“Dersi azlar Elesger’den ders alsýn
Altý min altý yüz aye mendedi”

Bunu diyen Göyçeli Âþýk Elesger, ümmîdir. Yani okuryazarý yoktur ama Kur’ân-ý Kerim’i ezberden hýfzetmiþtir…
Onun sýrrýný da þöyle açýklýyor:
“Ohuram ‘Ýnna fatehna’ metleb allam yuhuda;
Þah-ý Merdân nökeriyem dersimi pünhan verir”
***
Çaðdaþý Çýldýrlý Âþýk Þenlik de ümmîdir…
Elesger, Þiî Azeri, Þenlik, Sünnî Karapapak/Terekemedir.
Her ikisi de dindar ve Ehl-i Beyt dostudur. Bu husus, doðal olarak Elesger’de biraz daha aðýr basar…
***
Her ikisi de âþýklýk geleneðindeki “atýþma” esnasýnda “irticalen” þiir söyleme ustasýdýr…
Her ikisi de sufîdir…
Her ikisi de tasavvuf ehlidir…
Her ikisinin de þiirlerinde mistik motifler vardýr…
***
Her ikisi de Arapça ve Farsça kelimeleri yerli yerinde kullanmýþlar. Yani yanlýþ yerde yanlýþ kelime kullanýp “anlam yitimi”ne sebep olmamýþlardýr. Bu da onlarýn Arapça ve Farsçaya ne kadar vakýf olduklarýnýn delilidir…
Þenlik Baba dil meselesini þöyle dile getirmiþ:

Kudret mektebinde verdiler dersi
Zahirde göründü arþ ile kürsü
Hýfzýmda zapt oldu Arabî Farsî
Lügat-i imraný seçtim bu gece
***
Her ikisi de hece vezni ile þiirlerini yazmýþlar. Birilerinin iddia ettiði gibi Arûz veznini bilmezler…
Âþýk Elesger’in arûz ile yazdýðý iki gazel varsa da, çok da baþarýlý deðil.
Ancak…
Hece vezniyle neredeyse bütün þiir türlerinden örnekler vermiþlerdir.
Lirik Þiir (Coþkulu)
Pastoral Þiir (Kýrsal yaþamý anlatan)
Epik Þiir (Destansý. Her ikisinde de en çok bu tür göze çarpmaktadýr.)
Didaktik Þiir (Öðretici. Bu konuda da çok öðüt verici þiirleri var)
Satirik Þiir (Hiciv, taþlama. Alaycý bir biçimde kullanmýþlar. Ayrýca her ikisi de kendilerini de hicvetmekten çekinmemiþler.)
Elesger:
Akýldan kem, huþtan þaþkýn, dilden küt
Nakabil, kelmesi bisemer menem.
Mecnun kimi viraneler küncünde;
Sergerden, sahra-i kalender menem.

Divanî Þiir (Bunun, arûz vezniyle yazýlan Divan Þiiriyle bir ilgisi yoktur. Âþýklýk geleneðinde 8+7 heceyle yazýlan ve meclislerde ilk defa bu örnekle açýlýþ yapýlan “Divan ya da Divanî” denilen bir þiir türüdür. Her ikisi de bu dalýn en büyük üstatlarýdýr.)
***
Þenlik ve Elesger, “Cýgalý Tecnis”i âþýklýk edebiyatýna sokan iki çaðdaþ ozandýr. Þenlik baba, hatta bir örnek de “Lebdeðmez Tecnis” dalýnda vermiþtir ki, bir þaheserdir.

“Eser hiddetine dalan aþýðýn
Hayâlý geþt eyler nece daðlarý
Ezzi nece daðlarý
Âþgýn nece daðlarý
Gel senlen seyahat edek
Aþah nece daðlarý
Leyla sergenderi þeyda-yý cihan
Yeddi yýl yayladý nece daðlarý”

***
Âþýk Þenlik, kendisinin meydana getirdiði birçok hikâyenin de müellifidir. Bu hikâyeler, hikâye kahramanlarýnýn aðzýndan okunan (Kadýn ve erkek kahramanýn karþýlýklý olarak yekdiðerine hitaben okuduklarý þiirlerle süslüdür. Bunlar, Türk dilinde “eril-diþil” yani “gramatik cinsiyet” farký olmadýðý için, þâirine hiçbir zorluk çýkarmadan koþulmuþtur).

Bunlarýn içinde: Divanî, Koþma, Müstezat, Muamma (qýfýlbend) Muhammes, Güzelleme, Methiye vb. þiir dallarý mevcuttur…
***
Âþýk Elesger’in de özellikle sevip alamadýðý “Sehnebanu” hakkýnda þiirli hikâyesi ve birçok âþýkla karþýlaþtýðý gene þiirli destanlarý vardýr…
***
Bendeniz, dilimin döndüðünce kýsacýk da olsa anlatmaya çalýþtým. Her ikisi de “Âþýklýk, dolayýsýyla Türk Halk Edebiyatý’nýn” mihenk taþlarýdýr.
Rahmet ve minnetle anýyorum…

Not: Âþýklýk Edebiyatýnýn, özellikle de Âþýk Þenlik üstadýn hakkýnda en geniþ ve ilmî çalýþmalarý olan, Doç. Dr. Naile Asker, bu konuda söz sahibidir. Sehvim varsa; düzeltmesinden memnuniyet duyarým.