Hayrullah Eraslan’ýn ilk kitabý “Üçgen Piramidinin Zirvesindeki Cihan Þairi Abdurrahim Karakoç”. Bu eserinde þair Abdurrahim Karakoç’la ilgili yazýlan þiir ve yazýlardan oluþmakta. Ýkinci kitabý “Göçer bir þehir”. Þairin kendi þiirlerinden oluþmakta…

“Göçer bir þehir”, adlý bu kitap için, bir göçmen kuþ olan turnalarýn yola çýkýþýný ve þehrin üzerinden geçiþini resmeden kapakla þehri ben Bursa’ya benzettim.

Kitap iki bölüm, elli üç þiir ve yetmiþ bir sayfadan oluþmakta… Ýlk bölümün adý ve ilk bölümün ilk þiiri kitaba adýný vermekte; “Göçer bir þehir” ikinci bölüm “Devran” adýný taþýyor. Ýlk bölümde otuz bir þiir, ikinci bölümde yirmi iki þiir yer almakta…

Ýlk bölümün ilk þiiri “Göçer bir þehir”… Sanýrým þair için oldukça ayrýcalýklý bir þiir…
Bu þiir üslup ve kurgu farklý olsa da bende Ahmet Arif çaðrýþýmý yaptý. Yanlýþa boyun eðen kiþilerin bozuk davranýþlarýný töre haline getirmelerine duyulan tepkinin ve yürekteki sýzýnýn yansýyý adeta. Þiiri okuyunca, þehrin gerçekten göçtüðünü ve yüreklerde enkaz yýðýný olarak kaldýðýný gördüm. Kararan bu hayatý yaþamak zorunda olanlar belki de günýþýðý göremeyeceklerdi.

Þu dizelerdeki acý ve çaresizlik nasýlda bir sigara dumaný gibi soluk aldýðýmýz atmosfere yaralar açarak yükseliyorlar. Bir baþka deyiþle, ebabiller kýzgýn taþlarý yeryüzüne deðil, gökyüzüne savurarak fil yerine atmosferi öldürüyorlar. Þiir deðil, beklentilerin beklenmeyenleri doðurmasýndaki korkunç manzara içimizi kana bulayan. Bu arada da þiirde bu kandan nasibini alýyor. Kelimelerine kan sýçramýþ olarak.

“…
Yýllarýn dili sürçer haksýzlýða perde
Bir ova dað olur zulmün kara gölgesinde
…
Nice rivayetler ardýndan
Babasýnýn katilini sorar
Aðlar ahali hýçkýrýðýný duyurmadan
…
Kokuþmuþluk duyulur, hissedilir zamanla
Kýz gelin olur duvaksýz
Kýzýl gecenin karanlýðýnda”

“Hayal Kýz” þiirinde nostaljik bir hüzün iþleniyor. Bir yüreðin ince kanayýþý, adeta gözlerinden akýp gidiyor ve þiir oluyor kelimelere dönüþerek.

Þiirde imgeler çay ve þeker gibi… Ýmgeler þiire öylesine güzel yedirilmiþ ki, imgeyi ve konuyu fark etmeden duygu içinde þiiri benliðinizde yaþýyorsunuz. Oldukça etkileyici bir þiir…

Yýllar önce Ankara’da bindiðim bir otobüste ortalama yetmiþ beþ, seksen yaþlarýnda mavi gözlü sarýþýn olabilmesi çok muhtemel olan bir bayanla karþýlaþmýþ, bu bayanýn yirmili yaþlarda olduðu zamaný hayal etmiþtim. O bayanýn yirmili yaþlarda olduðu zamana sanal olarak âþýk olmuþ gibi þiir yazmýþtým. Bu þiir bana onu hatýrlattý. Her güzel þey, baþka bir güzel þeyi hatýrlatýyor galiba. Saf þiir vesselam…

