Ankara’da Cumhuriyet Bayramý

Cumhuriyet’in ilaný ülkeye o kadar büyük bir deðer katmýþ ki, o coþku, o heyecan Ankara’da fazlasýyla yaþanýyordu. Bir þiirimde söylediðim gibi:
“Biz eli bayraklý büyüdük, Babalarý verdi bayraklarý çocuklarýna” Evet, Ankara’nýn her yaný bayraklarla donatýlýrdý. Çevre illerden, ilçelerden gelen halk, caddeleri taþýrýrdý. Bayram için gelen çok halkýn, þehirde akrabalarý vardý. Caddelerde karþýlaþmalar, sarýlmalar, tokalaþmalar. O gün Ankara’nýn bir ayrýcalýðý yaþanýrdý…
Caddelerde asýlan günün anlamýný belirten, özgün sözler taþýyan bu dövizlerin altýndan geçerek, merasimin yapýlacaðý hipodromun yolunu tutardýk. O gün TBBM’de kendi aralarýnda ve yerli, yabancý diplomatlarla yapýlan tebrikler kabul edildikten sonra, merasim baþlardý. Önceleri meclisin önünde yapýlan merasim, 1936 yýlýndan sonra, yeni yapýlan Ankara Hipodrom’unda yapýlmaya baþlamýþtý.
Hipodromda yapýlan törenlerin izlenmesi için ek tribünler, ahþap oturma yerleri günler önceden kurulurdu. Onbinlerce halk sabahýn erken saatlerinden itibaren hipodromdaki oturma yerlerini doldururdu. Tribünde yer bulamayanlar piknik yapar gibi, hipodrom sahasýnda sere serpe otururdu. O gün hipodrom sahasýnda her türlü meþrubat, köfte ekmek, simitçi, çörekçi, þekerci, baloncu, halkýn ihtiyacý olarak, ne istenirse seyyar satýcýsý bulunurdu.
Akýp giden ‘Ýncesu deresi’ boyunca Cumhuriyet Bayramý günlerinde seyyar tuvaletler kurulurdu. Merasim ve askeri geçiþ töreni saat 14.00’de baþlar, aþaðý yukarý iki saatten önce bitmezdi.
Devlet erkaný ve kordiplomatik þeref tribünündeki yerlerini aldýktan sonra Atatürk’ün gelmesi beklenirdi. Çok geçmez Atatürk açýk bir otomobilde ayakta, frak smokini ile Gençlik Parký kapýsýndan görünürdü. Seyirci halk da o kapýya kadar uzanmýþ olduðundan alkýþ orada baþlar, yer yer ayaða kalkýlarak, alkýþýn ardý arkasý kesilmeden yavaþ yavaþ ilerleyen otomobille birlikte, þeref tribününün önüne kadar devam ederdi.
Atatürk, halkýn ve þeref tribünündeki davetlilerin tebrik ve alkýþlarý arasýnda, halký selamlayarak yerine otururdu.
Bu arada þeref tribününün karþýsýndaki bando, ‘ti’ iþaretinden sonra, Ýstiklal Marþýyla baþlar, marþýn bitiminde, Kara Kuvvetleri Bandosu arkasýndaki birlikleriyle beraber yürüyüþe geçerdi.
Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri bandolarý sýrayla merasime katýlýrdý. Erlerinden komutanlarýna kadar yürüyen boz, mavi, beyaz kalýp gibi geçerlerken göðüsümüz kabarýr, Kurtuluþ Savaþý’ndan kalan askeri aðýrlýklar geçerken de, kurtuluþ savaþýný hatýrlatýrlardý. Daha sonra da dostluk ve barýþý simgeleyen Ç.E.K. ve Kýzýlýay, kuruluþlarý simgeleyen motorlu konvoy geçerek mersim tamamlanýrdý.
Akþamlarý Ulus Meydanýnda fener alaylarý yapýlýr, Zafer Anýtýnýn çevresinde toplanýlarak mahalli oyunlar oynanýrdý. Bunlarýn en baþýnda Karadenizlilerin horon tepmeleri, Orta Anadolu’nun mahalli oyunlarý, Doðu Anadolu’nun bar tutanlarý göze çarpardý.

Bir þiirimden mýsralar :

Gümüþdere çaðlayýp döndü birer denize
Rüzgârla oynaþýyor ovam filiz filize
Nur saçtý çevresine, fakir halka iþsize,
Kale gibi kalacak bize miras eseri,
Cumhuriyet kýþladýr, her Türk onun askeri

Cumhuriyet’in Onuncu Yýlý

Evimiz Hükümet Meydanýna çok yakýndý. Valilik olan taþ binanýn önündeki hoparlörden gelen Onuncu Yýl Marþý kulaklarýmýzý dolduruyordu. Babam kahvehanesinde olduðu için, annemle birlikte eski postahanenin yanýna kadar giderek seyrettik. Her taraf, büyük küçük bayraklarýmýzla süslenmiþti. Atlý polis ve Jandarmalar köþeleri tutmuþ düzeni saðlýyorlardý. Halk akýn akýn çevrede ve biraz ilerideki ‘Taþhan’ da (Ulus Meydaný) toplanýyordu. Hayal meyal gözümde canlananlardan biri de, Frak, Smokin ve Silindir þapkalý kiþilerin o zamanki Bakanlýk binalarýna veya valiliðe girmeleri veya saða sola gitmeleriydi.
Ýzci trampet ve borularý eþliðinde okul çocuklarýnýn meydanda yer alýþlarý kulaklarýmdan gitmeyen þu sesler ise, o günleri, bu günlere taþýmýþtýr.
“Yurtdaþlarým!
Az zamanda çok büyük iþler yaptýk. Bu iþlerin en büyüðü, temeli Türk Kahramanlýðý ve yüksek Türk Kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti’dir.
...Fakat, yaptýklarýmýzý asla kafi göremeyiz! Çünkü, daha çok ve daha büyük iþler yapmak mecburiyetinde ve azmindeyiz. Yurdumuzu dünyanýn en bayýndýr ve en uygar ülkesi düzeyine çýkaracaðýz. Ulusumuzu dünyanýn en geniþ gönenç, araç ve kaynaklarýna sahip kýlacaðýz....”
Çocuk yaþlarýnda duyduðumuz bu sesler gittikçe çoðalarak, ardý arkasý hiç kesilmedi. Bu sesler önsözler gibiydi. Önümüze açýlmýþ kitabýn sayfalarýný bu seslerle okumaya baþladýk. Bu sesle çaða yetiþme yarýþýnda hýz kazandýk.
Atatürk bir liderdi. Osmanlý mirasýný býraktýðý yerden almýþ, bize daha ileri yaþamayý göstererek, çaðdaþ 600 yýllýk Osmanlý Hanedanlýðý ve Anadolu’da hüküm süren bin küsur yýllýk Ýslam Hükümranlýklarýnýn yüceliklerini, Türk Milleti’nin ruhunda devam ettirmiþtir.
Bileklerimizde Alparslan’ýn kaný; yüreklerimizde Osmanlý’nýn zaferleri bulunduðunu hatýrlatmýþtýr. Bunun için ‘Türk Gençliði’, ‘Atatürk Ýlkeleri’nin, bize býrakýlan topraklarýn sadýk bekçileridir.
Cumhuriyet Devrimleri, devletin yeniden kurumlaþmasý, Atatürk tarafýndan olasý görülenler bilinerek, milleti yönlendirerek yapýlmýþtýr. Harp Okulu öðrenciliðinden; cephedeki savaþlarýna, Meclisteki çalýþmalarýndan, devrimlerine kadar böyledir.