Ýnsaný, doðayý ve kadýný temel alan Neolitik Ana Tanrýça düþünce ve yaþam biçimi, Kýzýlbaþ Aleviliðin ilk proto Adýdýr. Dikkat edilirse Tanrýça düþünce ve inanç yapýsýnda önce somut doða ve insanýn temel özelliklerindeki güce önem veriliyor. Ayný zamanda hem doðanýn zaman zaman hýrçýnlýðýna, hem de insanýn korku ve kötülükleri yaþatma psikolojisini þu temel yapýya oturmayý uygun bulmuþtur. Doðayla kendisini bir bütün olarak gören Neolitik ve Kýzýlbaþ insaný, insanýn Ýyilik - Kötülük, Artý - Eksi, Pozitif- Negatif, Aydýnlýk – Karanlýk, Olumlu - Olumsuz, Çirkin - Güzel gibi düþünsel ve fizik kavramlarý proto doðacý Materyalist düþünceyle açýklamýþtýr. Diðer taraftan Ýnsandaki korkunun kaynaðýný ve doðanýn sürekli deðiþkenliðini ise Metafizik idealist yöntemle savuþturmayý uygun görmüþtür. Bu düþünce, yaþam ve inanç yapýsýnda, ilk doðacý Pro Materyalizm daha aktiftir, Metafizik idealist yapý ise pasiftir, ama vardýr.

Ana Tanrýça insani düþünsel yaþam M.Ö.5 bin yýllarýna kadar kesintisiz devam ederken, Sümerlerle birlikte Kral Tanrýcýlýk ortaya çýkmýþ oldu. Buna sebep olansa, çoðalan insan nüfusu, ticaret, sosyal, siyasal geliþmelerdir. Ana Tanrýçalar eskisi gibi her konu ve sorunlara yetiþemediðinden, kendisine yardýmcý olarak Kral Tanrýlarýn varlýðýna onay vermiþ oldu. M.Ö.2500 yýllarýna kadar Tanrýçalar ile Kral Tanrýlar toplum yaþamýný ortak þekilde yönettiler. Deðiþen ve geliþen sosyal, siyasal koþullar bu yapýyý daha da zorladýðýndan, Hz. Ýbrahim'in öncülüðünde Tek ve Gök Tanrýcýlýk icat edildi. Bilindiði gibi Hz. Ýbrahim'in soyundan olan yüzlerce Peygamber, Tevrat adýyla þekillendirdikleri kitapla, sözde dünyada ilk insan olarak Adem'i yaklaþýk M.Ö.3 bin yýllarýnda icat ettiler. Hz. Musa'nýn Yahudilik, Ýsa'nýn Hristiyanlýk ve Muhammed'in Ýslam diniyle ayný mantalite üzerine tüm insanlýk yaþamýný, Adem hikayesiyle cinsiyetçi eril kepaze bir noktaya getirmiþ oldular.

Monoteist yaþam ve düþünce anlayýþýna karþý çýkan Dualist dinlerden Zerdüþtlük, Þamanizm, Konfuçyüslük, Þintoizm, Taoizm, Hinduizm, Brahmanizm ve Budizm gibi doðacý düþünsel inanç yapýlarý, tek tanrýcý dinleri sürekli eleþtirip reddettiler. Dünyanýn tüm kýtalarýnda Dualist düþünce ve inanç yapýsýnýn, Monoteist dinlere karþý çýkmasýnýn temel gerekçesi þu ana noktaya da dayanýyordu. Doðacý Dualist düþünce ve inançlar, doðal olarak insaný ve kadýný temel alýr. Bu da erkek ve kadýnýn birlikte, beraber ortak, ayný zamanda iyilik ve kötülüklerin insanýn kendi doðal yapýsýnda olduðuna inanýp, her þeyin ikili düzenle evrimselleþtiðine kanaat getirmesidir. Ýkili inanç ve düþünsel yapý, Mezopotamya dillerinden Farsça ve Kürtçede “DU” iki demektir. Anlamý ikili bir felsefi düþünceye dayanan Dualizm olarak teorikleþtirilmiþtir. Bu teoriye en büyük katkýyý Zerdüþt ve Mazdek yapmýþtýr.

