Geçen yýl Ekim ayýnda çalýþmak üzere Rusya’ya baðlý Sahalin adasýna gittim. Oraya Ýstanbul’dan direkt uçuþ yoktu. O yüzden 1 gece ve 2 yarým gün Moskova’da konaklamak zorunda kaldým. Bu kýsa sürede Moskova’nýn çeþitli yerlerinden ve yapýlarýndan 3 adet onar saniyelik film ve 9 adet resim çektim. Dönüþüm 7 Nisan’da oldu. Yine Moskova’da 1 gece ve yarým gün konakladým. Bu kez fotoðraf makinem Sahalin’de çalýndýðý için resim film filan çekemedim. Yalnýz gözlerimin gördükleriyle yetindim.

Ýstanbul’a geldikten sonra içime dert oldu; beni havaalanýndan aldýlar, bir yerde yatýrdýlar, birilerini görmeye götürdüler, havaalanýna býraktýlar. Ama ben Moskova’yý bilmediðim için neresi neresiydi, nerden gittik, nereye çýktýk hiç bilmiyordum. Oyuncak gibi, robot gibi, eli kolu baðlanmýþ esir gibi oradan oraya taþýndým. Bu beni rahatsýz etti. Nerelerde bulunduðumu, hangi yollarý takip ettiðimi bilmeliydim. Gerekirse daha sonra ayný yerlere gidebilmeliydim. Sahalin’de bir arkadaþ bana Google Earth’ü öðretmiþti. Bu programla Libya’da, Suudi Arabistan’da, Rusya’da, Ýstanbul’da çalýþtýðým projeleri, kaldýðým yerleri bulmuþtum. Gerçi çok kýsaydý ama bu kez elimde filmler, resimler vardý. Bunlarla birlikte Google Earth’te Moskova’da nasýl bir yol takip ettiðimi bulmaya karar verdim.

Filmleri ve resimleri çekerken böyle bir amacým yoktu. O yüzden sistemli deðil, görüntü hoþuma gidince çektiðim rast gele þeylerdi. 3 film de arabanýn içinde, yolda çekilmiþti. Biz giderken yanýmýzdan akan aðaçlar hoþuma gitmiþti. Resimler de hoþuma giden sokak ve yapý resimleriydi. Sonbahar yapraklarýyla kaplanmýþ boþ, aðaçlý bir sokak, üzerinde ‘Galereya Zar’ yazýlý yuvarlak bir yapý, son devrim sýrasýnda bombalanan, Enka’nýn onardýðý parlamento yapýsý, baþka güzel yapýlar, aðaçlar (aklýma þiirdeki kayýn ormanlarý geliyordu) vs. Bunlar ufak tefek ipuçlarý verebilir ama unutmamak lazým ki bir yapýnýn yerden perspektif görünüþü ile uzaydan plan görünüþü çok farklýdýr. Yalnýz, yerleri bulmamda bir þey daha yardýmcý oldu. Ýki gün de hava açýk ve güneþliydi ve henüz kar yaðmamýþtý.

Moskova merkezi plan sahip bir kenttir. Her þey Kremlin Sarayýnýn çevresinde olup biter. Yollar, iç içe girmiþ halkalar ve merkezden çýkan ýþýnsý kollarla bir örümcek aðýna benzer. En dýþtaki halka yaklaþýk 150 km uzunluðundaki çevre yoludur. Merkezden gelen yollar yonca kavþaklar yaparak çevre yolunu keserler. Þüphesiz daha birçok yerde, birçok yonca ve duruma göre biçimlenmiþ kavþak vardýr. Moskova o kadar geniþtir ki çevre yolunun dýþýnda da devam eder. Yollardan baþka bir metro aðý da yeraltýndan kenti sarar ama bunlar bir-iki nokta dýþýnda uzaydan görünmez (görünen yerler trenlerin bakým noktalarýdýr).