“Masumiyet” adlý þiir de masum, þiire konu olan da… Þairin kendi söyleyiþiyle Meryem masumiyeti… Daha fazla nasýl masum olabilir ki bir eriþkin… Ve bu masumiyeti korumaya azmetmiþ bir þair…

“yüreðimi zýrh yaptým
elimi uzatýp çekip aldým seni
…
baharda papatyalara arkadaþ olasýn diye”

“Gül Yüzlü” adlý þiirde kiþisel bir kurtarýcý yaratýyor imgeleminde ve bu düþselliðe bir beden ayarlýyor þair. Karþýsýnda her þeyiyle kendi beklentisini karþýlayacak biri oluyor “Gül Yüzlü”, Musa’nýn beyaz eli gibi…

“Iþýk saçarmýþsýn etrafa
Çölleþen kalplere þifa senmiþsin
Huzur arayanlara derman
…”

“Aþk Sarhoþu”… Ýnsanýn tenindeki yaralar iyileþiyor da, tinindeki yaralar iyileþmiyor iþte. Zaman çare olmuyor, yarayý açan çare deðilse. Þair de bu þiirinde bu buhraný dile getiriyorve çareyi yarayý açandan bekliyor. Okunacak bir þiir…

“Zor Oluyor Ayrýlýklar” þiiri bir Urfa türküsünün modernize edilmiþ halini andýrýyor. “Ölüm Allah’ýn emri / Ayrýlýk olmasaydý”. Ayrýlýðýn farklý bir yorumu…

“Sen Duymadýn” þiiri bana Attila Ýlhan’ýn “Böyle Bir Sevmek” þiirini çaðrýþtýrdý. Sevmek bir baþka güzel; ister karþýlýðý olsun, ister olmasýn. Bir karþýlýk beklemeden yapýlan þeyler ne kadar güzeldir. Sanýrým bu yüzden eskiler “Ýyilik yap suya at, balýk bilmezse, Halýk bilir” demiþler. Þair de Halýk’a havale ediyor. Bir karþýlýk alamasa da sevginin sahibi bilsin istiyor. Duygu da, ahenk de þiirde dikkate deðer bir akýcýlýk veriyor.

“Sen Nerelerden Geldin” þiirinde þairin, doðanýn muhteþemliðinin aþký doðurduðu ve sorduðu soruyla da okuyucuya bu güzelliði fark ettirmeye çabalamasý þiire ayrý bir güzellik katýyor. Ben bu güzelliði en çok Faruk Nafiz ve Ahmet Muhip þiirlerinden tanýyorum. Ýþte bu þiir geleneðin farklý moderniz olmuþ hali.

“Gölgen bedenime uzar ey güzel
Endamým ýþýktan bir dünyam”

Ýkinci dizde kullanýlan “Endamým” bana biraz tuhaf geldi. Sanki “Endamýn” olmasý gerekiyormuþ da, klavye hatasý olmuþ gibi. Neyse, bakýn Ahmet Muhip ayný duyguyu “Serenat” adlý þiirinde nasýl dillendiriyor.

“Yeþil pencerenden bir gül at bana
Iþýklarla dolsun kalbimin içi
Geldim iþte mevsim gibi kapýna
Gözlerimde bulut saçlarýmda çið”

Hayrullah Eraslan þiirlerinin genelinde hüzün, aþk ve güzellikleri anlatýrken yumuþak ünsüzlerden oluþan kelimeleri tercih ediyor, ýstýrap, kaygý ve asilik gibi duygularý dile getirirken de sert ünsüzlerden müteþekkil kelimeleri tercih ediyor.

“Ayrýlýk Azaptýr” adlý þiirde hayalle gerçek arasýna sýkýþan birinin dýþ dünyayla iliþkisi konu ediliyor. Saf þiir…

“Umudun ve Sevdanýn Türküleri” bu þiiri okurken aklýma Sivas olaylarý geldi. Ýnsanlar, insan yakmamak için türkü yakmalýlar ki, yeryüzü cehennem deðil, cennet olsun.

