Türkü, ezgilerle söylenen anonim halk þiiri nazým biçimidir. Kim tarafýndan söylendiði bilinmediðinden zamanla halka mal olmuþtur.
     Ýnsanýmýz, bütün dertlerini, üzüntülerini, sevinçlerini, sevgilerini türkülerle dile getirmiþtir. Bu nedenle türkülerimiz, halkýmýzýn derdini ve dünya görüþünü yansýtýrlar. Ýnsanýmýzý, yurdumuzu en iyi þekilde anlatan türkülerimiz halkýmýz tarafýndan da çok sevilir. Bu nedenle yanýk ezgileriyle tüm yurda yayýlýr ve herkesin diline düþer.
     Ýþte bu türkülerden biri de “Arap Ali Türküsü”dür:
      “Maðusa Limaný limandýr liman aman aman
Beni öldürende yoktur din iman

Ýskele’den çýktým yan basa basa aman aman
Maðusa’ya vardým kan kusa kusa

Uyan Alim uyan uyanmaz oldun
Yedi býçak yarasýna dayanmaz oldun

Maðusa Limaný’ndan aldýlar beni aman aman
Üç mil uzaðýna attýlar beni

Uyan Alim uyan uyanmaz oldun
Yedi býçak yarasýna dayanmaz oldun”
     Yanýk ezgisiyle, hüzün verici sözleriyle Kýbrýs’ta çok sevilen ve herkesin dilinde olan bu türkümüz, sadece Kýbrýs’ta deðil, Türkiye’de de çok sevilen bir parça oldu. Özellikle Türkiye’nin ünlü sanatçýsý Selda Baðcan’ýn bu türküyü okumasý, türkünün daha da duyulmasýna sebep oldu.
      Araþtýrmacý Þevket Öznur, bu aðýt hakkýnda geniþ bir makale yazdý. Makalesinde 1943 yýlýnda Kýbrýs’ýn Maðusa Þehrinde Ýngiliz askerleri tarafýndan öldürülen Arap Ali için yakýlan aðýtý konu edindi. Aðýtýn nasýl ortaya çýktýðýný anlattý.
     Aðýt, Türk edebiyatýnda, sevilen birinin ölümü ardýndan yazýlan ve onu anlatan, öven þiirlerdir.
     Bu aðýt, çok sevilmiþ ve beðenilmiþ, halk arasýnda türkü olarak söylenmeye baþlanmýþtýr. Bu türkünün Kerkük ve Anadolu’da da deðiþik varyantlarýna rastlanmaktadýr.
     Þevket Öznur’a göre, Arap Ali, Limasol’un Arnavut Mahallesi’nde oturan Zenci Arap Mahmut Efendi ile beyaz ýrktan Hatice Haným’ýn oðludur. Arap Ali’nin bir erkek, iki de kýz kardeþi vardýr.
     Arap Ali oldukça mert ve cesur bir Türk gencidir. O, yemeyi ve içmeyi seven birisidir. Maðusa’da gümrükte çalýþýr.
     Olayýn geçtiði gün, iþini bitirip biraz eðlenmek amacýyla bir meyhaneye girer ve içmeye baþlar. Ýngiliz askerleri de ayný meyhanede içki içerken Arap Ali’ye sataþýrlar. Bu nedenle aralarýnda bir kavga baþlar. Kavga sýrasýnda, Arap Ali’nin Ýngiliz askerlerinden sekiz süngü darbesi aldýðý aðýttan anlaþýlmaktadýr. Yere yýðýlan Arap Ali, hemen orada can verir. Cenazesi memleketi olan Limasol’a getirilir ve cenaze namazýndan sonra Türk mezarlýðýna defnedilir.
Bu genç ve yiðit delikanlýnýn ölümü o yörede öylesine etkili olmuþtur ki adýna aðýtlar yakýlmýþ ve bestelenmiþtir. Böylece bu “aðýt-türkü”, günümüze kadar gelmiþ, sürekli okunmuþ ve söylenmiþtir.
Dilden dile sürüp gelen bu türküler, günümüzde de ayný heyecan ve zevkle söylenmiþ ve dinleyenler tarafýndan büyük beðeni almýþtýr.
Geçmiþimiz hakkýnda da bize bilgi veren bu tür ürünler edebiyatýmýz için de çok iyi bir kaynaktýr.
Ezgisiyle de ayrý bir güzellik taþýyan bu türkümüz bu gün Türkiye’de de birçok kimsenin dilinden düþmemekte ve böylece Kýbrýs’a ait olmasýndan dolayý ülkemizin de iyi bir tanýtýmý yapýlmaktadýr.
Yýllar önce bu topraklarda yaþayan Arap Ali bu gün bile Kýbrýs’ýmýzýn adýný tüm dünyaya duyurmaktadýr.
Bu türküyü hala daha dinlemediyseniz büyük bir zevkten mahrum olmuþsunuz demektir. Kalkýn ve hemen bu türküyü dinleyin. Çok þey kazanacaksýnýz…

.