Kadýn ve erkeðin birbirinden hiçbir üstün farklý yanlarý olmadýðý, bunun ikisinin ortak tanýmý ve adý Ýnsan olabilmektir Neolitik Tanrýçalýkta. Gerçek insan olmak için, doða ve canlýlarýn insandan ayrý ya da uzak olmadýðýný, hepsinin birbirini var ettiðini düþünüp diyalektik gerçekliðe saygý gösterir. Çað ve zamanýn koþullarýna göre yaþam yapýsýný sürekli deðiþtiren demokratik, laik, inanç ve düþünsel yapýnýn son adýysa Kýzýlbaþ Aleviliktir. Daha da özetlersek Kýzýlbaþ Alevilik; doðallýk, çaðdaþlýk, pozitivizm ve birazda manevi dini inançsallýk demektir. Nasýl ki, bilimde negatif ve pozitif iki karþýt kutuplar olmazsa bilimsellik ya da türemek mümkün deðilse, Alevilikte de hem doðanýn kendi yapýsýndaki olumlu olumsuz gerçekleþmeler, hem de insanýn iyilik ve kötülük özelliðini ikili bir düþünce yöntemiyle, materyalizm ve metafizik gerçekliðe göre sentezlemiþtir. Bu yüzden Alevilik hem bilim hem de maddi manevi inanç felsefesidir. Alevilik içerisinden iki temel olgudan dinsel duyguyu çýkardýðýmýzda, tamamen materyalistleþip ateistleþmeyi ilke edinmek þart olur. Ayný þekilde dinsel maneviyat gereðinden fazla yüceltildiðinde ise, dindarlaþarak donup baðnazlaþmaktýr bu. Her insanýn ateistleþmesi ve ayný þekilde her bireyin dindarca donuklaþarak yaþamasý mümkün olmadýðýna göre, Kýzýlbaþ Alevilik bunun demokratik çözümünü Doðacý Dualist Sentezlemede görmüþtür. Doðal ve insandaki gerçeklikten kaynaklý Kýzýlbaþ Alevilik, Üst Ýnsana inanýp, insanýn maddi manevi psikolojik yapýsýný asla göz ardý etmemiþtir, edemez de. Çaðdaþlýðý, laikliði, demokrasiyi, insan hak ve hukukunu, dini ve inançsal yapýlarý kendi doðallýðýnda kabul eden Pozitif Bilimlerin Ýlk Sentezci atasýdýr.

Modern Pozitif Bilimler; bilindiði gibi M.Ö.500 yýllarýnda Helen Felsefecilerle baþlatýlýp daha sonra Batý Avrupa ülkelerinde en yüksek aþamaya gelmiþ oldu. Dinlerin düþünce yapýsýný teorikleþtiren Metafizikçilik ile, somut yaþamsal gerçekliði teorikleþtiren pozitif Bilimsel Materyalizm, 1500'lerden itibaren tam olarak birbirinden ayrýþmaya baþladýlar. Pozitif Bilimlerle, Dini Metafizik ayrýþma özellikle Avrupa topluluklarýnda çetin kavgalarla sürdürüldü. Örneðin Kilise Papazlarý ve Krallar güç birliði yapýp binlerce felsefeci ve bilim insanlarýný giyotinlerle boðdurarak öldürdüklerine tüm dünya þahit oldu. Bu vb. olaylar tüm acýlara raðmen, demokrasi, laiklik, seküler ve evrensel insan haklarýnýn daha da netleþmesini saðladý. Her iki zýt düþüncenin birbirinden ayrýþmasý, aslýnda Dualist dinler döneminde yaþanmasý gerekiyordu. Ancak çaðýn zor þartlarý, insanlarýn eðitilmden yoksun olmalarý ciddi bir engeldi. Günümüzde ise her imkanýn varlýðýna raðmen siyasal ve maddiyatçý dinlerin tamamen çirkinleþmesi, modern pozitif bilimler ise benzer anormalliklere sebep olduðuna göre, her ikisi de dünya ve insanlýðý tehdit eder noktaya gelmiþ bulunuyorlar. Bu bakýmdan ya ikisinden de tamamen uzaklaþýlarak daha akýlcý bir düþünce bulunmalýdýr. Veya Duralist düþünce gibi her ikisinin en güzel yanlarý yeniden sentezlenerek, insanlýða doðru hizmeti sunan noktaya getirilmesi gerekiyor. Modern bilimleri ölçüsüz anormal yapýsýndan, dinleri ise tüm çirkinliklerinden arýndýrmanýn tek çözüm yolu, “Üst Ahlak Ýlkeciliðidir”. Bu veya bunu aþan akýlcý bir yöntem geliþtirilmezse þayet, tek tanrýcýlýk ve aþýrý pozitivistlik insanlýðýn sonuna oynamaktadýr.