Yolculuk ve geziler

Önce size aklýmda kalanlarý anlatayým. Ýstanbul’dan gece 3’te uçaða binmiþ, Moskova’ya 6’da varmýþtým. Gece uçuþunda uçaðýn penceresinden ýþýl ýþýl caddeleri, örümcek aðýný ve merkezin bulunduðu yeri gördüm. Onlarý aðýr aðýr geçip Kuzeydoðuda bir yere indik. Beni karþýlamasý gereken kiþi vaktinde gelmediði için 2-3 saat kadar havaalanýnda beklemek zorunda kaldým. Bu arada güneþ doðdu. Güneþ yön hakkýnda bilgi verebilirdi ama daha sonra kalacaðým kampa giderken bir çok yerden kývrýlýp döndüðümüz için neresi ne yandaydý hatýrýmda kalmadý. Buradan aklýmda iki büyük kavþak kaldý: Çevre yoluna girdiðimiz (daha sonra bu yolun adýnýn MKAD olduðunu öðrendim) ve çýktýðýmýz kavþaklar. Bir de onun iki yanýndaki marketler. Getirildiðim yer bir iþçi kampýydý. Ekim ayýna raðmen hava çok soðuktu, gece eksilerdeydi, sular donmuþtu. Benim için buz gibi bir oda hazýrlanmýþtý. Kentteki Koordinatörümüz beni görmek istiyordu ama ben gece hiç uyumamýþtým. 2 saat izin istedim. Dinlenip uyandýktan sonra kampýn yemekhanesinde yemek yedim, sonra onu görmeye gittik. Yolda ilk resimlerimi çektim. Sýrayla Parlamento Yapýsý, nehir kenarýndan bir resim ve bir köprü. O köprüden geçip arabayý öyle bir yere park ettik ki beni getiren kiþi eliyle iþaret ederek “Kýzýl Meydan biraz ileride” dedi. Kentin tam merkezindeydik. Trafik çok yoðundu, 7 gidiþ 7 geliþ þeritli bir yoldu. Yani aklýmda öyle kaldý.

Kampa dönüþte vakit çok geç olmamasýna raðmen güneþ yatmýþtý, karþýmýzdaydý. Aðaçlar yanýmýzdan çok güzel akýyordu. Yolda ilk filmimi çektim. Yaklaþýk 2 saat sonra hava karardý. Sahalin’e ertesi gün 5’te uçacaðýmý öðrendim. Zaten yorgundum, yattým uyudum. Ertesi gün geç denebilecek bir saatte kalktým. Kahvaltý yaptýktan sonra yakýn çevrede yalnýz baþýma gezmeye çýktým. Herkesin iþi vardý tabi, benle ilgilenemezlerdi. Gerçi sýfatým ‘Proje Müdür Yardýmcýsý’ idi ama kimse pek takmýyordu. Benim de iþime geliyordu bu. Çevrede gezinirken 4 resim çektim. Ýki güzel Rus yapýsý ve sokak resimleri. Düz yoldan aþaðý biraz yürüdüm. Yolun ucu görünmüyordu. Meydancýk gibi bir yerden geri döndüm. Gitme vakti geldi. Öðrendiðime göre Moskova’da 4 havaalaný vardý. Sahalin’e gideceðim havaalaný kentin tam ters tarafýndaydý. Yola çýktýk. Önce 2 resim çektim; üstünde Galereya Zar yazýlý yuvarlak bir yapý ve yine aðaçlar. Yapýnýn tam önünde trafik týkanmýþtý. Trafik ýþýklarý vardý. Sonra çevre yolundayken iki film çektim. Aðaçlar ve yine aðaçlar. Ýkincisinde aðaçlarýn arasýndan akþam güneþini görüyorduk. Havaalanýna yaklaþtýðýmýzda koca koca bacalarý olan enerji santrali olduðunu sandýðým bir yer anýmsýyorum. Ama hangisi önce hangisi sonraydý anýmsamýyorum. Yol yaklaþýk 2 saat tutmuþtu. Havaalanýna vardýk, iþlemlerim yapýldýktan sonra beni postaladýlar. Moskova ile ilk görüþmemiz bitti. 20 ve21 Ekim günleriydi.

