Allah, varlýklar arasýnda en þerefli varlýk diye nitelendirdiði insanoðlunu yarattý ve tüm varlýklar gibi melekleri de insanoðlunun hizmetine sundu. Emir gereði tüm melekler, Allah’ýn belirlediði ölçüler nispetince insanoðluna hizmet etmeye baþladý. Ama biri vardý ki, o gururuna kapýlarak hemen itiraz etti ve ben ondan daha kaliteli bir yaratýlýþ ve üstün bir güce sahibim, bu nedenle de ben insanoðluna hizmet etmem dedi. Ve bunu diyen üstün özelliklere sahip bir varlýktý. Yani Allah’ýn emrine itaatsizlik eden ilk varlýk ve o bir din âlimi. Allah’a olan ikinci itaatsizliði ise hepimizin bildiði þekliyle peygamber sýfatýndaki bir insan yapmýþtý. Sonra ikisi de huzurdan yani Allah’ýn makamýndan kovuldu. Ýsyankâr olan insan hatasýný fark etti ve hemen af dileyerek tövbe etti. Allah da onu baðýþladý. Daha sonralarý þeytan diye nitelendirilecek olan o kendini beðenmiþ varlýksa, isyanýnda devam etti ve ebediyen Allah’ýn lanetine uðrayanlardan oldu.

Zira Allah’a olduðu gibi insanoðluna da ilk düþmanlýk eden varlýk, þeytandýr. Kýyamete kadar da insanoðlunu yoldan çýkarma konusunda uðraþ vereceðine dair Allah’la iddialaþmýþtýr. Allah benim halis kullarýmý yoldan çýkaramazsýn dedikçe, o inatla hepsini yoldan çýkaracaðým demiþtir. Nihayetinde þeytan, kötü bir varlýktýr. Onun için Allah ona þeytan ismini vermiþ ve bizlere de o, sizin en açýk düþmanýnýz diyerek ondan uzak durmamýz konusunda bizi tembihlemiþtir. Þimdi insan olarak bize düþen görev, o þeytan denen varlýða inat ve de Allah’ýn sözünü doðrulama adýna halis kul olmaya çalýþarak, bütün kötülüklerden uzak durmaktýr.

Þüphesiz ki kötü olan her fiil, þeytanýn ürünüdür. Elbette þeytan, insaný bazen kandýrýp kötülüðe düþürecektir. Ama insana yakýþan, yaptýðý o yanlýþta ýsrar etmeyip, hemen Allah’tan af dilemektir. Çünkü insan hata yapmak durumundadýr. Ama doðru olan, iþte bu hatanýn hemen akabinde tövbe edebilmektir. Zira hata sonrasý tövbe etmemek ya da yanlýþ da ýsrar etmek, þeytanca bir anlayýþýn gereðidir.

Þeytanýn karakteristik özellikleri herkes tarafýndan az çok bilinmektedir. O insaný doðru yoldan saptýrabilmek için her þeyi yapmaya muktedirdir. Her hangi bir konuda aþýrýlýk, laubalilik, þehvet, ihtiras, gösteriþ, gýybet, yalan, isyankârlýk, iftira, gurur, kibir, miskinlik gibi olgular þeytanýn en büyük silahýdýr. Ýnsan, aklýný kullanarak onun tuzaklarýndan korunmalýdýr. Deðilse þeytan, insaný her ne þekilde olursa olsun aldatmak için uðraþacaktýr. Onun tek amacý budur. Çünkü o, kuþkusuz tüm kötülüklerin babasýdýr.

Þeytaný, sadece hayali bir kalýp olarak algýlamak doðru deðildir. Kötü olan ve kötülüðe çaðýran herkes þeytandýr. Yani mesela biri sizi zinaya sevk ediyorsa o þeytandýr. Kumara, uyuþturucuya, yalana, hýrsýzlýða arsýzlýða vb. kötülüklere meylettiriyorsa o kesinlikle þeytandýr. Bu sebeple böylesi insanlardan da uzak durmak gerekmektedir.

Þeytan insanýn aklýný genelde vesvese kanalýyla çeler. Doðru olmayan bir davranýþý en süslü tarafýndan göstererek, en makul bir hareketmiþ gibi yaptýrýr. Böylesi bir durumla karþýlaþan insanýn yapacaðý tek þey, aklýný kullanarak derhal Allaha sýðýnmasýdýr. Ýnsanýn aklýný kullanabilmesi içinse doðruyu yanlýþtan ayýrýcý hakikatler olan ilahi kitaplarý okuyup anlamasý gerekmektedir ki insanýn en yakýn dostu olan Allah, o kitaplarda tüm gerçekleri bildirmiþtir. Þayet insan, bu bilgiler doðrultusunda hareket ederse meleklerin bile eriþemeyeceði mükemmel bir mertebeye eriþecektir. Fakat insan, ilahi kitaplardan uzak bir hayat yaþar ve tüm kötülüklerle iþtigal olursa o zaman da aþaðýlarýn en aþaðýsýna sürüklenerek hayvanlarýn ve belki de diðer bütün varlýklarýn bile en sefili haline gelecektir.

Hülasa her insanýn içinde, dýþýnda ve çevresinde kesinlikle mücadele etmek zorunda olduðu bir takým þeytanlar vardýr. Herkes kendi þeytanýný, kendisi bilmelidir. Dolayýsýyla herkes kendi þeytanýyla kendisi mücadele edip, etrafýndaki o þeytanlarý kendisi yenmek durumundadýr. Nitekim çevresindeki þeytanýn kim olduðunu bilmeden yaþayan bir insanýn, dostu sandýðý þeytanlarýn tuzaðýna düþme olasýlýðý yüksektir. Hemen hatýrlatmak zorundayým ki, insanýn Allah ile olan baðýný koparmaya çalýþan herkes, o insanýn en açýk þeytanýdýr.


Mehmet Akif UÇAR