Müminlerin arasýnda barýnmaya çalýþan kalbi hastalýklý münafýklar, beklentileri karþýlanmadýðý ya da müminlerin baþýna bir zorluk geldiði zaman, onlardan ayrýlýrlar. Böylece gerçek yüzleri ortaya çýkar. Allah birçok Kur’an ayetinde münafýklarýn karakterlerini tarif eder ve müminleri onlara karþý dikkatli olmalarý yönünde uyarýr.

Þeytanýn ve münafýklarýn birçok ortak karakter özelliði vardýr. Aralarýndaki en önemli benzerlik kendilerini üstün görmeleridir. Þeytaný, Hz. Adem’e secde etmekten alýkoyan üstünlük kompleksi münafýk karakterinin de özelliðidir.

Münafýklar da kendilerini þeytan gibi "üstün" ve "farklý" zannederler. Kur’an’ýn, "Ve (yine) kendilerine: "Ýnsanlarýn iman ettiði gibi siz de iman edin" denildiðinde: "Düþük akýllýlarýn iman ettiði gibi mi iman edelim?" derler. Bilin ki, gerçekten asýl düþük-akýllýlar kendileridir; ama bilmezler. (Bakara Suresi, 13) ayetindeki ifadeyle müminleri kendilerince "düþük akýllý" görürler. Onlarla ayný konumda olmamak için de samimi imana çaðrýldýklarýnda reddederler.

Allah, "Sen onlarý gördüðün zaman cüsseli yapýlarý beðenini kazanmaktadýr. Konuþtuklarý zaman da onlarý dinlersin. (Oysa) Sanki onlar (sütun gibi) dayandýrýlmýþ ahþap-kütük gibidirler. (Bu dayanýksýzlýklarýndan dolayý da) Her çaðrýyý kendileri aleyhinde sanýrlar. Onlar düþmandýrlar, bu yüzden onlardan kaçýnýp-sakýnýn. Allah onlarý kahretsin; nasýl da çevriliyorlar. (Münafikun Suresi, 4) buyurur. Münafýklar,"ahþap kütüðün bir yere dayanmasý gibi", sýrtlarýný küfre dayarlar. Ýçi boþ kof kütük gibi, yeþermez, hiçbir iþe yaramazlar; ruhsuz, ölü gibidirler.

Münafýk matruþka gibidir. Baktýðýnýzda üzerinde giysileri, cüsseli yapýlý bir insan görürsünüz. Onun içinde boþ, iþe yaramaz kof bir kütük; daha içinde ise þeytan tarafýndan ele geçirilmiþ bir ruh vardýr.

Þeytan gibi zeki ama ahmaktýrlar. Konuþmalarý þeytani olduðu için zekicedir; dinlenir. Þeytanýn aðzýyla konuþur, þeytan adýna eylem yaparlar. Dolayýsýyla müminlerin karþýsýnda þeytan vardýr ve mücadele aslýnda þeytanladýr.

Münafýðýn týpký þeytan gibi zorlayýcý bir gücü yoktur. Þeytan gibi baþýný sürekli belaya sokar; sürekli kendi canýný yakar. Þeytan bütün ömrü boyunca sürünen ve acý çeken bir varlýk. Münafýðýn da bütün ömrü acýyla geçer. Ayette, “ Her çaðrýyý kendi aleyhlerine sanýrlar.” buyrulur. Münafýk için her duyduðu aleyhinedir; azap içinde yaþar.

Münafýk öyle þiddetli azap yaþar ki Müslümanlarýn arasýnda geçirdiði günlerine yanar, Ýslam’a bir dönem ettiði hizmete yanar; þiddetli piþmanlýk duyar. Yaþadýðý gerilim nedeniyle saðlýðý bozulur, ýzdýrap çeker. Acýlar büyür büyür, üzerine yýðýlýr; münafýk, altýnda adeta boðulur.

Münafýkta deli gibi bir yaþama arzusu vardýr. Birçok insanda da bu istek vardýr ancak münafýk Allah’tan uzak, din dýþý yaþamak ister. Her ne kadar dini yaþadýðý yönünde insanlarý aldatsa da münafýk dinsizdir; Allah’ýn düþmanýdýr. Düþmanlýðýný o þeytani zekasýyla kapatýr, deþifre etmez.

Allah, “onlar düþmandýrlar” buyurur; münafýk da þeytan gibi insanýn ölümüne düþmanýdýr. Müslümanlarýn sürekli açýklarýný arar. Müslümanlar hakkýnda medyada yalan haber yayýnlatýr, yalancý þahitlik yapar, fitne çýkarýr, iftira atar, yalan haber yayar. Müslümanlarý birbirine düþürmek için dedikodu yapar, yaygýnlaþtýrýr. Düþmanlýðý yaþamý boyunca sürer. Münafýðý zararsýz görmek büyük yanýlgý olur; þeytaný zararsýz görebilir miyiz? Nasýl þeytana karþý teyakkuz halindeyse Müslüman, ayný dikkati münafýða da göstermelidir.

Münafýðýn eylem yapmasý aslýnda Müslüman için yararlýdýr; onu diri ve coþkulu tutar. Münafýk bir eyleme kalkýþtýðýnda Müslümana canlýlýk gelir; ataða geçer.

Münafýklar her dönem müminlerin þevklerini artýrýrlar. Heyecanlarýnýn, kararlýlýklarýnýn ve güçlerinin artmasýna vesile olurlar. Allah, “onlardan kaçýnýp-sakýnýn” buyurur. Müslüman, münafýðý iyi izlemeli, dikkatli olmalý. Uyanýk ve güçlü olmalý. Müslümanlar birlik olduklarýnda güçleri artar. Birbirlerine kenetlenmiþ bina gibi saf baðladýklarýnda müthiþ bir güç oluþur. Allah böyle bir mücadeleyi sever. Münafýk da Müslümanlarýn birliðine vesile olur.

Kur’an ayetinde, “Allah onlarý kahretsin” buyruluyor. Allah onlarý nasýl kahreder? Münafýk, önce dünyada acý içinde yaþar. Asla mutlu olamaz, neþelenemez. Ardýndan da Allah onu ahirette sonsuza dek cehennem ateþiyle kahreder.

Allah, erkek münafýklara da, kadýn münafýklara da ve (bütün) kafirlere, içinde ebedi kalmak üzere cehennem ateþini vadetti. Bu, onlara yeter. Allah onlarý lanetlemiþtir ve onlar için sürekli bir azap vardýr. (Tevbe Suresi, 68)