Yolda ve Sahalin’de neler oldu baþka yerde anlattým. 7 Nisan’da saat akþam 5’te tahminimce bindiðim havaalanýna indim. Doðu uçuþlarý, batý uçuþlarý olarak böyle bir düzen kurulmuþ olacaðýný düþündüm. Gün Ekim’e göre daha uzundu. Bir þoför beni almaya geldi, doðru geldiðimiz kampa götürdü. Sahalin’le Moskova arasýnda 7 saat zaman farký vardýr. Yani o sýra benim biyolojik saatime göre gece yarýsýydý. Yanýmýzda benle gelen bir iþçi vardý. Onu orada koðuþ olarak kullanýlan bir yapýya býraktýktan sonra beni þirketin Sahalin misafirhanesine götürmeyi uygun gördüler. Güneþ daha batmamýþtý. Karným açtý. Þoför bana bir iyilik yaptý, evin kapýsýnýn nasýl açýlýp kapandýðýný gösterdi, baþýma bir iþ gelirse, kaybolursam yardým etmek için telefonunu verdi, gitti. Evde kalan kimse yoktu. Yolda merkezi bir yer görmüþtüm. Çýktým, geçtiðim yollara bakarak o merkezi yere gittim. Çok yakýn deðildi. Çok katlý bir alýþveriþ merkezi gördüm, girdim dolaþýrken içeride büyük bir kitapçý gördüm. Buralarý pek gerekli deðil ama yine de söyleyeyim, Savaþ ve Barýþ’ýn Rusça’sýný uzun süredir arýyordum. Orada buldum ve satýn aldým. Dýþarý çýktým. Hava kararmýþtý. Düz giden ana caddede biraz yürüdüm, bir tane Ramstor gördüm. Hem jetlug yemiþtim, yorgundum, hem gezerken yorulmuþtum, hem de hava kararmýþtý. Girip gezme gücünü kendimde bulamadým. Yabancýydým, sokakta gençler içki içmeye baþlamýþlardý. Bir aksilik olmadan eve döndüm hemen uyudum. Ama güneþ doðmadan uyandým. Çünkü biyolojik saatim öyle istiyordu. Biraz yerimde kývrandým, hava aðarýrken beni havaalanýna götürmek için þoför geldi. Yolda yine o merkezden geçtik. “Burasý metro duraðý” dedi. “Adý ne?” diye sordum, söyledi ama aklýmda tutamadým. Molod… bir þey dedi. Molod yani gençlikle ilgili bir þey. Kampa gittik, akþam býraktýðýmýz iþçiyi aldýk. Kýsa bir yolculuktan sonra ilk havaalanýna vardýk. Artýk tecrübeli olmuþtum. Yanýmda da biri vardý, þoför bizi kapýdan býraktý, gitti. Türkiye’ye döndüm.

Havaalanlarý ve son iki film

Elimde ve aklýmda olanlar bunlar. Bilgisayarda Google Earth’ü (GE) çalýþtýrdým. Dünyayý çevirdim, Moskova’yý önüme getirdim. Nerden baþlamalý? Herhalde iki havaalanýndan… Çünkü ilk ve son gittiðim yerler oralar. Böyle bakarak bulmak bu ölçekte kolay deðildi. Neyse ki GE’nin ‘transportation’ sekmesi vardý. Orayý týkladým. Yerde uçak þekilleri göründü. Saydým, 6 taneydi. Yani 6 havaalaný vardý Moskova’nýn. Ýkisi merkeze yakýndý. Dikkatli bakýnca bunlarýn pek büyük olmadýðýný, özel olduklarýný anladým. Sanýrým bir savaþ durumunda devlet büyükleri kaçabilsinler diye yapýlmýþtý. Biri kuzeydoðudaydý. Ýstanbul’dan geldiðim alan bu olmalýydý. Yaklaþýp bakýnca ikna oldum. Yapýnýn biçimi, önündeki büyük otopark ve aklýmda kalanlar, bilmecenin bir taþýný yerine yerleþtirdi. Oradan çevre yoluna baðlantýda büyük marketleri kuþbakýþý gördüm. Ama sonra çevre yolunda sola mý yoksa saða mý gitmiþtik? Çevre yolundan çýkýþ yoncasý çok ilginçti. Biraz geçip yoldan çýkýp gerisingeri geliyorduk. Çevre yolunu saðdan takip ettim, bir tane öyle yer buldum. Ama þüpheciliðim soldan da takip et dedi. Bir tane de orada buldum. Yani çýkýþý bilemedim. En az biri yanlýþtý. Baþka bir yerden çýktýysak diðeri de yanlýþtý. Onu öyle býraktým, ikinci havaalanýna baktým. Neydi? “Diðer havaalaný kentin öbür tarafýnda.” Kente uzaktan baktým, diðer yanda birbirine yakýn iki havaalaný vardý. Benimki düz, uzun bir yapýydý. Ýçinde dolaþýrken bu anlaþýlýyordu. Giriþinde de onarým veya inþaat vardý. Perde duvar ile giriþ sýnýrlanmýþtý. Yapýya inþaatýn arasýndan giriliyordu. Yaklaþtým, bir tanesi bu özellikleri gösteriyordu ama emin deðildim. Ýkinci ve üçüncü filmleri bu havaalanýna giderken çevre yolunda çekmiþtim. Onlara baktým. Ýkinci filmde bir yol ayrýmý vardý. Hýzla giderken bir tabela görünüyordu. Filmi orada durdurdum ve yazýyý okudum: Saða dönen bir ok ve kiril (Rus) alfabesi ile Govorovo 250m yazýlýydý. GE’de böyle yerleri isimle bulamayýz. Elektronik ortamda her þeyin yazýlý olduðu bir Moskova haritasý gerekliydi. Çevre yolunun iki tarafýndan da gelmiþ olabilirdik. Kavþaðýn biçimine bakýp, biraz arayýp baþarýsýz olduktan sonra (kavþak çok belirsizdi, yonca filan deðildi) üçüncü filme döndüm.

