Erzurum’da Üniversite sýralarýnda tanýþmýþtýk Ýhsan Tevfik Kýrca ile. Âlimane bir görüntüsü vardý. Deyim yerinde ise tam bir “Rint” idi. Bu nedenle kendisini hep “Rint” diye çaðýrdýk.
     Ýhsan, Su Þehri’nden bir arkadaþtý. Doðduðu þehre adeta âþýktý. Sözünün bir cümlesi mutlaka Su Þehri idi. Orayý anlatmakla bitiremezdi.
     6 Aralýk 1967’de burada dünyaya gelmiþ. Ýlkokulu, liseyi burada tamamlamýþ. Anlattýðýna göre büyükleri Rumeli’den gelmiþ. Bu nedenle kendisi de farklý coðrafyada büyümüþ ve farklý kültürlere þahit olmuþ. Belki bu nedenle zengin bir anlayýþla edebiyata sarýlmýþ.
     Kader bizi 1988’de Erzurum’da karþýlaþtýrdý. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bölümü’nde. Ayný sýnýfta ayný sýralarý paylaþtýk. Erzurum gibi uzun süren kýþ mevsiminde dostluðun sýcak sevgisiyle içimizi ýsýttýk.
     Karlarýn üzerinde futbol oynadýk. Sevdalandýk. Aþka düþtük. “Ötüken Yýþ” adýný verdiðimiz meyhanelerde kafalarý çekip efkâr daðýttýk. Platonik bir aþktý bizimkisi. Aþka âþýktýk. Servi boylu sevgililerin önemi yoktu bizim için. Onlar sadece âþýk olmamýza birer vesileydi. Aþk, hayatýn gerçek anlamýydý bizim için. Ama bu aþk öyle bilinen basit bir aþk deðildi. Acý vermeliydi. Aðlatmalýydý bizi. Yürekler yakmalýydý.
     Hani Fuzulî misali, aþk yarasýndan zevk alýyordu ya. Hani acý çekmekten mutlu oluyordu ya. Ýþte bizimki de öyle bir þeydi.
Her akþam yurdun bir köþesinde çilingir soframýzý kurar aþký yudum yudum içerdik. En büyük mezemiz þiirdi. Þiirler okuyup birbirimize, yaramýza merhem yapardýk. Þiirle daðlardýk yüreðimizi. Sabahlara kadar yataðýn içinde hýçkýrarak aðlardýk.
     Ben, “Haydi Abbas vakit tamam” diye baþlardým þiir deryasýna. Þiir âlemine bir girdik mi bir daha çýkamazdýk.
     Bir gece, O’nu Dadaþ Sinemasý’nýn önünde bulduk. Ocak ayý, belki de eksi otuz derece. O, bir gömlekle kýþa, þehre meydan okuyor. Erzurumlu birkaç gençle tartýþýyor. Alýp bir taksiye atýyoruz ve yurdun yolunu tutuyoruz. “Ey aþk sen nelere kadirsin!”
     Üniversite yýllarý biteli neredeyse bir ömür oluyor. DAÜ’de okuduðunu söyleyen bir haným kýz elinde bir kitapla yanýma geliyor. “Ben, Ýhsan Tevfik Kýrca’nýn öðrencisi idim. Size bu kitabýný gönderdi. Çok selamý var” diyor.
     Dünyalar benim oluyor. Yýllar önce izini kaybettiðim bir dosta kavuþuyorum. Kitabý hemen bir solukta inceliyorum.
     Ýhsan, edebiyat dünyasýna iyice atýlmýþ. Ýstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Yeni Türk Edebiyatý alanýnda yüksek lisans yapmýþ. Çeþitli dergi ve gazetelerde yazýlarý yayýnlanmýþ. Hatta bir de “Çýkýn” adlý bir edebiyat seçkisi çýkarmýþ.
“Geçit”, “Cemal Kýrca Kitabý”, “Derleme” ve elimdeki “Dipsularý” adlý eserleri yayýnlamýþ.
Dipsularý’nda þöyle diyor Ýhsan Tevfik Kýrca: “Þiir denen o saklý su, asýrlardýr gürül gürül akýyor derinlerde. O suyu arayýp bulmak, kana kana içmek gerekiyor. O saklý su, o gizil güç gelenektir, þiirin tarihsel büyük birikimidir. O coþkun, zengin su çeþitli yerlerde yüzeye çýksa da daha çok derinlerde akýyor.”
M. Mahzun Doðan da þairimiz için þu yargýya varmýþ: “Ýhsan Tevfik, dili ustaca kullanan ama sözcükleri duygu yükünden arýndýrmayan, þiiri tekniðe boðmayan, içtenliðin þairi olarak çýkýyor karþýmýza… O, þiirin efendisi deðil, emekçisi… Þiirimizinse artýk efendilere deðil, emekçilere gereksinimi var…” diyor.
Ýhsan Tevfik, Eserini “Annedüþ”, “Fanus”, “Ölüdüþ”, “Günbahçe”, “Dipsularý”, “4+1’ler”, “Aðýt” ve “Taþra” diye bölümlere ayýrmýþ.
Annedüþ bölümünde “Hediye” adlý þiirinde anneye seslenerek “Mademki o doðurdu doðruyu, yalaný öldürmek de onun iþi.” diyor. Sevdalarý yangýna çevirdiðini yüreðinde soðutsun diye sevgiliye verdiðini dile getiriyor:

