LacivertSanat E - Dergi Ekim 2006
YAZI
Kültür ve Eðitim Tarihimizde Yabancý Okullar
Ahmet ÇAYLAR
________________________________________

Kültür ve eðitimin iç içe girdiði günümüzde, buna baðlý olarak da eðitim ve kültür sorunlarý çok sýk olarak tartýþýlmaktadýr. Þüphesiz eðitim ve kültür birbirinin ayrýlmaz parçasýdýr.

Atatürk, 6 Temmuz 1921 tarihinde Milli Eðitim Kongresi’nin açýlýþýnda þöyle der: “Kültür derken, tarihi ve milli karakterimize uygun bir kültür kastediyorum. Çünkü milli dehamýzýn, yaratýcýlýðýmýzýn tam geliþmesi ancak böyle bir kültürle temin olunabilir. Kültür, fikri zeminle mütenasiptir. O zemin milletin öz karakteridir. Gençlerimiz, bu kültür hamlesi içinde yetiþtirilmelidir.”

Geleceðin emanetçisi, teminatý olan gençlerimiz kültürel kimlikleri korunarak, öðretilerek ve geliþtirilerek milli kimlik, milli birlik ve milli bilinç duygularý içinde yetiþtirilmelidir. Bu amaçlara ulaþabilmek içinde takip edilecek yol, okullardan, kütüphanelerden kýsacasý “kitap”lardan geçer.

Atatürk, 20 Mart 1923 tarihinde Konya Türk Ocaðý’nda gençlerle yaptýðý bir toplantýda; “Dünyanýn bize hürmet göstermesini istiyorsak, önce bizim kendi benliðimize ve kültürümüze ve milletimize bu hürmeti hissen, fikren ve fiilen, bütün fiil ve hareketlerimizle göstermemiz lazýmdýr. Milli benliðini korumasýný bilmeyen milletler, baþka milletlerin avýdýr.” der.

Bizler Türk milleti ve Türkiye Cumhuriyeti olarak mahkum deðil hakim; av deðil avcý olmalýyýz. Bu bakýmdan da kültür, eðitim, dil, tarih, sosyoloji alanlarý baþta olmak üzere her alanda bilgi edinip uygulayabilmek için “oku”mak zorundayýz.

Kültürün devamýný saðlayacak en önemli unsurlardan bir tanesi de okullardýr. Dil de kültürün taþýyýcýsýdýr. Bu bakýmdan okullarda Türkçe eðitim çok ama çok önemlidir. Dilimizin ve kültürümüzün günümüzdeki en önemli sorunu yabancý okullar ve yabancý dille yapýlan eðitimdir. Bu konuya eðilip gönül gözümüzü açacak kitaplardan bir tanesi de Prof. Dr. Necmettin Tozlu’nun 1990 yýlýnda kaleme aldýðý “Kültür ve Eðitim Tarihimizde Yabancý Okullar” adlý kitabýdýr.



Kültürümüzün taþýyýcý ve devam ettirici en önemli gücü okullardýr. Özellikle yabancý devletler tarafýndan kendi ülkemizde, bize yabancý olan, yabancý dille eðitim yapan, tamamen misyonerlik amaçlý çalýþmak için kurulan okullar, eski Þark meselesinin þimdilerde ise Büyük Orta Doðu projesinin en önemli gücü ve etki yaratan koludur.



Bu bakýmdan, bilincimizi biraz daha açmak ve aydýnlatmak adýna, Necmettin Tozlu’nun “Kültür Eðitim Tarihimizde Yabancý Okullar” adlý çalýþmasý baþucu eseri olarak yerini alabilir. Osmanlý Devleti’nden günümüze kadar olan süreçte, yabancý okullarýn etkilerini, iþlevlerini görmek açýsýndan mükemmel bir eser olarak belirtebiliriz.

Akçað Yayýnlarý'ndan çýkan kitap 8 bölümden oluþmaktadýr.

Kitabýn birinci bölümünde misyonerlik üzerinde durulmaktadýr. “Misyonerliðin Amaçlarý, Misyonerliðin Osmanlý Ýmparatorluðu’na Giriþi, Amerikan Misyonerliði, Yeni Türkiye Cumhuriyeti’nde Misyonerlik, Misyonerliðin Ýnsanýmýz, Cemiyetimiz ve Topyekün Deðerlerimize Bakýþý” olarak 5 alt bölümlerden oluþmaktadýr.

Ýkinci bölümde; misyonerliðin faaliyet alanlarý, kuruluþlarý ve okullarý olmak üzere ayrýntýlý olarak incelenmektedir.

Üçüncü bölümde; misyonerliðin kalesi olarak kabul edilebilecek ve bir Amerikalý yetkili tarafýndan da; “Robert Kolej’in yaptýðýný hiçbir Amerikan Kurumu yapamamýþtýr.” sözünü kanýtlayan bilgiler verilmiþtir.

Dördüncü bölümde; kolejde eðitim ve öðretim; beþinci bölümde yabancý okullarýn faaliyetleri ve metotlarý; altýncý bölümde yabancý okullar ve kültürümüz hakkýnda bilgiler sunulmaktadýr.

Yedinci bölümde; Hukuki Açýdan, Temel Fikir ve Düþünce Açýsýndan, Ýþin Ýçindeki Gizli ve Önemli Ýþ: Ekonomi-Sömürü Düzenin Hazýrlanýþý Yönünden, Eðitim Öðretim Yönünden Olmak üzere genel bir deðerlendirme yapýlarak sekizinci bölümde alabileceðimiz tedbirler sýralanmýþtýr.

Son olarak da “Sonuç, Kaynaklar, Kurum Ýsimleri Ýndeksi, Yer Ýsimleri Ýndeksi” ile kitap bitirilmektedir.

Günümüzün modern sömürgeciliðinin nasýl yapýldýðýný merak edenlerin edinmesi, incelemesi gereken bir kitap olarak karþýmýzda duruyor Necmettin Tozlu’nun “Kültür ve Eðitim Tarihimizde Yabancý Okullar” adlý eseri.
Doç. Dr. Necmettin Tozlu
"Kültür ve Eðitim Tarihimizde YABANCI OKULLAR"
Akçað Yayýnlarý:76
Araþtýrma- Ýnceleme:16
ISNB: 975-7568-71-6
Baský Yeri: Ankara
Baský Yýlý: 1991