunda savaþýlmasý ve kafirlerin kafalarýnýn kesilmesinin gerektiði bir çok ayette belirtilir. Savaþ zýrhlarýný da yapan Allah’týr ve Allah savaþanlarý sever:

Muhammet Suresi: 4 “Savaþta inkâr edenlerle karþýlaþtýðýnýz zaman hemen boyunlarýný vurun”

Saf Suresi: 4 “Allah, kendi yolunda kenetlenmiþ bir duvar gibi saf baðlayarak savaþanlarý sever.”

Bakara Suresi: 216 “Savaþ size farz kýlýndý, gerçi o size hoþ gelmez. Olabilir ki siz, bir þeyden hoþlanmazsýnýz; oysa ki o sizin için bir hayýrdýr. Yine olabilir ki, siz bir þeyi seversiniz, oysaki o sizin için bir kötülüktür. Allah bilir, siz bilmezsiniz.”

Nisa Suresi: 84 “(Ey Muhammet) Allah yolunda savaþ! Sen ancak kendi yaptýðýndan sorumlusun. Müminleri de savaþa teþvik et. Umulur ki, Allah kâfirlerin gücünü kýrar. Hiç þüphesiz ki Allah kuvvet ve kudretçe çok daha güçlü, ve cezasý daha çetindir.”

Tevbe Suresi: 14, 73 “Onlarla savaþýn ki Allah, sizin ellerinizle onlarýn cezasýný versin ve onlarý rezil ve rüsvay etsin, yardýmýyla sizi onlara muzaffer kýlsýn. Ve mümin bir kavmin yüreklerini ferahlandýrsýn. (...) Ey Peygamber, kâfirlerle ve münafýklarla savaþ. Onlara karþý katý ol.”

Nahl Suresi: 81 “Allah, yarattýklarýndan sizin için gölgeler yaptý ve sizin için daðlarda barýnaklar yarattý. Sizi sýcaktan koruyacak elbiseler ve savaþta sizi koruyan elbiseler (zýrhlar) yarattý. Ýþte böylece Allah Müslüman olasýnýz diye üzerinize nimetini tamamlamaktadýr.”

Ganimetlerin paylaþýmý aynen Yahudilikte olduðu gibi Allah ve Peygamber tarafýndan yapýlýr. Ýtaat edenler ganimetten paylarýna düþeni alýrken itaatsizler hava alacaktýr. Kafirler boyunlarý vurularak öldürülecektir. Kafirleri görünce kaçanlar da Allahýn gazabýna uðrayacaklardýr. Ancak yeniden mevzilenmek için geri çekilmek kabul edilebilir. Zaten savaþta kafirleri öldüren Allah olup “din tamamýyla Allah'ýn dini oluncaya kadar onlarla savaþýn” emri verilmektedir.

Toplam ganimetin 5/1i Allah aittir. Allah müminlere tüm güçlerini seferber ederek, savaþ atlarý hazýrlayarak kafirlerle karþý savaþýlmasýný emreder. Savaþ sonrasý ele geçilen çapul malýnýn da helali hoþ olarak yenmesi gerekmektedir. Ayrýntýlarý Enfal Suresinden okuyalým:

“1- Sana ganimetlerin bölüþtürülmesini soruyorlar. De ki, ganimetlerin taksimi Allah'a ve Resulüne aittir. Onun için siz gerçekten mümin kimseler iseniz Allah'tan korkun da birbirinizle aranýzý düzeltin. Allah'a ve Resulü'ne itaat edin. 12- Ýþte o anda Rabbin meleklere þöyle vahyediyordu: Ben sizinle beraberim, müminlere sebat verin. Kâfirlerin yüreðine korku salacaðým, hemen boyunlarýnýn üstüne vurun, parmaklarýna, parmaklarýna vurun". 15- Ey iman edenler! Toplu olarak kâfirlerle karþýlaþtýðýnýz zaman, onlara arkalarýnýzý dönmeyin (kaçmayýn). 16- Böyle bir günde her kim onlara, tekrar dönüp çarpýþmak için geri çekilmek veya diðer bir safta yeniden mevzilenmek hâlleri dýþýnda, arkasýný dönerse, muhakkak Allah’tan bir gazaba uðramýþ olur ve varacaðý yer cehennemdir, orasý da ne kötü bir akýbettir. 17- Sonra onlarý siz öldürmediniz, lâkin Allah öldürdü. Attýðýn zaman da sen atmadýn, lâkin Allah attý. Bu da müminlere güzel bir imtihan geçirtmek içindi. Allah iþitendir, bilendir. 39- Ortalýkta fitne kalmayýp, din tamamýyla Allah'ýn dini oluncaya kadar onlarla savaþýn. Eðer vazgeçerlerse muhakkak ki, Allah yaptýklarýný görür. 41- Þunu da biliniz ki, ganimet olarak aldýðýnýz her hangi bir þeyden beþte biri mutlaka Allah içindir. O da peygambere ve ona yakýnlýðý olanlara, yetimlere, miskinlere ve yolda kalmýþlara aittir. 60- Siz de gücünüzün yettiði kadar onlara karþý her çeþitten kuvvet biriktirin ve cihat için atlar hazýrlayýn ki, onlarla hem Allah'ýn düþmanlarýný, hem de kendi düþmanlarýnýzý, ayrýca Allah'ýn bilip de sizin bilmediðiniz daha baþkalarýný korkutasýnýz. (...) 65- Ey Peygamber! Müminleri cihada teþvik eyle. Eðer sizden sabredecek yirmi kiþi olursa ikiyüze galip gelirler ve eðer sizden yüz kiþi olursa kâfirlerden bin kiþiye galip gelirler. Çünkü onlar hakký ve akýbeti düþünmeyen anlayýþsýz bir kavimdirler. 69- Artýk elde ettiðiniz ganimetten helâl ve hoþ olarak yiyin (...)” (Enfal Suresi: 1, 12, 15-17, 39, 41, 60, 65, 69)