Bunda da tesadüf saðdan bizim Ýstanbul’daki çevre yolunun Altunizade çýkýþý gibi bir yol ayrýlýyordu. Bu yol yükseldikten sonra üzerimizden bir köprü geçiyordu. Güneþ batmak üzere, aðaçlarýn arasýndan görünüyordu. Filmin çekiliþ saati dosyasýnda yazýlýydý: 15:52. GE’ye ve dünyaya kuzeyi hep yukarýda tutarak bakýyordum. Güneþin batmak üzere olduðunu düþünürsek yolun kuzeye göre açýsýný hesaplayabilirdim. En belirgin þey de köprüydü. Önce biraz çevre yolunda aradým. Bulamadým. Birkaç köprü, kavþak, yol ayýrýmý vardý ama ya açý tutmuyordu ya da görünenlerden biri benzemiyordu. Sonra filmde yolun dar olduðunu fark ettim. Yani çevre yolunda deðildik. Bu kez ikinci havaalanýndan baþlamak üzere yolu taramaya baþladým. Çok fazla gitmeden köprüyü buldum. Yol açýsý, görünenler, hepsi tutuyordu. Hatta köprüyü geçtikten sonra görünen elektrik direkleri bile… Üçüncü filmi bulmuþtum. Ayný zamanda ikinci havaalanýndan da emin olmuþtum. Bu yol beni çevre yoluna götürüyordu. Ama oradan saða mý sola mý? Yakýnlarda enerji santrali vardý. Ama biraz bakýnca hem saðda hem de solda birer enerji santrali olduðunu gördüm. Bu iþime yaramadý. Ýkinci filme döndüm.

Bu filmin çekildiði yolun da açýsýný bulmak mümkündü. Çünkü bir köþeden yine güneþ görünüyordu ve üçüncü filmden 50 dakika önce çekilmiþti. Kabaca güneþin saat 4’te battýðýný düþünsek, 12 öðlen olsa, saat baþýna 22.5 derecelik bir açý düþer. 50 dakika sonraki filme göre 20 derece daha önceyi belirler. Yani 12 ye göre 70 derece, yol da 10-15derecelik bir açýyla güneye doðru gidiyor. Böyle giden aðaçlý yollar var ama hiçbiri filme uymuyor. Bir yol ayrýmý var, belirsiz. Bir arama motoruna ‘Moscow Govorovo’ yazdým, bir þey çýkmadý. Sonra sorunun Latin harfler ve Kiril harfleri arasýnda olabileceðini düþündüm. Ýngilizce’yi Rusça’ya çeviren bir site buldum.

http://translation2.paralink.com/

Buradan çevirdiðim Rusça harfleri arama motoruna yeniden verdim. Bu kez bana bir þeyler verdi. Bir site iþimi çok iyi gördü.

http://maps.yandex.ru/map_search.xml?map=1&lay=53&id=37&text=%D1%F2%F0%EE%E3%E8%ED%EE