Tanrý bizi kýsa süreli avunma ve oyalanma amaçlý bu dünyaya gönderiyor. Tanrý’nýn tek isteði ve insandan beklentisi ise, kendisinin tanýnmasý, canlý varlýklara faydalý olabilecek davranýþ ve üretimde bulunulmasý... Ýnsan ya bu dünyayý cennet yapmak için çalýþacak ve cenneti hak edecek, ya cehenneme çevirip cehennemi hak edecek. Karar insanýn… Dante, “Ýlahi Komedya”da içinde sevgi olmayanlarýn cennete giremeyeceðini boþuna söylemiyor. Allahýn dini zaten bunu buyuruyor. Ýslam sevgi ve barýþ dini deðil mi?

Hayrullah Eraslan’ýn “Umudun ve Sevdanýn Türküleri”yle avunarak büyüyen kiþiler kötülüðü bilir, ama karakteri kötülük yapmasýna izin vermez. Ýnsan hep güzel beklenti içinde güzel haber bekler. O haber genellikle gelmez, ama insanýn yüreðini törpülerken daha bir duygusallaþtýrýr ve kötülüklerden uzaklaþtýrýr.

Çevremize bir bakalým; insanlar eskiden çocuklarýný, hatta hanýmlarýný birbirlerine emanet ederken, bugün çocuklarýnýn sokakta oynamalarýndan kaygý duyuyorlar.

Deðiþen dünyada þiirden, ezgiden, ninniden, masaldan kopuk aþk, gönül okþayan destanlar, efsaneler, masallarda iyilerin kötülere üstünlüðü vardý. Ýyiler hep baþkalarýna yardým eden kiþilerdi. Oysa þimdi…

Haber programlarýnda öldürülen kadýnlar, tecavüze uðrayan çocuklar ve genç kýzlar, birbirine hakaret etmeyi bir marifet sayan söylenen yalanlarý ispata çabalayan, birbirlerini vatan hainliði ile suçlayan politikacýlar ve basýn mensuplarý… Kimin yalan, kimin doðru söylediði, kimin haklý, kimin haksýz olduðu belli olmayan bir zaman dilimindeyiz. Ne huzur, ne güven, ne mutluluk, ne umut… Korkunç bir kaosta yaþýyoruz ve bu kaosun bozulacaðýyla korkutuluyoruz.

“Umudun ve Sevdanýn Türküleri” adlý þiirde hâlâ küçük þeylerle ve özellikle insani deðerler ve hüzünle bile dünyanýn daha güzel bir yer olabileceði düþüncesi iþlenmiþ, diye düþünüyorum.

“Sen Bu Yollardan Geçmeden Önce” adlý þiire baktýðýmýzda yine geleneðin modernize olmuþ halini görüyoruz. Þiirin adý, ayný zamanda nakarat durumunda… Beni þiirin ses uyumu ve samimiyeti daha çok cezbediyor. Bir bebeðin annesiyle konuþmaya çalýþmasýndaki samimiyet var þiirin sesinde. Anlam daha farklý; tahsilsiz bir kiþinin içinden geldiði gibi konuþmasý var.

“Senden evvel
senden ötelerdeyim
Kayýp durgun sular gibi
Bir yaným ayaz
diðer yaným kavurur beni
Sen bu yollardan geçmeden önce”

Ayný samimi duygu ve ifadeleri rahmetli Ali Ekber Çiçek’in derlediði aðýtta da görüyoruz.