hediye
“paketleyip anneme verdim
tüm yalanlarýmý
kenarýndan bir uçurumun
aþaðýya atsýn diye
o doðurdu mademki doðruyu
yalaný öldürmek de onun iþi

körükleyip yangýna çevirdim
tüm sevdalarý
sevgiliye verdim sonra
yüreðinde soðutsun diye
madem o yaktý bu ateþi
soðutmak da onun iþi

tütsüleyip mezara verdim
þu teni
sonra meleklere
bir bilmediðim yerde
büyütsün diye

tanrým
senin buyruðundu yaþamak
veriyorum iþte
al götür
benden hediye”

Þeb-i Yelda, eskilerin, yýlýn en uzun gecesine verdiði addýr. Öyle görülüyor ki dostum Kýrca, bundan etkilenerek en uzun geceye mýsralar düþürmüþ. Ýçindeki duygularý bir bir dizelere dökmüþ. Günü uzun, mutlu ve güzel yaþamanýn önemini dile getirmiþ:

     þeb-i yelda
uzun olacak bu gece uzun
uzun olacak uykusu evrenin
güneþin suya deðdiði yerde
kýsa bile denemeyecek
bir ömrü
uzun yaþamaya çalýþanlar
gece geçer gün kalýr
dolu bir yaþamýn uðultusu
sarar benliðinizi
kýsaydý uzundu
uzundu kýsaydý

kýsa bir aný olur size
þeb-i yeldâ
bunca günü uzun yaþadýkça

     Uzun olan ne var ki ömrümüzde? Her þey bir anlýk deðil mi? Uzun dediðimiz ömür bile öyle bir an geliyor ki kýsacýk olmuyor mu? Koskoca yaþadýðýmýz bir ömür bir ceviz kabuðuna sýðmýyor mu?
     Peki, ölümden sonra ne olacak? Yaþamýn bittiði yerde hayatýn ne anlamý olacak? Malýn, mülkün ne önemi kalacak? Üzerimizdeki ipek gömleðin, alyanslarla bezenmiþ belimizdeki paha biçilmez kemerin ne önemi olacak? Bizden sonra dünya kime kalacak? Kim yaþayacak? Kim sahiplenecek?
     Bakýnýz Ýhsan Tevfik “Benden sonra” adlý þiirinde ne güzel dile getiriyor bu duyguyu:

benden sonra

     benden sonra kim giyer
     bu ayakkabýlarý
     bir dost ya da bir dilenci
     anne,
     veriver gitsin!

     kim öper dudaðýmdan
     fincanýmla buluþup
     anne,
     kýrýver gitsin!

     kim giyinir,
     kim kuþanýr
     benden sonra bu yüreði
     anne
     …
     unutalým gitsin.
     
     Dipsularý Pervaz Yayýnlarý arasýnda Eylül 2005’te yayýnlanmýþ ilk kez. Baský Net Ofset olarak veriliyor. Düzenleme Pencere Dergisi tarafýndan yapýlmýþ Ön kapak resminde Saadet Gözde imzasý var.
     Ýsteme adresi olarak P.K 177 Yeniþehir Ankara olarak verilirken Þair dostum Ýhsan Tevfik’in elektronik posta adresi de þöyle veriliyor: i_tevfik@hotmail.com
     
Akýcý bir üslupla yazýlmýþ “Dipsularý”ndaki tüm þiirler. Þairin duygularý nakýþ nakýþ iþlenmiþ. Açýk, sade bir dil kullanýlmýþ. Okurken hiç zorlanmýyorsunuz. Kelimeler sanki özellikle seçilmiþ. Bir edebi hava var þiirlerin bütününde. Bunu hemen hissediyorsunuz.
     Son olarak da, geçen gün, elektronik posta yoluyla bana gönderdiði þu nefis þiirini sizlerle paylaþmak istiyorum Ýhsan Tevfik Kýrca’nýn.
     Neþenizi bulasýnýz diye:

derin neþ’e

yalnýz derin ýrmaklarda mý akar
kalbi çepçevre kuþatan keder
ya küçük sulara ne demeli
nasýlsa aðýr aksak
bir büyük suya karýþýr gider

suyun kaynaðýný, daðýn içini gördüm
yüzyýllardýr Kýzýlýrmak deyi dolaný gider
ben neþ’emi de derdimi de o daðlardan aldým
ki bir kuzu çýngýraðýnda saklý derler

sudur akar
yoldur aþar
nice nice kaçsam da
her yol aðzýnda karþýma çýkar

pelitlerin, gürgenlerin, ardýçlarýn içindeyim
iðne yapraklý çamlarýn dibinde
soruyorum o sakallý kuþa
o derin neþ’e nerde

ne çoban ne kuzu ne çýngýrak
ne yeþil bir vadi, ne çocukluðumdaki kucak
hýzla geçmiþ neþ’e, derin geçmiþ içimden
bir bahar ýrmaðýna susayarak