Bana Moskova’da Govorovo’yu buldu. Hem de plan olarak. Moskova’nýn batýsýna düþüyordu. Burada Rusça da olsa bütün yollar, semt isimleri yazýlýydý. Planý biraz kaydýrýnca çevre yolunda tipik bir yonca kavþaðý tanýdým. Ama yol ayýrýmý nerdeydi? GE’yi biraz didikleyince yol kenarýnda belli belirsiz bir ayýrým göründü. Burasý kavþak deðildi, ayrýlan yol aðaçlarýn arasýndan görünmeden gidiyordu. Ama filme de çok iyi uyuyordu. 300m boyunca üzerimizden köprü gibi bir þey geçmiyordu ve aðaçtan baþka bir þey yoktu. Böylece ikinci filmi çektiðim yeri de buldum. Bu bana çevre yolunun ne tarafýný kullandýðýmýzý bildirdi. Ayrýca iki film arasýnda olan 50 dakikalýk fark, ikinci filmden önce çektiðim iki resmin yeri konusunda fikir verdi. Çünkü böylece zamaný çok kaba da olsa metreye çevirebilmiþtim.

Bir þey daha var. Bu noktaya gelene kadar kaldýðým yerin çevre yolunun içinde mi dýþýnda mý olduðunu bilmiyordum. Çünkü iki yanda iki enerji santrali ve iki kavþak bulmuþtum. Soldan geldiysek kaldýðým yer çevre yolunun dýþýndaydý. Saðdan geldiysek içindeydi. Ýkinci filmin yerini bulunca saðdan geldiðimizi anladým. Demek kaldýðým yer çevre yolunun içindeydi.

Ýki resim

Ýkinci film ile ondan önce çektiðim resim arasýnda 20 dakikalýk bir fark vardý. Bu resim ortasý refüjlü, aðaçlý geniþ bir yoldu. Ama resimde reklam panolarý görünüyordu ve aklýmda kaldýðý kadarýyla kent içinde bir yerdeydi. Bundan önce çektiðim resimle arasýnda iki dakikalýk bir süre vardý. Bu resim Galereya Zar yuvarlak yapýsýydý. Ýki resmin güneþle yaptýklarý açýyý kontrol edince Galereya Zar’ýn bu refüjlü, aðaçlý yol üzerinde veya ona paralel bir yol üzerinde olduðunu anladým. GE’de aradým, bulamadým. Artýk plan üzerinde adres bulan (bu çok önemli) hem de arama motoru olan bir sitem vardý. Galereya Zar’ýn Rusça’sýný yazdým ama bir þey bulamadým. Çünkü o bir yapýydý, yol deðil. Önceki arama motoruna bir daha verdim. (Zar bildiðimiz Çar anlamýndadýr. Fakat Ýngilizce’de ç harfi olmadýðý için Çar’ý Zar veya Czar þeklinde yazarlar, doðru dürüst okuyamazlar. Ruslar da kendi Çarlarýnda bile bunlara uymuþlar) Yapýyý buldu bulmasýna (bir sanat galerisiymiþ) ama adres, plan yok. Yalnýzca ters yönden çekilmiþ bir gece resmi verdi. Bu bile yararlý oldu, böylece yapýnýn þekli iyice ortaya çýktý. Yapý tam deðil yarým yuvarlaktý, iki yönünde yol vardý. Cephesi camlý olduðu için yuvarlak kýsým dönmeye devam ediyormuþ hissini veriyordu. Diðer yanda da dönüþ kesiliyordu. Refüjlü aðaçlý geniþ bir yol aradým, Galereya Zar’ý aradým, ama yine bulamadým. Baþka bir þey gerekliydi.

Kente yine uzaktan baktým. Filmlerin olduðu yere bir ataþ koymuþtum. Ýki film arasý 50 dakika olduðuna göre 20 dakikalýk bir uzaklýðý yaklaþýk hesaplayabilirdim. Ataþlarý kaybetmeden planý biraz yaklaþtýrdým. Ýki parmaðýmla yaklaþýk 20 dakika tutacak bir yer iþaretledim. Zoom yapmadan, yani ölçeði deðiþtirmeden planý kaydýrdým. Çevre yolunda ikinci filmden 20 dakika öncesinin neresi olabileceðini kestirdim. Ama bir sorun vardý. Bu aralýkta kavþaklar vardý ve herhangi birinden dönmüþ olabilirdik. Çünkü resimler çevre yolunda çekilmemiþti. Birkaç baþarýsýz aramadan sonra 20 dakikadan biraz daha uzakta refüjlü, aðaçlý, geniþ bir yol buldum. Yolu tarayýnca yarým daire biçiminde Galereya Zar’ý buldum. Parmak hesabýna göre biraz daha uzaktaydý ama iþte oradaydý. Onlarýn olduðu yerlere de birer ataþ koydum.

Meraklýsýna Galereya Zar’ýn koordinatlarý:
55 45 03.11 N, 37 24 44.06 E Bunu GE arama motoruna yazarsanýz sizi oraya götürür.


Merkezdeki 3 resim

Bunlarý bulmak kolay oldu. Resimlerin biri köprü resmiydi. Karþýda büyük bir yapý görünüyordu ve çevrede yardýmcý olacak birçok detay vardý. Kolayca buldum. Bir resimde karþýki yapý yine çýkmýþtý. Nehir kenarýndaydýk. Açýsýna bakarak onu da buldum. Parlamento binasýný da yine nehir kenarýndan, tam karþýdan, köprünün altýndan geçerken çekmiþim. Onu da buldum. Bunlarý iþaretleyince merkeze ne yönden yaklaþtýðýmýz ortaya çýktý. Zaten diðer iki resim ve ikinci film bunu doðruluyordu. Ama birinci filmi hiçbir yere oturtamýyordum.

Parlamento binasýnýn koordinatlarý
55 45 17.72 N 37 34 23.22 E


Birinci film, 4 resim ve kamp

Bu 10 saniyelik filmi merkezde koordinatörü görmeye gittiðimizde çekmiþtim. Ama önce mi sonra mý? Bu aklýmda kalmamýþtý. Filmin saatine bakýnca (14:29) resimlerden sonra olduðu anlaþýlýyordu. Resimleri giderken (sonuncusunun saati 13:48) çektiðimi biliyorum. Filmde güneþe yani batýya doðru gidiyorduk. Öyle ise dönüþte olmasý gerekiyordu (Tesadüf, arada yine 50 dakika var. Ama bu kez süreyi ölçemem). Yine aðaçlar akýyordu. Uzaktan birbirine benzer üç uzun yapý bloðu görünüyordu. Sonra yine bir yol ayrýlýyor ve yine aðaçlar akýyordu. En belirgin özellik olarak üç uzun bloðu ve onlardan sonra ayrýlan bir yol aramaya baþladým. Ama bulamadým. Benzer yerler buluyordum. Böyle üç bloðun ve yolun olduðu 4-5 yer buldum ama hiçbiri bütün þartlarý saðlamýyordu. Ayrýlan yol iki þeritli bir yoldu. Açýsý anayola göre 45 derece idi. Bulduðum yerlerde ya daha geniþ oluyor ya da açýsý uymuyordu. Bazen yoldan sonra aðaç yerine bir yapý çýkýyordu.

Bir zaman sonra aramayý býraktým. Amacým kampýn yerini bulmaktý. Galereya Zar’ý bulmuþtum. Herhalde kamp da oralarda bir yerdeydi. Olabileceði sýnýrlarý çizmeye çalýþtým. Galereya Zar’dan geriye gelince bir yoncaya ulaþýyordum. Buradan üç yöne daðýlabilinirdi. Güneye giden yolu kullandýysak fazla uzaklaþmamalýydýk. Çünkü biraz aþaðýda çevre yoluna baðlanan baþka bir yonca vardý. Aþaðý çok inersek bu yolu kullanmanýn anlamý kalmaz, havaalanýna gitmek için kulaðýmýzý tersten göstermiþ olurduk. Sonra alt sýnýrý (güney) belirledim. Altta demiryolu vardý ve karayý keskin bir þekilde ayýrýyordu. Demiryolunun kuzeyi gittiðimiz yolu kullanmak zorundaydý. Burayý aradým, yüzey dokusuna (aðaçlar) güneþin durumuna, saate ve yolun açýsýna baktým, bulamadým. Üst sýnýr ise neredeyse çevre yoluna kadar yayýlýyordu. Ortalara doðru baþka alternatifler olmakla birlikte pekala bizim gittiðimiz yol da kullanýlabilirdi. Merkezin sýkýþýk trafiðine girmek istemeyen biri bizim gittiðimiz yoldan çýkabilirdi. Doðu sýnýrý ise merkeze yaklaþýyordu. Buralarý da defalarca arayýp taradýðým halde bulamadým. Birinci filmin nerede olduðunu bilmem gerekiyordu. O belli olsa bu geniþ alan iyice daralacaktý. Birinci filme döndüm.