Gelinen aþamayla mevcut gerçeklikler ifade edilen noktada olduðuna göre, insan baþta olmak üzere modern bilimler ve dini yapýlar çaðýn gerçekliðine uygun “Üst Ahlak ilkesine” göre þekillenmek zorunda. Üst Ahlak ilkesi teorikleþtirilip bilince çýkarýlmadýðý sürece insanlýðýn maddi manevi sonu gelmek üzeredir. Diyalektik ve tarihsel olarak açýklamaya çalýþtýðýmýz insan ve insanýn var ettiði tüm kavramsallýklar, bu evrimsel aþamalarla ancak gerçekleþebildi. Her insanýn þunu net olarak bilmesi gerekir, her þeyin üstünde kutsanýlan monoteist tanrýcýlýk ve düþüncesi, ilk insan atalarý olan Homo Spienler çaðýnda yoktu. O çaðda yok olan bir kutsalýn tüm dünya yaþamýna hükmetmesini düþünmek ukalacý kepazeliktir. Milyon yýllar sonra var edilen tanrý, insan öldüðünde o da öleceðine göre, demek ki, tanrý ya insandýr ya da yoktur. Bu gerçekliðin bilincine varan Kýzýlbaþ Alevilik, Enel Hak demiþtir. Yani insana bir tanrý lazýmsa oda insanýn kendisidir. Ýyiliklerle dolu kültüre sahip kiþi en iyi tanrýdýr. Kötülüklerle doluysa en kötü tanrýdýr deyip tüm metafizik sapkýnlýklara noktayý koymuþ bir düþünsel felsefi inançtýr Kýzýlbaþlýk. Bu yapýda isteyen her insan baþta doðaya, kendisine ve insana saygýyý öðrendiði için, bunu “Üst Ahlak Ýlkesiyle” yeniden güncellemek veya teorikleþtirmek tek çözüm yolu olarak görünüyor. Kýsacasý Kýzýlbaþ Aleviliðin; insan, bilim, inanç ve dinlerle böyle bir diyalektik baðý mevcuttur.

Kýzýlbaþ Aleviliðin özetlenen diyalektik tarihsel gerçekliðinden anlaþýlacaðý gibi, tek tanrýcý dinlerle ve hele Ýslam'ýn inanç. Ýbadet ve yaþam þekliyle en ufak bir bað ya da ortak noktasý bulunmuyor. Buna raðmen Aleviler bin yýldýr Emevi Arap Ýslam, Þii Abbasý Ýslam ve Türk Ýslam Emperyalist gericiliðin katliamlarý sonucunda, korku psikolojisiyle istemeyerek de olsa kendilerini Ýslam görmeye baþlamýþlardýr. Gelinen son noktada Kýzýlbaþ Alevilik, kendisi olmayan Ýslami anormallikten bir an evvel kurtulup gerçek özüne dönmek zorunda. Bu öze dönüþ ise, Devrimci Aleviler Birliði'nin perspektifiyle ancak mümkündür. “Ýslam ve Ýslami benzetmelerle yetinmeyi düþünen Aleviler þunu bilmelidir ki, anasýna, bacýsýna ve kýzý olan Kadýný þeytan görüp aklý kýsa saçý uzun diyen Ýslam'ýn, iste Þii Alicisi olsun ister de diðer Mezhepleri, Alevi olup Alevilikten uzaklaþanlarý yarýn daha kötü aþaðýlama ve iþkencelerle yok edeceðini akýllarýndan çýkarmamalýdýrlar.


Cemal Zöngür

KAYNAKLAR :
Charles Keit Maisels – Uygarlýðýn Doðuþu. Ýmge Yayýnlarý
Feliciesn Calleye – Dinler Tarihi.Varlýk Yayýnlarý
William H. Mc Neil – Dünya Tarihi. Ýmge Yayýnlarý
Haluk Hacaloðlu – Zerdüþt Ahuramazda. Ruh ve Madde Yayýnlarý
Ethem Xemgin – Aleviliðin Kökenindeki Mazda Ýnancý ve Zerdüþt Öðretisi. Berfin Yayýnlarý
M. Ýlin - E. Segal – Ýnsan Nasýl Ýnsan Oldu. Say Yayýnlarý
Alaaddin Þenel – Ýlkel Toplumdan Uygar Topluma. Birey Yayýnlarý
Alaaddin Þenel Dinsel Ýnançlar ve Düþünceler Tarihi 1.2.3. Cilt. Kabalcý Yayýnlarý Bilim
Alaaddin Þenel – Siyasal Düþünceler Tarihi. Bilim sanat yayýnlarý.
Abdullah Öcalan Sümer Rahip Devletinden Demokratik Cumhuriyete – Aram Yayýnlarý
Misea Eliade – Þamanizm. Ýmge Yayýnlarý
Pavul Dolukanov – Eski Ortadoðu'da Çevre ve Etik Yapý. Ýmge Yayýnlarý
Musa Þanak – Mezopotamya'da Dinlerin Doðuþu. Aram Yayýnlarý
Sigmund Freud – Günlük Yaþamaýn Psikopatolojisi. Payel Yayýnlarý
Samuel Noah Kramer – Tarih Sümerde Baþlar. Kabalcý yayýnlarý
Eguene Enruquez – Sürüden Devlete. Ayrýntý Yayýnlarý
B. Malinovski – Vahþilerin Cinsel Yaþamý. Kabalcý Yayýnlarý
E. Reed – Kadýnýn Evrimi 1.2. Cilt. Payel Yayýnlarý