Özgürlük kiþiden kiþiye deðiþen izafi bir kavram olmakla beraber, genel anlamda hareket, ifade ve düþünce serbestliði olarak tanýmlanabilir. Kiþiden kiþiye deðiþir dedim çünkü bir gazeteci için yaptýðý haberin,yazdýðý köþe yazýsýnýn gazetesinde sansürlenmeden yayýnlanmasý özgürlüktür.Bir düþünürün veya siyasetçinin düþüncelerini rahatlýkla ifade etmesi özgürlüktür.Kilo sorunu olmayan birinin istediði her þeyi rahatlýkla yemesi özgürlüktür.Gezmeyi seven birinin rahatlýkla seyahat edebilmesi,alýþveriþ yapýlan maðazanýn seçilebilmesi,istediðiniz müziði dinleyebilmenizde özgürlüktür.Verilen örnekler alabildiðine geniþletilebilir.Görüldüðü gibi özgürlük insanlarýn konumlarýna,mesleklerine ve özel ilgi alanlarýna göre deðiþebilir.Ancak burada önemli olan özgürlüðümüzü,baþkalarýnýn özgürlük sýnýrlarýný ihlal etmeden doyasýya yaþamak.
Savaþ görmemiþ, komünist rejimin sömürgesi altýnda yaþamamýþ, hapishane veya esir kamplarýnda bulunmamýþ, özgürlüðü yöneticinin iki dudaðý arasýnda olmamýþ insanlarýn bir kýsmý özgürlükleri kýsýtlanmadýðý için bu kavramýn deðerini bilemez. Bilemedikleri için de bu hakký sadece kendilerinde görüp çevrelerinde yaþayan insanlarýn özgürlüðünü kýsýtlamayý kendilerinde bir hak olarak görürler.Halbuki kendi özgürlükleri,baþkasýnýn özgürlük sahasýna girip,ihlal ettiði zaman son bulur.Önemli olan bunun farkýna varabilmektir.
Yukarý katta oturan komþum halýsýný balkondan silkelediði zaman kendini alabildiðine özgür hissetse de, yeni yýkanmýþ balkonumu kirlettiði için ben de kendimi bir o kadar özgürlüðü kýsýtlanmýþ hissederim.
Özgürlük kavramýný anlatýrken toplumun deðer yargýlarýndan bahsetmemek olmaz.Her ne kadar toplumumuzdaki yozlaþma baþýný alýp gitmiþ olsa da karþý gelemeyeceðimiz deðerlerimiz,örflerimiz bizi frenler. Yozlaþma ve kokuþmuþluðun en üst düzeyde olduðu sosyete, elit(!) diye tabir edilen kesim, ahlaksýzlýðý, serbestliði özgürlük adý altýnda doyasýya yaþarken her gün ifþa edilen, sürekli göz önünde olan hayatlarý daha mazbut yaþam süren kesime de kötü örnek olmakta ancak deðer yargýlarý ve gelenekler bu kesimi özellikle yeni yetiþen gençleri bir nebzede olsa engellemekte. Sosyete kesimi için kýz veya erkek çocuðun ayrý eve çýkmasý, gayrimeþru hayat yaþamasý, evli iken karþý cins ile gezip tozmasý onlar için özgürlük alameti olsa da, bizler için hala ayýp, günah gibi kavramlar ile reddedilerek özgürlük olarak görülmemesi,deðer yargýlarýnýn,dinin,geleneklerin hayasýz davranýþlarý frenleyerek özgürlüklerin üstünde tuttuðunun göstergesidir.
Toplumca, özgürlüðü tam anlamý ile özümseyemediðimiz için, olaya hep kiþisel, tek taraflý olarak bakýp o þekilde yorumluyoruz.Oysa bu cennet vatanda yaþýyor olmak, rahatça nefes alýp vermek, yakýnlarýmýzý istediðimiz zaman doyasýya görmek,geceleri korkusuzca uyumak, dini vecibelerimizi yerine getirebilmek, okuyabilmek, imkanlar ölçüsünde eðitim görebilmek de özgürlüktür.Paramýz ölçüsünce yiyip,eðlenmek,gezip dolaþmak,araç sahibi olup trafiðe çýkmakta özgürlüktür. Düþüncelerimizi, hakarete vardýrmadan ifade edebilmek,haklarýmýzý savunabilmek,hukukun var olduðuna inanýp,haksýzlýk ile karþýlaþtýðýmýzda hukuka sýðýnabilmek de özgürlüktür.Ancak komþumu rahatsýz edecek þekilde konuþmak,müzik dinlemek,özel veya resmi kuruluþta iþlem yaptýrýrken baþkasýnýn sýrasýný almak,vergi ödememek,kötü bir yönetici olmak,hýzlý araç kullanýp baþkasýnýn ölümüne veya sakat kalmasýna sebebiyet vermek ve bunu alýþkanlýk haline getirmek,sokak ortasýnda nahoþ hareketlerde bulunmak, namussuzca hayat sürmekte yapan için özgürlük olsa da çevresindeki insanlarýn özgürlüðünü kýsýtladýðý için özgürlük kapsamý içinde deðil de ihlal kapsamý içinde deðerlendirilmelidir.Hülasa özgürlük, özgürlüðümüzün farkýna varabilmek, doyasýya yaþayýp deðerini anlamak amma baþkasýna zarar vermeden,incitmeden ve özgürlüðünü kýsýtlamadan.