45 derece açýyla ayrýlan dar yol çok tipikti. Güneþe bakacak olursam merkezdeki resimlerden sonra batýya gidiyorduk. GE’e baktýðýmda gerçek, yapýlý, aðaçlý, renkli, ýþýklý, gölgeli görüntülerin soyutlanmýþ yol çizgilerini saklayabileceðini düþündüm. Yolu daha soyut görmeliydim. Bu yüzden Govorovo’yu bulduðum siteyi açtým. Burada yollar yalnýzca çizgi olarak görünüyordu. Batýya giden yol üzerinde ayrýlan 45 derecelik dar yolu aradým. Daha yeni baþlamýþtým ki çabucak buluverdim. Yakýnda düzenlenmiþ bir park vardý. Onu referans alarak GE’e döndüm. Ýþte, birinci filmi de buldum. Ancak göze garip görünen bir durum vardý. Baþýndan beri aradýðým üç yapý bloðu yoktu! Nasýl olur? Yolda aðaçlar, hatta aðaçlarýn sayýlarý, kaldýrým, kaldýrýmýn kesilip yerini çimenlerin alýþý, ayrýlan yol geniþliði, açýsý, yolun vistasýnda görülen baþka yapý bloklarý, daha sonra tören için kullanýldýðýný tahmin ettiðim kel bir alan ve üç bayrak direðinin dikildiði küçük beton parçasý, her þey uyuyordu ama üç blok yoktu. Sonra yol kenarýnda deðil ama uzakta bir blok gördüm. Filmi yeniden izlediðimde bloklarýn öyle yan yana dizilmediðini, yalnýzca göz yanýlmasý olduðunu fark ettim. Film akarken ikisi arasýndaki mesafe diðerine göre çok çabuk deðiþiyordu. Uzakta düzensiz olarak baþka bloklar vardý. Bu yüzden buranýn birinci film için doðru yer olduðuna iyice ikna oldum. Böylece 4 resmi çektiðim sokaklar ve kamp iyice dar bir alana sýkýþtý.

Ancak yine bir sorun vardý. Bu alaný defalarca taramýþ ve olmadýðýna kanaat getirmiþtim. Ama burada olmalýydý. Yanýlmýþ olabileceðimi düþünerek sokaklar için güneþ ve açý hesaplama iþini yeniden gözden geçirdim. Sokak yaklaþýk 45-50 derece ile duruyordu. Ekranýn üzerine 45 derecelik saydam bir gönye yerleþtirdim. Görüntü gönyeye uyacaktý. Gerçekten de uyan, daha önce baktýðým birkaç bölge vardý. Biraz sonra sokak ve yapýlar karþýma çýktý. Sokak resimdeki gibi devam ediyordu ama yapýlar son buluyordu. Aradýðým yapýlar yapý topluluðunun en ucundaydý. Ötesi ormanlýktý. Fakat ben oradan daha öteye gitmediðim için bilmiyordum. Yapýlar sanki kent içinde bir yerde gibi görünüyordu. Sokaðýn köþesinde duran yapýyý perspektiften çok incelemiþtim. Biri diðerinden yüksek iki kol, birleþince L biçimi bir yapý oluþturuyor. Arkasý, görünmeyen yaný boþ olmalý demiþtim, öyleydi. Aðaçlarýn arasýnda görünen diðer yapý da güzel, önünde bir bahçe varmýþ. Algýlayamamýþým. Kampýn resmi yoktu. Yalnýz aklýmda kaldýðý kadarýyla yerini ve biçimini biliyordum. Bir iç avlunun çevresinde toplanan baðýmsýz, tek katlý sýkýþýk yapýlardan oluþuyordu. Artýk uzaydan çekilmiþ bir resmi var.