SONUÇ VE BÝR DÝLEK
Ýsa'nýn satýcýlarý tapýnaðýn avlusundan zor kullanarak dýþarý atmasýnýn etik ve insancýl bir davranýþ olup olmadýðý tartýþmaya açýk olsa da Yahudilik ve Müslümanlýk'taki savaþ, cihat emirleri ve yaðma edilen çapul malýnýn paylaþýmý günümüz deðerleri açýsýndan tamamen hukuk dýþý, etik dýþý ve ahlak dýþýdýr. Ýnsan haklarý açýsýndan kabulü olanaksýzdýr.

Böyle emirler içeren, bu tür eylemlere izin ve teþvik veren yazýlar kutsal kitaplarda nasýl yer alýr? Ve bunlar ilahi emirler olarak nasýl kabul görür? Hammurabi kanunlarýnýn benzeri olan böyle insanlýk dýþý vahþi kurallar bugün hangi ülkenin anayasasýnda ve kanunlarýnda var? Gerçek Tanrý böyle emirler verebilir mi? Böyle kurallar içeren kitaplara kutsal kitap, böyle kurallarý savunan dinlere hak din diyebilir miyiz? Mevlana'nýn Mesnevi'sinde neden böyle sözler ve emirler yok?

Tüm insanlýðýn dinlerin boyunduruðundan kurtulup evrensel bir ahlak ve Tanrý anlayýþýnda birleþmesini diliyor ve umut ediyorum.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn din kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Yahudi, Hristiyan ve Ýslam Teolojisinde Þeytan ve Þeytanlar (1. Ci Bölüm)
Ýslamlýktaki Cinselliðin Psikopatolojisi (2. Bölüm)
Yahudi - Hristiyan ve Ýslam Teolojisinde Cincilik ve Cinlere Ýnanýþ
Ýslamlýktaki Cinselliðin Psikopatolojisi (1. Bölüm)
Ýslamlýktaki Cinselliðin Psikopatolojisi (3. Bölüm)
Tebbet Suresi Hakkýnda Teolojik ve Etik Bir Araþtýrma
Yahudi, Hristiyan ve Ýslam Teolojisinde Þeytan ve Þeytanlar (2. Ci Bölüm)
Ahiret Hayatý Ýçki ve Seksten Ýbarettir
Ýslamiyet Öncesi Türklerin Dinsel Ýnançlarý (1. Bölüm)
Ýslamiyet Öncesi Türklerin Dinsel Ýnançlarý (2. Bölüm)

Yazarýn Ýnceleme ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Çaðdaþ Gagavuz Þiiri
Mevlana'nýn Tesettür ve Kadýnlarýn Örtünmesine Bakýþý
Omega Melancholia (Omo) Sendromu
Yahudi Soykýrýmý Gerçek mi, Abartý mý? (3. Bölüm)
Yeni (!) Anayasayý Kimler Ýstiyor?
Modern Çaðýn Cinleri: Uzaylýlar (1. Bölüm)
Türkçe"nin Güncel Sorunlarý
Modern Çaðýn Cinleri: Uzaylýlar (2. Bölüm)
Dil Savaþlarý
Lacrymania (Sak) Sendromu

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Elsa'nýn Gözleri [Þiir]
Albatros [Þiir]
Kraliçe ve Bahçývan - II [Þiir]
Yeryüzü Rüzgarlarý [Þiir]
Kraliçe ve Bahçývan [Þiir]
Op. 11 Piyano Ezgileri, Arnold Schönberg [Þiir]
Malta Þahinlerine [Þiir]
Uçan Ayakkabý [Þiir]
Havanýn Ölümü [Þiir]
Her Ocak Hiddetle Tütüyor… [Þiir]


Hulki Can kimdir?

Baþlýca yapýtlarý: Eski Kule Müziði (þiir) Geometrik Aydýnlýk (þiir) Havanýn Fen Noktasý (þiir) Tartaros Paradigmasý (eleþtiri) Teslis Sendromu (eleþtiri) Nano Kutsallýk (eleþtiri) Sevgili Kutlu Yaþam (öykü) Kuþku Bilinci ve Eleþtiri (eleþtiri)

Etkilendiði Yazarlar:
Montaigne, Descartes, Russell, Tolstoy, N. Hikmet, Dostoyevski, Nietzsche, Freud, Darwin, Marx, Engels, Lenin, Bakunin, Kropotkin, Voltaire, Diderot


yazardan son gelenler

yazarýn kütüphaneleri



 

 

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Hulki Can, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.