Bayrak nedir? Tanýmý sözlüklerde þöyle: Bir ulusun birliðini simgeleyen, belli bir topluluðun ya da bir kuruluþun simgesi olarak kullanýlan, renk ve biçimi özel olarak tasarlanmýþ, çoðunlukla dikdörtgen biçiminde olan ve genellikle bir göndere çekilen, bir yere asýlan kumaþ.
Müslümanlýktan önce Eski Türklerde her boyun, katý maddelerden yapýlan, gönder ya da mýzraðýn ucuna takýlan bir çeþit bayrak olan kendine özgü bir “alem”i vardý. Müslüman Türk devletlerindeyse, devletin ve hükümdarýn belirtilerinin yaný sýra bayrak da kullanýldý.
Osmanlý devletinde, donanma bayraklarý, Mahmud I döneminde ve daha sonra yeþildi. Selim III, bayraðýn rengini kýrmýzýya dönüþtürürken, hilal biçimindeki ayýn karþýsýna da sekiz köþeli bir yýldýz ekletti. Yeniçeri ocaðýnýn kaldýrýlmasýndan(15 Haziran 1826) sonra, bayrak yerine “sancak” adý kullanýlmaya baþlandý. Kýrmýzý zemin üstüne hilal biçimli ay ve sekiz köþeli yýldýzdan oluþan bayrak, XIX. yy’ýn ilk yarýsýnda Osmanlý Ýmparatorluðu’nun resmi bayraðý olarak kabul edildi. Bayrak üstündeki yýldýz, Abdülmecit döneminde beþ köþeli hale getirildi. Saltanat kaldýrýlýp (1 Kasým 1922) cumhuriyet ilan edilince, yalnýz iki bayrak varlýðýný korudu: Ulusal bayrak, Hilafet Bayraðý. Hilafetin kaldýrýlmasýyla hilafet bayraðý da tarihe karýþtý.
Günümüzdeki Türk bayraðý, 29 Mayýs 1936′da çýkarýlan bayrak yasasýyla kesin biçimini almýþ ve boyutlarý kesin olarak belirlenmiþtir. Türk bayraðýnýn ölçülerinde temel birim bayraðýn geniþliðidir. Bayrak yasasýna göre, Türk bayraðýnda, (A) dýþ ay merkezinin uçkurluða uzaklýðý geniþliðinin 1/2′sine, (B) ayýn dýþ çemberinin çapý geniþliðin 1/2′sine, (C) ayýn iç ve dýþ merkezlerinin birbirine uzaklýðý geniþliðin 1/16′sýna, (D) ayýn iç çemberinin çapý geniþliðin 2/5′ine, (E) yýldýz çemberi ile ayýn iç çemberi arasýndaki uzaklýk geniþliðin 1/3′üne, (F) yýldýz çemberi çapý geniþliðin 1/4′üne, (L) bayrak boyu geniþliðin 11/2′sine, (M) uçkurluk geniþliði bayrak geniþliðinin 1/30′una eþit olmalýdýr.
Gene bayrak yasasýna göre, bayraðýn örneðini içeren bir madde ya da eþya, basýlacak ve oturulacak yerlere serilemez; bayraktan perde, örtü, vb. dikilemez; bayrak yalnýzca özel direk yada göndere çekilebilir; direk yada göndere çekilen bayrak, yýrtýk, delik, sökük, kirli, rengi solmuþ, buruþuk olamaz.
Cumhurbaþkanlýðý forsunun sol üst köþesinde, çember biçiminde dizilmiþ, her biri günümüze kadar kurulmuþ baðýmsýz Türk devletlerini simgeleyen 16 yýldýz vardýr; çemberin ortasýndaysa, 17.baðýmsýz Türk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’ni simgeleyen 16 ýþýnlý bir güneþ bulunur.
Bir de bayraðýn ne olduðunu büyük þair Arif Nihat Asya'dan dinleyelim:
Bayrak
Ey mavi göklerin beyaz ve kýzýl süsü…
Kýzkardeþimin gelinliði, þehidimin son örtüsü,
Iþýk ýþýk, dalga dalga bayraðým,
Senin destanýný okudum, senin destanýný yazacaðým.

Sana benim gözümle bakmayanýn
Mezarýný kazacaðým.
Seni selamlamadan uçan kuþun
Yuvasýný bozacaðým.

Dalgalandýðýn yerde ne korku, ne keder…
Gölgende bana da, bana da yer ver!
Sabah olmasýn, günler doðmasýn ne çýkar!
Yurda, ay-yýldýzýnýn ýþýðý yeter.

Savaþ bizi karlý daðlara götürdüðü gün
Kýzýllýðýnda ýsýndýk;
Daðlardan çöllere düþürdüðü gün
Gölgene sýðýndýk.

Ey þimdi süzgün, rüzgarlarda dalgalý;
Barýþýn güvercini, savaþýn kartalý…
Yüksek yerlerde açan çiçeðim;
Senin altýnda doðdum,
Senin dibinde öleceðim.

Tarihim, þerefim, þiirim, herþeyim;
Yer yüzünde yer beðen:
Nereye dikilmek istersen,
Söyle, seni oraya dikeyim!

Arif Nihat Asya