Kampýn koordinatlarý
55 44 44.31 N, 37 23 29.86

Kampýn yanýndaki kýrmýzýlý yapýnýn koordinatlarý
55 44 44.49 N, 37 23 40.15 E


Metro Ýstasyonu ve son ev

Kampý bulunca rahatladým. Ama geriye adýný tam olarak bilmediðim metro istasyonu ve 7 Nisan gecesi uyuduðum ev kalmýþtý. Çekilmiþ hiç resim yoktu. Ev aðaçlarýn arasýnda sakin sessiz bir yerdeydi. Gerçi yolunun ne þekil alarak gittiðini biliyordum ama böyle çok yer vardý. O yüzden bulunmasý imkansýz gibiydi. Kamptan eve arabayla gitmiþtik ama çok uzak deðildi. Bir de þoför gittikten sonra kaybolmaktan korkarak gördüðüm kent merkezi ve iþlek caddeye gitmiþtim, aklýmda o vardý. Burada adý ‘Malad’ ile baþlayan bir metro istasyonu, bir alýþveriþ merkezi, biraz ileride Ramstor ve otobüs duraklarý vardý. Ýnsanlar duraklarýn önünde kuyruða girmiþ otobüslerin kalkýþ saatinin gelmesini bekliyorlardý.

Ýlk iþ olarak internetten Moskova’daki Ramstor’larýn yerini soruþturdum. Öyle çok çýktý ki inanamazsýnýz. Ramstor bütün Moskova’yý donatmýþ. Ama artýk nerede arayacaðýmý biliyordum. Bir site yerlerini plan olarak verdi ancak þematik olarak. Yani yollar, iliþkiler belli deðildi, buna karþýn isimler vardý. Bir tanesi dikkatimi çekti: Maladezhnaya. Bu olabilirdi ama ayný yerde metro da olmalýydý. Bu kez arama motoruna Moskova metro duraklarýný sordum. Bana yine iliþkileri vermeden þematik olarak metro hatlarýný ve durak isimlerini verdi. Evet, burada da bir Molodyozhnaya görünüyordu. Burasý olmalý dedim. Ancak bunlar Latin alfabesine göre yazýlmýþtý. Tercüman sitesinde harfleri Kiril alfabesine çevirdim. Govorovo’yu ve 45 derece yolu bulduðum sitenin arama motoruna yazdým. Çýkacaðýndan çok emindim, bulamadý. Kiril alfabesine çevirince yazý Maladeznaya olmuþtu. Arama motoru anlamýyordu. Sebebinin bir Ýngilizce-Rusça anlaþmazlýðý olduðunu anladým. Metro hattýna baktým, Maladezhnaya’nýn ayný hattýndan sorun çýkarmayacak, ona yakýn bir istasyon ismi (Strogino) seçtim. Rusça’ya çevirdim, arama motoruna yazdým. Bu kez buldu. Planda kesik çizgilerle metro hattý görünüyordu. Hattý takip ederek aþaðýya indim… Ýþte! Maladejnaya. Ýngilizce’de Rusça’daki ç, þ, j gibi harfler yoktur. Böyle bir harfe denk gelince yerine bir þey uydururlar. O da þimdi olduðu gibi çevirmeye kalkýnca olmaz. Hemen çevresinden referans aradým. Yakýnda bir yonca biçimli bir yol ayrýmý vardý ve bana çok tanýdýk geldi. GE’de yoncayý buldum, Maladejnaya’yý da buldum. Her þey yerli yerindeydi. Daha önce buranýn üzerinden birkaç kez geçmiþtim ama fark edememiþim. Aðaçlarla kaplý, çok zor seçilen bir yolu takip ederek evin bloklarýný ve son evi de buldum. Burada merkeze gideceðim diye çýkmaz bir sokaða sapmýþ, aðaçlarýn arasýna dalmýþtým. Ama bu hata çevreyi daha iyi tanýmama yardýmcý olmuþtu. Merkez dediðim yer meðer yalnýzca saydýklarýmdan ibaretmiþ. Ýki yönde de daha ilerisi yokmuþ.

Üzerime bir rehavet çöktü. 3 yarým gün içinde gördüðüm, görmediðim, resimlediðim, resimlemediðim her yeri buldum. Moskova’ya bir daha gidersem hayatta kaybolmam. Metroyu da kullanýrým, istediðim her yere gidebilirim…

Acaba?

8 Aðustos 2006