"Anka kuþu gibi yalnýzlýðý adet edin! Öyle hareket et ki, adýn daima dillerde dolaþsýn ama seni görmek olanaksýz olsun." -Fuzuli, Leyla ile Mecnun |
|
||||||||||
|
Rýzk ve mülk kavramýnýn önceden beri var olup, var olmadýðý neden önemle belirtiliyordu? Çünkü El, rýzk söylemi veya kader söylemi üzerine bina olmakla mana edilmiþti. Rýzk veya kader “her þeyden önce” tasarlanmýþ her þeyle birlikte El tarafýndan bir çýrpýda ortaya konmuþtu. Bu anlayýþ içinde “Her þey rýzkýyla birlikte doðar” deniyordu. Ve her þey bugün nasýlsa dün de öyleydi deniyordu. Bu düzenleme içinde hiçbir deðiþiklik yok deniyordu. Ve her þey bu düzenlemeye göre bir çýrpýda rýzkýyla birlikte olup bitmiþti, deniyordu. El bu tezler üzerine oturuyordu. Demek ki bu günkü rýzk olarak biriken servetler, dün de vardý. Dün de vardý ne demek? Büyük patlamadan önce mülk ve servet vardý demek! Atomun inþasýndan önce, mal mülk rýzk vardý demek. Kimyasal evrim, moleküler evrim yokken; hayat yokken; üretim iliþkisi ve üretim hareketi yokken, rýzk, mal, mülk düþünce ve tasarým vardý demek. Ýþte bu sav böyle mi, böyle deðil mi diye bilgiye dayalý düþünce imgeleri üzerinde, tarihsel koþullar içeriðinde, arkeoloji ve jeolojik buluþlardan vs. geriye doðru yani baþlangýç koþullarýna doðru gidilip bakýldýðýnda; rýzkýyla birlikte bir çýrpýda ortaya konmuþ hiç bir þey karþýmýza çýkmýyordu. Birbirinden farklý her biri diðerinden devamla bir yoðunlaþtýrýlmýþ durumlar özelliði içinde yedi çeþit evrimsel aþamalý baþlangýç tespiti olasýdýr. Kuantum âlem sýçramalarý içinde atom yapýlarla gerekirci bir düzen ve sýnýrlý sonlu oluþun süreksizliði içine girmekle süreklilik kesikli sürekliliðe dönüþmüþtü. Kuantum dünya ayný anda ve türlü durumlar belirsizliði içinde olasýlýklar dünyasýydý. Gerekirci bir nedensellik içermezdi. Oysa büyükler dünyasý, kuantum dünyaya göre çok çok çok kýsýtlý durumlarýyla; neden sel iliþkilerleydi. Olanaklýydý. Hýz yavaþlamýþtý. Bileþimin özelliði kuantum dünya içinde yoktu vs. Böylesi bir geçmiþten gelen baþlangýç ve yeni durumlarla yeni baþlangýçlar içinde hayatýn bu günkü haliyle bir çýrpýda mülk ve rýzký ile deðil beliriþ vermiþ olmalarý, 5 baþlangýç içinde bunlarýn esamileri bile yoktu. Mikro özdek, bir anlýk süreler içinde olasýlýklarýyla belirip kayboluyordu. Bugün bile bu hýzlarý tek tek yavaþlatmadan durdurmadan kuantlar dünyasýný anlamak olasý olmuyor. Mikro özdek belirsizle olan üssü durumlarý ile ilk baþlangýç hýzlarý olmadan adeta donarak atom çekirdeði düzeniyle büyükler dünyasý veya maddeler dünyasý dediðimiz olgu olaylar giriþmeli gerekirci düzenler içine geçiyordu. Ýþte bir kýsým kuantlar mikro dünya içindeyken belirsiz ile olan üssü durumundan, nispeten kararlý ve belirli bir duruma geçiþin o ilk baþlangýç aþamasýnda dahi ne mülk vardý. Ne rýzk vardý. Sadece atom yapýsýyla hidrojen vardý. Yani makro baþlangýçta hidrojen vardý. Ýlk baþlangýçta kuantum dalgalanma vardý. Kuantum dalgalanma ne maldý. Ne mülktü ne rýzktý. Zamana ve boyuta baðlý ikinci aþamada hidrojen ve iki hidrojen bileþiminden de helyum atomu vardý. Her iki atom da ne mülktü, ne rýzktý ne sahiplikti. Su içinde yüzmenin; oksijenli ortamda oksijen ile solur olmanýn; soðuk havada tüylü oluþun, kurak havada suya dayanaklý oluþun, hýzlý koþucu çeviklikle sýçramanýn vs. daha çok yeðlenen baþat bir çevre basýncý olmakla seçilimi vardý. Yani makro dünya içindeki "çevrenin seçilim baskýsý" vardý Bu günkü her þey çevrede birikim ve seçilim ortaya koyan çevresel baský ve basýncý oluþan evrimin yasalarýyla vardý. Makro olan her þey bir tek tür atom ile hidrojenden evirildi. Evrim, diðer evren yasalarý gibi bir yasaydý. Yasa olduðu tartýþýlmazdý. Ama o alandaki evrimin nasýl olmuþ olduðunu belirten teoriler üzerinde tartýþmalar, hem doðruydu; hem kaçýnýlmazdý. Evrim, þeylerin geçmiþi ve tarihi olmakla bizim tarihsel bilincimizi oluþuyordu. Bu evrimsel baþlangýç içinde de ne mülk, ne rýzk ve ne de hayat kavramý bir çýrpýda yoktu. Hidrojen atomuyla çok dar ve sýnýrlý bir kimyanýn evrimi ortaya çýkmýþtý. Daha çok atomla daha çok kimyasal evrim kararsýz dev yýldýzlarýn oluþumuyla üçüncü aþama ve baþlangýç içinde ortaya konacaktý. Tüm bunlar kesikli süreklilikti. Birbirinden býçakla keser gibi kesilmiþ taným oluþlar deðildi. Tüm bunlar toplumsal insan anlayýþýnýn mantýk ürünüydü. Doða için böyle bir tasnif ya da taksonomi veya sýnýflandýrma yahut ta þema tize etme söz konusu bile deðildir. Kolektif hafýza geçmiþi anlaþýlýr yapmak için kýlý kýrk yarar. Kýlý kýrk yaran anlayýþýmýzý bir de halk diline doðru anlatým yaptýðýmýzda, anlaþýlmazlýk ve anlatým bozukluklarýyla mantýk hatalarý kaçýnýlmazdý. Neden, sonucundan habersizdi. Nedenler türlü biçimlerde giriþme ortaya korken, evrimsel yasalar bu giriþimleri seçme ayýklamalý bir akýþa uðratýyordu. 27
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |