ANKARA’DA ANADOLU MEDENÝYETLERÝ MÜZESÝ’NDE…

M.NÝHAT MALKOÇ

     24 Kasým Öðretmenler Günü nedeniyle Trabzon’u temsil etmek üzere Ankara’ya gittiðimde 81 ilden 81 öðretmen arkadaþla Ankara’nýn önemli yerlerini de gezip görme imkâný da bulduk. Milli Eðitim Bakanlýðý yetkililerinin rehberliðinde, Ankara Büyükþehir Belediyesi’nin temin ettiði araçlarla Ankara’nýn güzelliklerini temaþa ettik. Bu çerçevede bugün kendine özgü koleksiyonlarý ile dünyanýn sayýlý müzeleri arasýnda yer alan Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ni de ziyaret ettik. Müzeye girdiðimizde güler yüzle karþýlandýk. Müzede görevli rehber arkadaþ, ziyaret boyunca müzedeki bütün eserleri bizlere tanýttý. Çok keyifli bir geziydi bu… Müzedeki tarihî eserleri incelerken geçmiþe uzun bir yolculuk yaptýk. Eserler belli bir kronolojik sýraya göre dizilmiþti. Müze binasý çok enteresan ve de güzeldi. Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nin binasý tarihi özellikler taþýyor ve þöyle tanýtýlýyor:

“1997 yýlýnda Avrupa’da Yýlýn Müzesi seçilmek gibi önemli bir baþarýya imza atan Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Atpazarý olarak isimlendirilen semtte, Ankara Kalesi’nin dýþ duvarýnýn güney doðu kýyýsýnda, yeni iþlev verilerek düzenlenmiþ iki Osmanlý yapýsýnda yer alýr. Bu yapýlardan biri Mahmut Paþa Bedesteni, diðeri Kurþunlu Han’dýr. Bedestenin; Fatih Dönemi baþ vezirlerinden Mahmut Paþa tarafýndan 1464-1471 tarihleri arasýnda yaptýrýldýðý tahmin edilmektedir. Kitabesi yoktur. Kaynaklarda Ankara sof kumaþlarýnýn buradan daðýtýldýðý yazýlýdýr. Yapýnýn planý klasik tiptedir. Ortada 10 kubbe ile örtülü dikdörtgen planlý kapalý mekân, karþýlýklý yerleþtirilen üstü beþik tonozlarla örtülü 102 dükkândan meydana gelen bir arasta ile çevrilmektedir.”(www.anadolumedeniyetlerimuzesi.gov.tr)

Ankara’daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi ilk açýldýðý yýllarda sadece Hitit dönemine ait eserlerin sergilendiði bir müzeydi. Daha sonra müzeye birçok döneme ait eserler daha kazandýrýlmýþtýr. Günümüzde söz konusu bu müzede Paleolitik Çað’dan günümüze kadar yüzlerce eser sergilenmektedir. ‘Bugün bu müzede insanlýk tarihi sergilenmektedir’ dersek sanýrým abartmýþ olmayýz. Çünkü bu müze, insanlýk tarihini belgelerle ortaya koyuyor.

Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde Yontma Taþ Çaðý eserlerinin en güzel örnekleri Güney Anadolu sahillerinde, Antalya civarýnda yer alan Karain Maðarasý buluntularýdýr. Burada yaklaþýk 10.5 metre kalýnlýðýndaki dolgu malzemesi içinde Yontma Taþ Çaðý’nýn bütün evrelerine ait kültür tabakalarý ortaya çýkarýlmýþtýr. Bu tabakalar içerisinde çeþitli taþlardan yapýlmýþ aletler arasýnda el baltalarý, kazýyýcýlar, uçlar ele geçmiþtir. Kemikten yapýlmýþ aletlerden býzlar, iðneler, süs eþyasý gibi kalýntýlar da bulunan eserler arasýndadýr.

Eski Yakýndoðu ve Ege’nin en geliþmiþ Neolitik Merkezi Konya’nýn 52 km. güneydoðusunda, Çumra ilçesinin kuzeyinde yer alan Çatalhöyük’tür. Müzede eserleri sergilenen ikinci önemli Neolitik yerleþme yeri Burdur’un 25 km. güneybatýsýndaki Hacýlar’dýr. Müzede Doðu Anadolu’nun Orta Kalkolitik Çaðý, Tilkitepe malzemeleri ile temsil edilmektedir. Müzede Eski Tunç Çaðý, Asur Ticaret Kolonileri Çaðý, Eski Hitit ve Hitit Ýmparatorluk Çaðý, Frig Krallýðý, Geç Hitit Krallýðý, Urartu Krallýðý, Lidya Dönemi, M.Ö. 1200’lerden Günümüze Anadolu Uygarlýklarý, Çaðlar Boyu Ankara” boy göstermektedir.

Müzeler insanlarý geçmiþ zamana götürür. Aslýnda tarih ve medeniyet dersleri müzelerde verilmelidir. Böyle olsa öðretilenler çok daha kalýcý olur. Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde “Roma Dönemi Bronz Boða Heykelciði, , Hattuþa’da çýkarýlan bronz tablet, Horoztepe’de çýkarýlan bronz heykel, Roma imparatoru Traianus, Ýki baþlý Tanrýça Figürü, Urartulu bir savaþçýnýn kemeri, Bir Roma tanrýça heykeli baþý, Kadýn formunda içecek kabý, Bronz heykel, Hitit Güneþ Kursu, Bronz Geyik Heykeli” gibi eserler özellikle dikkatimi çekti.

Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde zaman sanki donmuþ gibidir. Bu müzeyi herkesin gezmesi gerekir. Ýyi ki Avrupa’yla boy ölçüþebilecek böyle müzelerimiz var. Gelin bu tarihî zenginliðimizi önce çocuklarýmýza, sonra da ülkemizi ziyaret eden yabancýlara hakkýyla anlatalým. Bize müzeyi gezme imkânýný saðlayanlara yürek dolusu þükranlarýmýzý sunuyorum.