ÇIRAK


Yasin Usta’nýn berber dükkâný kapý giriþinden karþý duvara iki buçuk adým. Enlemesine ise ilkinden sonra yarým adým atacak mesafe bile kalmaz. Kapý giriþinin sol kanadý boydan boya ayna. Aynalarýn önünde iki sandalye… Sað kanatta ki duvar tabandan tavana fotoðraflarla süslü. Yasin Usta ailesi ile Ýzmir’de, feribotta, Bursa’da, Bursa’da bir Ýskendercide, Ýstanbul’da, Ýstanbul’da Galata Köprü’sünün altýnda balýk ekmek yerken, üstünde balýk tutarken, Edirne’de, Ýpsala’da… Yasin Usta ve ailesinin kýyafetleri deðiþiyor, kilolarda oynamalar oluyor, kimi zaman yanlarýna yeni dostlar katýlýyor, bazen bir eksik iki fazla fotoðrafý çekenin estetiðine baðlý olarak görüntüler de deðiþiyor ama mekânlar hep ayný. Her yýl Türkiye ziyaret ediliyor, Ýzmir’de büyük halanýn yazlýðýnda kalýnýyor ve geri dönülüyor. Dönüþün ardýndan Yasin Usta, fotoðraflarý getiriyor. Sað alt köþelerine tarih ve yer isimlerini büyük bir titizlikle yazýyor. Belirlediði yerlere asýyor. Ve her yýl çoðaldýklarý için yenilerine yer bulmakta güçlük çekerek o yýlýn hatýralarýný iliþtiriyor duvarýna. Kapýnýn karþýsýnda ki duvarda raflar. Raflarda ustura setleri, sabunlar, makaslar, fýrçalar, kan taþlarý, kolonya þiþeleri…

Raflarýn önünde bir tabure… Tabureye tünemiþ gibi oturan çýrak. Çýrak yan gözle kapýnýn üstüne asýlý duvar saatine bakýyor. Daha akþam ezanýna çok var. Yasin Usta, dükkânýn önünde nisan güneþinin tatlý dokunuþlarý ile þekerleme yapmakta. Çýrak kalkýyor yerinden bir kedi sessizliði ile aynanýn önünde ki sandalyeye oturuyor. Göz ucuyla ustayý kontrol ediyor. Arka cebinden çýkardýðý tarakla saçlarýný yeniden tarýyor. Yerinden kalkmasýna gerek olmadan duvarda ki rafa uzanýyor, hatýrlý müþteriler için saklanan lavanta þiþesini alýyor. Ýnce uzun parmaklarýnýn arasýndan pantolonuna akýyor lavanta esansý. Avuçlarýný birbirine sürüyor ardýndan parmaklarýný saçlarýnýn arasýnda gezdirip, yanaklarada küçük dokunuþlarla bitiriyor süslenmesini. Ayaða kalkýp beyaz gömleðini beline sokuyor, siyah deri kemerini önce gevþetiyor sonra yeniden sýkýyor. Ayakkabýlarýna bakýyor. Küçük bir toz zerresi bile görünmüyor. Ýki buçuk adýmlýk dükkânda volta atmaya baþlýyor. Adýmlarý yavaþ ancak düþünceler adýmlardan hýzlý. Düþündükçe heyecanlanýyor, heyecanlandýkça yanaklarý al al oluyor. Yeniden saate bakýyor. Derin bir nefes alýp Yasin Usta’ya sokuluyor.

“ Usta, çýkayým mý ben ?”

“…”

“Usta…”

Yasin Usta þekerleme faslýný geçip derin uykuya kavuþmak üzere. Çýrak, elini hafifçe omzuna koyuyor. Yavaþça sýkýyor. Usta, aralýyor göz kapaklarýný azýcýk daha uyusa, kafasýný eðmiþ olduðu sol omzu ýslanacak aðzýndan akan sularla. Sersemliyor önce, mavi gözlerini kocaman açýp hiddetle soruyor:

“ Ne oluyor bre ?”

“ Ustam be gelen giden de yok. E vakit de ilerledi. Gideyim mi ben?”

Yasin Usta, çýraðýnýn beyaz gömleðini süzüyor ilk önce, al al olmuþ yanaklarýna, özenle taranmýþ saçlarýna bakýyor. Burnuna gelen hafif lavanta kokusu onu da yumuþatýyor.

“ Git. Ama sabaha sen açarsýn dükkâný.”

Çýrak dünden razý… Bir adýmda uzanýyor kapýnýn ardýnda duran siyah ceketine. Ýyi akþamlar dileyip, kaldýrýmýn yanýnda olan papakisine çevik bir hareketle zýplýyor, gürültüyle uzaklaþýyor sokaktan. Yasin Usta bakýyor, yolu çoktan yarýlamýþ çýraðýnýn ardýndan “hergele piyasaya gidiyor” diye söyleniyor. Dudaklarýnda bir türkü yavaþ yavaþ geriniyor sandalyesinde; “ocak baþýnda kaldým,ince fikire daldým,her kapý kakýlýþça berber geliyor sandým…”


Mahallelerin kesiþtiði küçük alana yaklaþtýkça nefesi daralýyor çýraðýn. Köþede durup iniyor motordan. Sabahtan beri içemediði sigarasýndan iþtahla bir iki nefes alýyor. Duman ciðerlerine ulaþtýðýnda cesaretini de topladýðýný düþünüyor. Yeniden biniyor papakiye. Bu defa yavaþ yavaþ sürüyor. Gözleri bir köpeðin ki kadar dikkatli etrafý kolaçan ediyor. Kalbi duracak gibi oluyor, boðazý kuruyor. Kýrmýzý hýrkasýyla Macide orada iþte! Yanýnda kýzlar salýna salýna geziniyor meydan boyunca. Macide ve arkadaþlarýnýn yanýndan aheste ama kendinden emin geçiyor, dayanamýyor kafasýný çevirip yeniden bakýyor. Macide, minik yüzünü daha da ufak gösteren kýrpmalarýný nefesiyle hareket ettirerek belli belirsiz gülümsüyor çýraða.

“Bugün baþarmalýyým bunu” diye kendi kendine cesaret aþýlýyor çýrak. Biraz daha gittikten sonra duruyor yeniden. Ýnmiyor bu kez. Motorun üzerinde kýpýrtýsýz bekliyor, az sonra yanýndan geçecek olan Macide’yi. Kýzlar küçük kahkahalar atarak geliyorlar çýraðýn yanýna. Tam gideceklerken duruyor Macide. Elinde bir çekirdek külahý uzatýyor çýraða. Kýzarýyor oðlan ne diyeceðini bilemeden ama teklifi de reddetmeyip bir tutam bol tuzlu çekirdekten alýyor. Zor duyulan sesle teþekkür edebiliyor. Kýkýrdýyor Macide. Çekirdek külahýný sað elinden sola alýp, boþta kalan esmer elini uzatýyor. “Ben Macide” diyor. O bunu söylerken, Meriç Nehri türkü söyleyerek yanýndan geçiyor sanýyor çýrak. Önce içini çekiyor çýrak sonra konuþuyor. “Benim adým Ahmet …”

Ahmet ve Macide piyasa meydanýnda sýk sýk karþýlaþýyorlar. Havadan sudan baþlayan sohbetler, birbiri arkasýna gelen tanýma sorularý ve cevaplarý ile devam ediyor. Bu böyle uzun süre devam ediyor. Bir temmuz günü akþam ezaný henüz okunmadan tutuyor Ahmet Macide’nin küçük avucunu. Macide hiç karþý gelmiyor. Koy veriyor elini Ahmet’in parmaklarýna…