M.NÝHAT MALKOÇ

     Þâirler yüreklerimizin tercümanýdýr. Onlarla görürüz, onlarla düþünür, onlarla hayal ederiz. Bu yürek dostlarý olmasa nasýl ifade ederdik hislerimizi?.... Dünya onlarla güzel… Kanýn ve barut kokusunun gök kubbemizi sardýðý bu çaðda þâirler az da olsa hayatýmýza renk katýyorlar. Bize insanî hislerin ölmediðini haykýrýyorlar. Katýlaþan yüreklerimizi yumuþatýyorlar.

     Hislerimizin soylu tercümanlarýndan olan Cahit Zarifoðlu’nu bundan 18 yýl evvel kaybettik. 1 Temmuz 1940 tarihinde Ankara’da baþlayan hayat serüveni 47 yýllýk bir ömürden sonra 7 Haziran l987’de Ýstanbul'da tamamlandý. Bu kýsa ömre çok þey sýðdýrdý O… Dördü þiir, biri hikâye, biri roman, biri deneme, biri günlük, biri tiyatro ve altýsý çocuk hikâyesi olmak üzere on beþ eser býraktý bizlere...

     Bir elinde birden çok karpuz tutan ender þahsiyetlerden biri olan Cahit Zarifoðlu, edebiyat dünyasýnda þâir olarak tanýttý kendini. Her ne kadar hikâye, roman, deneme, günlük ve tiyatro türlerinde eserler yazsa da þiirde yoðunlaþtý. “Ýþaret Çocuklarý” adýný taþýyan þiir kitabý onun þiirinin çýkýþ ve zirve noktasýdýr.

     O da pek çok þâir gibi Maraþlý’dýr. Maraþ’ýn bu kadar çok ve büyük þâirler çýkarmasý da ayrý bir merak ve araþtýrma konusudur.

Onun dört tane þiir kitabý var, demiþtik. Bunlar: “Ýþaret Çocuklarý (1967)”, “Yedi Güzel Adam (1973)”, “Menziller (1977)”, “Þiirler (1989)” adlarýný taþýyor.

Zor þiirlerdir Cahit Zarifoðlu’nun yazdýklarý… Vasat bir okuyucu onu anlamakta hayli zorlanýr. Onun için de geniþ kitlelere hitap edememiþtir. Fakat bu durum onun þiirinin edebî açýdan kýymetini asla düþürmez; aksine artýrýr.

O,þiirlerinde sürekli bilinçaltýný kurcalar durur. Bununla beraber felsefî uzantýlarý var þiirlerinin… Yazdýðý pek çok þiirde gözle görülür bir derinlik mevcuttur. Bazen kelimeleri þifreler… Anahtar rolü oynayan mazmunu bulduktan sonra mânâ, çorap söküðü gibi gelir. Onu ve þiirlerini anlamak için okuyan kiþinin belli bir fikri altyapýsý olmasý gerekir. Bu yönüyle onu Behçet Necatigil’e benzetenler de olmuþtur.

Aslýnda Zarifoðlu, þiirlerinde sade bir dil kullanmýþtýr. Bu yönüyle anlaþýlýr gözükse de þiirsel derinliði çözme bakýmýndan zordur eserleri… Ýlk bakýþta sýradan gözükür yazdýklarý… Fakat her kelimede bir derinlik ve mesaj yükü vardýr. Bunu anlamak için köklü bir þiir bilgisi ve felsefi birikim gerekir. Bu demek deðildir ki bütün þiirleri böyledir. Vasat okuyucunun vakýf olabileceði þiirleri de vardýr.

Onun þiirlerinde ölçü ve kafiye bulamazsýnýz. Bu boþluðu mânâ derinliðiyle doldurmuþtur. Yani kafiyenin ahenginden istifade etmemiþtir. Lâkin þiirlerinde zaman zaman bir iç kafiye sezilir. Kelimeleri kullanýþý ölçülüdür. Görünürde basit gözükse de yazmaya kalktýðýnýzda zor olduðunu fark ettiðimiz þiirlerdir bunlar… Bu þiirlerin çok uzun zaman dilimlerinde yazýldýðý da bir gerçektir. Bazý insanlarýn sandýðý gibi bir çýrpýda yazýlmamýþtýr bu þiirler… Bir çilenin ve fikir sancýsýnýn ürünüdürler. Dostlarýyla ve þiirle ilgili enteresan kanaatleri vardýr Zarifoðlu’nun... Bunlarý kendisinden dinleyelim isterseniz:

“Biri benimle þiirim yüzünden ilgilenirse ve hele beðenirse, çok sýkýlýrým. Tepeleme bir þâir gibi yaþarým. Ama þiir hayatýmda hiç yer almaz. Þiir yazdýðýmdan habersiz çok samimi arkadaþlarým vardýr. Bilmelerini de hiç istemem, zira hemen tavýr alýrlar. Onlar bu yönde belli bir tavýr alýnca da benim þâir yaþamýmý etkiler. Zira, dostlarým "halktan" tabir edilen kiþilerdir. Esnaf, küçük memur, þoför, balýkçý, küçük muhasebeci, iþçi vs. gibi kiþiler…

Ben yaþarým. Hareketli, canlý, kývýl kývýl yaþarým. Ve hayattan sýzlandýðým hemen hiç görülmez. Günlük dýþ hayatýmda þiir hiç yoktur. Ama içimde her an kilolarla þiir aðýrlanýr. Hep þiir tezgâhlayan bir mekanizma vardýr içimde. Aman ne de bencildir. Þiir bir tüm olarak hep kendisinde kalsýn ister. Ne zaman ki doymuþ bir eriyik gibi, þiire doyar ve benim içeriye habire dolduklarýmý artýk kabul edemez olup, gelenlerin ýsrarý karþýsýnda bir yara gibi zonklamaya baþlar, o zaman izin verir, bir-iki þiir yazarým. Onun vekili gibi yaþarým...”

Bazý insanlarýn zannettiði gibi Cahit Zarifoðlu, halktan kopuk ve içine kapanýk bir insan deðildir. Yüreði sevgi dolu, sýcak bir yürek dostudur. Þiirini anladýðýmýzda þüphesiz ki onu daha çok sevecek ve kendimize yakýn bulacaðýz. Bu, kadri bilinmemiþ, büyüklüðü göz ardý edilmiþ aydýný ve þâiri ölümünün 18. yýlýnda rahmetle anýyoruz. Býraktýðý boþluðu her geçen gün daha çok hissediyoruz.