Aðlamak da bir zevktir. -Ovidius |
|
||||||||||
|
Bir tür soru zinciriyle girmek istiyorum gerçek konuya: Siz, hiç insan gördünüz mü? Kelimenin tam anlamýyla; yeni yaðmýþ kar örtüsüne bembeyaz der gibi gönül rahatlýðýyla ya da ýþýksýz bir hücrede gözlerinize sahip olan körlüðe karanlýk der gibi sorgusuzca, hiç duraksamadan, emin ve rahat bir edayla söyleyebileceðiniz denli, dilinize eskizsiz ve mükemmel bir tasvir veren insan gördünüz mü hiç? Açýk söylemek gerekirse, ben henüz görmedim. Örneðin çok bilinen bir sembol olarak kullanýrsak; Hitler bir insan mýdýr? Sorusuna, rahatlýkla hayýr diyenlerimiz olacaktýr. Peki, fok balýklarýný kafalarýný ezerek öldüren balýkçý, bir maymunun beynini henüz saðken çýkararak kendi saðlýðý için tüketen biri, bir kediyi tekmeleyerek öldüren sarhoþ, kýrmýzý ýþýkta durmayarak bir yayanýn ölümüne yol açan sürücü, insanlarý kobay olarak kullanan bir ilaç firmasýnýn sahibi, o firmanýn müdürü, muhasebecisi, bir savaþ uçaðýnýn pilotu, o uçaða bombalarý yükleyen yer görevlisi, yan sokakta yardým isteyen çýðlýðý duymazdan gelen yolcu, iþgal altýndaki bir ülke halkýnýn emeklerini bile karþýlamaktan uzak duran üç kuruþluk gelirlerinden yaptýklarý tasarruflarýyla inþaat þirketini kalkýndýran ortaklarýn her biri, yalýnayak bir çocuðun yanýndan eline tutuþturduðu birkaç bozuklukla ferahlamýþ içiyle seðirtip uzaklaþan biri, kendine ya da yanýbaþýndakine yapýlan haksýzlýklara susan ehliyetli (yaþça ve saðlýkça) kiþi yani siz, arkadaþýnýz, komþunuz, ben ve öteki; tereddütsüz bir tanýmla insan mý? Nasýl bir cevap verebiliriz bu soruya? Þöyle diyelim: Hem insanýz evet, hem hayýr; çünkü hiçbirimiz tam bir tasvir vermemekteyiz, haklý ya da haksýz, þu ya da bu sebepten, taným gereði eksikliyiz. Ýnsanýz evet ama insan kavramýmýzýn içini dolduracak kadar yeterli deðiliz. Lakin kafamýzýn içinde bir yerlerde her ne kadar öznel de olsa, tam bir insan tasviri varmýþ gibi deðil mi? Tüm öznelliðine raðmen, hemen hepimizin paylaþtýðý üzere, kimsenin þudur diyemediði ama bir ideal insan tasviri... Tam olarak dile gelmeyen, sanki tam olarak hiç deneylenmeyecek gibi duran ama iþte orada duran bir insan var. Düþünceyi fark ettiðimiz andan beri biriktirdiðimizi fark ettiðimiz ideal kavramlar var. Kökenlerini olumsuzlamalardan almýþ olsalar bile orada duran ve olumlu kavramlar... Ýþte metafizik düþünce yönteminin benim için taþýdýðý zihinsel devinim burada saklýdýr. O, bilinçli eylemin yani bilincin var olan koþullarý aþarak düþünebilme becerisinin, olagelenin dýþýnda bir eylemlilik oluþturabilme idealinin gerekli altyapýsýdýr. Elbette idealleþtirilmiþ kavramlarýn her biri olagelenin birikimleri sonucu oluþmuþtur ama metafiziksel düþünce baðlamýnýn yapýsý gereði mutlaklýðýný ancak sonsuzlukta arama koþuluyla sýnýrsýzdýr; eriþilmez olana eriþmenin sýnýrý yoktur. Bu bir tanrý arayýþý deðil, insaný gerçekleþtirme çabasýdýr. Son günlerde, yaþadýðýmýz çaðýn hayat bulduðu sistemin iç dinamikleriyle koþullanmýþ dönüþümlerin senaryosunda oynayan seyirciler olarak görüyoruz ki; biz kendini gerçekleþtirmekten uzaklaþmýþ, gerçeklik algýsýný yitirmiþ, göre göre, bile bile, oyunlarýmýzýn oyunlarý tarafýndan maniple edilen, bizden uzaklaþmýþ; bu sebeple yaþadýklarýmýzýn bize aitliðini hissedemediðimiz ama içinde rol alýp, kendimizi seyrettiðimiz bir senaryoda kaybolmuþ durumdayýz. Ýnsanlýk adýna taraf olmak zorunda olduðumuz ama taraf olmakla insanlýk tarafýnda olmadýðýmýz; hem de deneyle sabit, bilimsel bir senaryoda... Bu nasýl mümkün olabilir? Nilüfer Aydur (Devam edecek)
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Nilüfer Aydur, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |