Törelere ÝSyan Eden Adam Nazým-8 SON


36. Nazým Hikmet’in Burca Hapishanesi yýllarý

Nazým Hikmet’i hapishaneye kapatanlar onu susturabileceklerini sandýlar. Yaklaþan ikinci dünya savaþý konusunda kaygýlandýrýcý haberler yayýlmaktaydý.
1938 yýlý Kasým ayýnda Mustafa Kemal’in ölümünden sonra ülkedeki dengeler deðiþmeye baþlamýþtý. Mustafa Kemal Atatürk hayatta iken geliþme imkaný bulamayan veya geliþmesi engellenen eðilimler yönetimde söz sahibi olmaya baþladýlar. Yabancý sermayenin ülkeye girmesi kolaylaþtýrýlýnca da dengeler iyice deðiþmeye baþlamýþtýr.

Nazým Hikmet’in Bursa Hapishanesinde iken yazdýðý þiirler elyazmalarýyla çoðaltýlýyor, aðýzdan aðza dolaþýyordu. O dönemde ayný cezaevinde tanýþtýðý birçok aydýn vardýr. Tutuklandýktan sonra kitaplarýnýn yayýnlanmasý da devlete karþý bir suç sayýlýr olmuþtu.

37. Nazým Hikmet’in ikinci dünya savaþýný takip þekli

Nazým Hikmet ikinci dünya savaþýný öyle yakýndan takip ediyor ve Rusya’nýn kazanmasýný o kadar çok istiyordu ki… Nazým Hikmet Rusya’yý ve sýnýrlarýný Türkiye’yi bildiðinden daha iyi biliyordu. O kadar ki hapishanede gizli bir Rusya haritasý yapmýþ ve savaþýn cereyan ettiði hatlarý belirlemiþti aldýðý haberlere göre de hatlarý deðiþtiriyordu. 1948-1950 yýllarý arasý Türkiye için Amerikan emperyalizminin ayak seslerinin duyulduðu yýllardýr. Bütün basýn Amerikan emperyalizmini öven yazýlar yazmaktadýr. Diðer yandan Nazým Hikmet’i kurtarmak için uluslar arasý çabalar baþlatýlmýþtýr.

38. Nazým Hikmet’in affedilmesi için baþlatýlan çabalar ve baskýlar

1949 da Paris’te Nazým Hikmet’i kurtarmak için özel bir komite kurulmuþtur.Türkiye’de Türkiye Ýleri Gençlik Örgütü’nün faaliyetleri devam etmektedir. 1950 yýlýnda Nazým Hikmet adýyla bir gazete çýkarýlmaya baþlanmýþtýr. Ayný yýl Nazým Hikmet açlýk grevine baþlamýþtýr. Daha sonra sýrasýyla 12 Mayýs 1950 de Arnavutluk yazarlarý 15 Mayýs 1950 de Bulgar yazarlarý Nazým Hikmet’in affedilmesini isteyen bildiriler yayýnladýlar.
14 Mayýs 1950 de deðiþen hükümetle birlikte Nazým Hikmet’te açlýk grevine son verdi. Yeni iktidar Ýsmet Paþa’nýn yapamadýðýný yapmaya cesaret ederek Nazým Hikmet’i hapisten çýkardý. Oysa aldýðý cezanýn daha 12 yýlýný yatmýþ yatmasý gereken 16 yýlý daha vardý. Nazým Hikmet’in serbest býrakan hükümet temkinli davranarak onu izlettiriyordu.

39. Nazým Hikmet’in Türkiye’den kaçýþý

Nazým Hikmet yardým alarak ve onun kaçýrmaya yardýmcý olanla birlikte önce Karadeniz e açýldý sonra Plenahov isimli bir gemiye binerek önce Köstence’ye, sonra Bükreþ’e oradan da Moskova’ya geçmiþtir.

40. Nazým Hikmet’in son yýllarý

Nazým Hikmet bu kaçýþýndan sonraki ömrünü ülkemiz dýþýnda geçirmiþtir.
Moskova’da yaþamýna devam ederken Türkiye Büyük Millet Meclisi kararýyla Türk vatandaþlýðýndan çýkarýlmýþtýr. 1963 yýlýnda vefat etmiþtir. Nazým Hikmet Ülkemizin uluslararasý camiada en çok okunan ve en çok bilinen þairimizdir.


Son Söz

Ben bu yazý dizisini kaleme almaya baþladýðýmda Nazým Hikmet hakkýnda verilen meclis kararý hala geçerliyken yazýnýn son üç bölümünü kaleme almaya baþladýðým esnada yine Türkiye Büyük Millet Meclisi kararýyla affedildi. Bu yazýyý kaleme almaktaki maksadým edebiyatýmýzda önemli bir yeri olan Nazým Hikmet’in hayatýndaki bilinmeyenleri gün yüzüne çýkarmaktý. Bu konuda bilinmeyen bir çok noktayý aydýnlattýðýmý düþünüyorum. Böyle bir yazýyý kaleme almadan önce onlarca kaynak taradým ve bu yazý dizesinde kaynaðý belli olmayan bir kelimeye bile yer vermedim. Iþýk karanlýkta kýymetlidir. Karanlýklara ýþýk olabilmek için…


Bekir K Ahýskalý
12 Þubat 2009
Törelere ÝSyan Eden Adam Nazým-8 SON


Yazý dizisini hazýrlarken yararlandýðým ve okuyucuya önerebileceðim kaynaklar

1.     Otobiyografi- Nazým Hikmet
2.     Ustam ve Aðabeyim Nazým Hikmet- Ekber Babayev
3.     Mavi Gözlü Dev- Zekeriya Sertel
4.     Dünyadan Biz Nazým Geçti- Vala Nureddin
5.     Dostluk Hattý- A. Glebov
6.     Nazým Hikmet Portresine-L. Starastov
7.      Nazým Hikmet’in 27 Mayýs 1961 Moskova Dev Ünv Konuþmasý- Alexandr Fevralski
8.      Yoldaþ Nazým- Alexandr Fevralski
9.      Zreliþçe Dergisi 34. sayý 1923
10.      Smena Dergisi 2. sayý 1952
11.      14 Kasým 1952 Edebiyat Toplantýsý Notlarýndan
12.      Nazým Hikmet’in Yaþamý ve Yaratýcýlýðý- R.Fiþ
13.     Nazým Hikmet, Hayatý, Eserlerinden Parçalar- Y.Kaya
14.     Bugün de Diyorlar ki-Hikmet Feridun Es
15.     Yitirilen ve Sonradabn Bulunan- A.Krivitski
16.     Nazým Bir Güz Çelengi- A.Behramoðlu
17.     Nazým Hikmet ve Tiyatro- V.M.Pluçek
18.     Den Poezii- K.Simonov (Militan Dergisi)
19.     Meþhur Adamlar Ansiklopedisi- M.Fuat
20.     Gece Gelen Telgraf- Hulusi Bezirci
21.     Nazým Hikmetle Üç Buçuk Yýl- Orhan Kemal
22.     Kemal Tahir’e Mahpushaneden Mektuplar-Nazým Hikmet
23.     Nazým Hikmetin Son Yýllarý- Z. Sertel
24.     Nazým’ýn Bilinmeyen Mektuplarý-Þükran Kurdakul
25.     Þiir Baba ve Damdakiler-Ýbrahim Balaban
26.     Nazýmdan Anýlar-Alexandr Fevralski