“Þu yüce daðlarý duman kaplamýþ
Yine mi gurbetten kara haber var
Seher vakti burda kimler aðlamýþ
Çimenler üstünde gözyaþlarý var”

“Aynadaki Kim”… Þiiri okuyunca sosyal medyada rastladýðým bir resim çaðrýþým yaptý; resimde tahminen seksen yaþlarýnda bir kadýnýn yedi yaþýndaki bir çocukla bakýþmasý vardý. Kadýnýn bakýþlarýnda bir acý, bir hüsran, çocuðun bakýþlarýnda bir þaþkýnlýk ve kararsýzlýk… Sanki kadýn geçmiþine, çocuk geleceðine bakýyordu. Bu þiir bende ayný duyguyu uyandýrdý.

“Yýllardan bir gündü
Kalabalýk þehrin bir gecesinde
Aynaya bakan birisi vardý
Bilmiyordu hangi suretti ona bakan
…”

“Ah Gözlerin” adlý þiir içimdeki Ýsmail’i sunak taþýna yeniden yatýrdý. O an anladým ki, Ýsmail de benim, Ýbrahim de.

Gözlerim Tanrý’dan merhamet, sevdiðimden sevgi bekledi / bekliyor. Gözleri konusunda hiçbir þey söylemiyorum, gökyüzü ve denizler olunca, geriye bir þey kalmýyor.

“Gözleri ah gözleri
Bir þehri isyan ettirir
…
Bir þehri coþturur
…”

“Gece” þiirinde yalnýzlýk, sitem, kaygý ve kýrýk umut parçalarý var. Hayrullah Eraslan ile Haþim birbirine zýt bir algýyla geceyi tanýtýyorlar. Haþim kiri, kötülüðü ve olumsuz olan her þeyi kapatan bir örtü gibi tanýtýyor geceyi. Bu farklý bakýþ açýsý dikkate deðer nitelikte…

“…
Masallar gecenin sýkýcýlýðýnda teselli olsun diye uydurulmuþ
Her insan bir iklimdir
Ama akan her ýrmakta kaybolur hayalleri”

“Tek Mevsim”, “Gittiler”, “Ömür”, “Ayna ve Gerçekler”, “Eylül”, “Sessizlik Mevsimi”, “Hasret”, “Özlem”, “Umut”, “Adýný Sen Koy”, “Babalar da Aðlar” þiirleri yürekleri zedelenmiþ insanlarýn utanarak çýkardýklarý melodik çýðlýklarýn deþifre olmuþ halleri…

“Geceyle Gelen” þiiri Haþim’in duygu ve algýlarýyla örtüþür durumda… Þair günübirlik deðiþen duygularla doðayý algýlama farkýný da ortaya koyuyor. Saf ve etkileyici bir þiir… Alýþýlmýþ duygularýn alýþýlmamýþ ifadesi…

Kitabýn genelinde doðayla iç içe olma tutkusu dikkati celp ediyor. Bir tür dua niteliði olan “Gül Oðlum”, “Serseri ve Melek Yar”, “Sevgi Esintisi”, “Sen Nerdesin”, “Eylül” þiirlerinde bu tutkuyu görmek mümkün.

“Devran”, kitabýn ikinci bölümü… Genellikle kýsa þiirlerden oluþan bu bölümün ilk þiiri de, bölüme adýný veren þiir; “Devran”… Bu þiir bir devrimcinin gözlemi… Tutarlý ve oldukça etkili tespitler var. Þiir bana Can Yücel’in tarzýný anýmsattý. Þiirin esrarlý güzelliðini bozmamak için alýntý yapmadým. Kitapta yer alan þiirlerin içinde en çok etkilendiðim þiir oldu.

“Devran” bölümünde yer alan þiirler genellikle toplumsal eleþtirilerden müteþekkil; eskilerin deðiþiyle “Hiciv” þiirleri…

Arý bir þiir Hayrullah Eraslan’ýn þiiri… Seslerin uyumu, güçlü anlatým, zaman zaman çocuksu sevinç ve hüzün okuyucuyu kýþlak ve yaylak türünden bir Yörük hayatýna sürüklüyor. Hayrullah Eraslan’ýn þiiri her hal û kârda okunmaya deðer…

20 Aðustos 20
Gölcük